Διατηρείτε τα φάρμακα στο ψυγείο», «Μην περπατάτε με τις ώρες στον ήλιο»: αυτές είναι κάποιες από τις συμβουλές που μπορεί να σας δώσει ο γιατρός σας το καλοκαίρι, αν σας έχει χορηγήσει κάποια φαρμακευτική αγωγή. Και σίγουρα έχει τους λόγους του! Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει, τα φάρμακα είναι ιδιαίτερα ευπαθή και χρειάζεται προσοχή στη φύλαξή τους. Ακολουθήστε, λοιπόν, τις οδηγίες των ειδικών για τη συντήρηση των φαρμάκων και, αν λαμβάνετε κάποια θεραπευτική αγωγή, επισκεφτείτε το γιατρό σας, καθώς είναι πιθανό να χρειαστεί να την προσαρμόσετε στους θερινούς μήνες.
Τους ζεστούς μήνες έχετε ένα λόγο παραπάνω να φροντίζετε για τη σωστή φύλαξη των φαρμάκων σας, καθώς αλλοιώνονται ευκολότερα. Τι πρέπει, λοιπόν, να κάνετε για να διασφαλίσετε τη σωστή τους συντήρηση και φυσικά τη δική σας υγεία;
› Διαβάζετε προσεκτικά τις οδηγίες φύλαξης, που εσωκλείονται στη συσκευασία τους, επειδή δεν είναι ίδιες για όλα τα φάρμακα.
› Σε γενικές γραμμές, τα φάρμακα πρέπει να διατηρούνται στο πιο δροσερό μέρος του σπιτιού και μακριά από τον ήλιο, τη ζέστη και την υγρασία. Έτσι, αν τα φυλάτε για παράδειγμα στο μπάνιο, που γεμίζει υδρατμούς, θα πρέπει να τους αλλάξετε θέση. Προτιμήστε ένα χώρο (συρτάρι, ντουλάπι) σε ένα δωμάτιο όπου η θερμοκρασία διατηρείται σταθερή.
› Τα φάρμακα μπαίνουν στο ψυγείο μόνο όταν αυτό αναγράφεται στις οδηγίες τους ή σας το συστήνει ο γιατρός ή ο φαρμακοποιός σας. Πάντως, φάρμακα όπως η ινσουλίνη, ορισμένα για το θυρεοειδή και γενικά τα ενέσιμα και ορισμένα σιρόπια και χάπια πρέπει να φυλάσσονται στο ψυγείο ή σε ισοθερμική τσάντα.
› Ποτέ μην τα αφήνετε στο αυτοκίνητο, όπου αναπτύσσονται υψηλές θερμοκρασίες. › Αν τα κουβαλάτε μαζί σας, π.χ. στην παραλία, φροντίστε να παίρνετε τη δόση της ημέρας και όχι όλο το κουτί και μην αφήνετε την τσάντα που τα έχετε εκτεθειμένη στον ήλιο.
Η ημερομηνία λήξης δεν είναι το μόνο στοιχείο που καθορίζει πότε πρέπει να πετάξετε τα φάρμακά σας. Το ίδιο θα πρέπει να κάνετε και στην περίπτωση που δεν έχουν φυλαχτεί σωστά, επειδή μπορεί να έχουν αλλοιωθεί. Πώς θα το καταλάβετε;
Τα χάπια › χάνουν το χρώμα τους, φουσκώνουν και μαλακώνουν.
Οι αλοιφές › μυρίζουν, αλλάζουν χρώμα και λιώνουν.
Τα σιρόπια › κρυσταλλώνουν και συχνά αναπτύσσουν μικροοργανισμούς, που μπορεί να φαίνονται.
Τα υπόθετα › μαλακώνουν.
Υπάρχουν φάρμακα που η δράση και οι ανεπιθύμητες ενέργειές τους εντείνονται τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω της ζέστης, γι’ αυτό και όσοι τα λαμβάνουν ως μέρος κάποιας αγωγής χρειάζεται να φροντίσουν για την προσαρμογή της δόσης τους.
● Υπέρταση Όσοι πάσχουν από αρτηριακή πίεση και λαμβάνουν φάρμακα για τη ρύθμισή της (αντιυπερτασικά) πρέπει να γνωρίζουν ότι τους καλοκαιρινούς μήνες η αρτηριακή πίεση πέφτει σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με τους χειμερινούς. Αυτό οφείλεται στην αγγειοδιαστολή και στην αυξημένη εφίδρωση που προκαλεί η ζέστη. Αν, λοιπόν, η πίεσή σας πέφτει χαμηλά, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας, που πιθανόν θα μειώσει ή θα διακόψει προσωρινά την αγωγή με τα αντιυπερτασικά. Όσοι μάλιστα λαμβάνετε φάρμακα που περιέχουν κάποιο διουρητικό, θα πρέπει να τα παίρνετε με μεγάλη προσοχή, γιατί, αν δεν ρυθμίσετε τη δόση, κινδυνεύετε να αντιμετωπίσετε συμπτώματα υπότασης.
● Καρδιαγγειακά προβλήματα Όσοι πάσχουν από καρδιαγγειακά προβλήματα καλό είναι τους καλοκαιρινούς μήνες να βρίσκονται σε δροσερό περιβάλλον, να ντύνονται και να τρώνε ελαφρά και να αποφεύγουν τις δραστηριότητες σε ζεστούς χώρους. Η άσκηση που συστήνεται σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να προσαρμόζεται σε διάρκεια και ένταση και να γίνεται πρωινές ή απογευματινές ώρες, όταν η θερμοκρασία μειώνεται. Επίσης, η αυξημένη εφίδρωση σε συνδυασμό με τα διουρητικά φάρμακα, που χορηγούνται σε ορισμένους ασθενείς με συγκεκριμένα καρδιαγγειακά προβλήματα, τους κάνει πιο ευάλωτους στην αφυδάτωση, αν δεν αναπληρώνουν τα υγρά που χάνουν. Ταυτόχρονα, αυξάνονται οι πιθανότητες για θερμοπληξία και μπορεί να προκληθεί υπόταση, δύσπνοια και εξάντληση. Γι’ αυτό, συχνά χρειάζεται να ελαττωθεί η δόση τους.
● Αναπνευστικές παθήσεις Όσοι πάσχουν από χρόνια αναπνευστικά προβλήματα, όπως άσθμα, βρογχίτιδα, πνευμονικό εμφύσημα, πρέπει να φοράνε ελαφριά ρούχα, να τρώνε ελαφρά και να παραμένουν σε δροσερούς ή κλιματιζόμενους χώρους. Με την άνοδο της θερμοκρασίας, οι άνθρωποι αυτοί παρουσιάζουν συνήθως επιδείνωση της δύσπνοιάς τους, γι’ αυτό και στις συγκεκριμένες περιπτώσεις δεν μειώνεται η δόση των φαρμάκων, αλλά η αγωγή ενισχύεται.
● Παθήσεις των οστών και των αρθρώσεων Σε περίπτωση που πάσχετε από χρόνια πάθηση των οστών ή των αρθρώσεων, όπως ρευματικά και αρθριτικά, στη διάρκεια του καλοκαιριού νιώθετε συνήθως καλύτερα. Η άνοδος της θερμοκρασίας και τα μπάνια στη θάλασσα περιορίζουν τους πόνους και βελτιώνουν την κινητικότητα των μυών και των αρθρώσεων, γι’ αυτό και οι ειδικοί προτείνουν να εκμεταλλευτείτε την ευκαιρία και να απολαύσετε τις ελληνικές θάλασσες. Για τους παραπάνω λόγους, κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών έχετε μικρότερη ανάγκη για παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη φάρμακα και η δόση πρέπει να ελαττώνεται.
● Σακχαρώδης διαβήτης Το καλοκαίρι είναι η εποχή των πειρασμών, αφού τα δροσιστικά αναψυκτικά, τα απολαυστικά παγωτά και τα καλοκαιρινά φρούτα είναι στο καθημερινό πρόγραμμα. Δυστυχώς, όλα είναι πλούσια σε σάκχαρα και οι διαβητικοί πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, ώστε να μη στερηθούν τις απολαύσεις, αλλά και να μην παρουσιάσουν απότομη αύξηση του σακχάρου τους, που σε συνδυασμό με την έντονη εφίδρωση μπορεί να προκαλέσουν σημαντικά προβλήματα. Κρίνεται, λοιπόν, απαραίτητο να συνεννοηθούν με το γιατρό τους, ώστε να αναπροσαρμόσουν τη φαρμακευτική αγωγή.
Δεν είναι η αλλεργία στον ήλιο, όπως πιστεύουν πολλοί. Πρόκειται για τοπικές αντιδράσεις του δέρματος (ερυθρότητα, οίδημα, φλύκταινες, κνησμός) που οφείλονται αποκλειστικά στη λήψη ορισμένων φαρμάκων ή σε συστατικά φαρμάκων και άλλων προϊόντων που χορηγούνται από το στόμα ή χρησιμοποιούνται τοπικά και μπορεί να παρουσιαστούν ακόμη κι έπειτα από μικρή έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου ή του solarium.
Τα σκευάσματα που μπορεί να ευθύνονται για την εκδήλωση της φωτοευαισθησίας είναι πολλά και περιλαμβάνουν:
› Αντιβιοτικά.
› Αντιμυκητιασικά.
› Αντιψυχωσικά φάρμακα.
› Διουρητικά.
› Καλλυντικά με άρωμα και κολόνιες.
› Ορισμένα αντιυπερτασικά και αντιαρρυθμικά.
› Ορισμένα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη. › Ορισμένα φάρμακα για διαβητικούς.
› Ορισμένα φάρμακα κατά του καρκίνου.
› Τοπικά ρετινοειδή, που περιέχονται σε αντιρυτιδικές κρέμες και σε φάρμακα για τη θεραπεία της ακμής. › Ψωραλένια για τη θεραπεία της ψωρίασης.
Κατ’ αρχάς, σε περίπτωση που παρουσιάσετε τέτοια συμπτώματα, συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Για να αποφύγετε όμως μια πιθανή εκδήλωση φωτοευαισθησίας, αρκεί να φοράτε αντιηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας, να αποφεύγετε την έκθεση στον ήλιο -ιδιαίτερα τις μεσημεριανές ώρες- και να μην αφήνετε ακάλυπτο το σώμα σας. Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν σταδιακά και εξαφανίζονται σε διάστημα μίας εβδομάδας, αν σταματήσετε τη λήψη του σκευάσματος που τα προκαλεί. Ωστόσο, για κάποιες κατηγορίες φαρμάκων (αντικαρκινικά, αντιψυχωσικά), μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να εξαφανιστούν τα συμπτώματα, γιατί μετά τη διακοπή της λήψης τους δεν αποβάλλονται αμέσως από τον οργανισμό. Τέλος, αν ο γιατρός σας το κρίνει απαραίτητο και έχει τη δυνατότητα, μπορεί να αλλάξει τη φαρμακευτική αγωγή που ακολουθείτε.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Αναστάσιο Σπαντιδέα, παθολόγο, διδάκτορα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
› Από την εμφάνιση φωτοευαισθησίας κινδυνεύουν όσοι λαμβάνουν κάποιο φάρμακο από τις παραπάνω κατηγορίες, ακόμη κι αν έχουν σταματήσει πρόσφατα τη λήψη του, καθώς δεν αποβάλλονται όλα με τον ίδιο ρυθμό από τον οργανισμό.
› Όσοι έχουν ανοιχτόχρωμο δέρμα μπορεί να εκδηλώσουν εντονότερες αντιδράσεις από τους πιο σκουρόχρωμους.
› Όσο περισσότερο εκτίθεστε στον ήλιο και όσο πιο αυξημένη είναι η δόση του φαρμάκου που λαμβάνετε τόσο πιο έντονα θα είναι τα συμπτώματα.
› Η ένταση των συμπτωμάτων εξαρτάται και από την ευαισθησία που παρουσιάζει κάθε άνθρωπος χωριστά.