Steven Blair: «Μη δίνετε και τόση σηµασία στη ζυγαριά!»

Σύμφωνα με τη θεωρία του δρ. Steven Blair, το να είμαστε σε φόρμα είναι πολύ πιο σημαντικό για την υγεία μας, ακόμη και αν έχουμε πολλά παραπανίσια κιλά! Ο δρ. Blair θεωρεί λανθασμέ­νη και υπερβολική την εμμονή με την παχυσαρκία και την απώλεια βάρους. Σύμφωνα με τις έρευνές του, το «κλειδί» της υγείας είναι η καλή φυσική κατάσταση, είτε είμαστε αδύνατοι είτε υπέρβαροι είτε ακόμη και παχύσαρκοι. Εμείς μιλήσαμε με τον δρ. Blair, που βρέθηκε πρόσφατα στη χώρα μας, στο πλαίσιο του 3ου Βαλκανικού Συνεδρίου Παχυσαρκίας στη Θεσσαλονίκη, και του θέσα­με ένα πλήθος ερωτημάτων γύρω από τη θεωρία του.

Κύριε Blair, σήμερα υπερτονίζεται η σημασία του ­φυσιολογικού σωματικού βάρους ως δείκτη υγείας. Πιστεύετε ότι αυτό είναι εσφαλμένο;
Η παχυσαρκία είναι αναμφίβολα ένα σημαντικό ­πρόβλημα υγείας. Προσωπικά, εάν μου δινόταν η δυνατότητα επιλο­γής, θα προτιμούσα να είμαι αδύνατος παρά παχύς! Ωστόσο, νομίζω ότι έχουμε δώσει πολύ μεγαλύτερη βαρύ­τητα από όσο πρέπει στο θέμα της παχυσαρκίας. Πιστεύω ότι πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση στο να κάνου­με τον τρόπο ζωής μας λιγότερο καθιστικό. Μην ­ξεχνάτε, άλλωστε, ότι πολλοί άνθρωποι φυσιολογικού βάρους, ακόμη και αδύνατοι, δεν είναι υγιείς. Η υγεία δεν εξαρτά­ται ούτε από το μέγεθος ούτε από το σχήμα του σώματος. Υπάρχουν αδύνατοι άνθρωποι με υπέρταση, υψηλή χοληστερίνη, σάκχαρο, χρόνιες παθήσεις και κακή φυσική κατάσταση.

Γνωρίζουμε, όμως, ότι οι παχύσαρκοι -ειδικά όσοι έχουν κοιλιακό πάχος- θέτουν σε μεγαλύτερο ­κίνδυνο την υγεία τους. Υποστηρίζετε ότι αν αθλούνται, τότε η υγεία τους δεν απειλείται; Είναι, λοιπόν, καλά τα νέα για τους παχουλούς;
Ναι, πιστεύω ότι τα νέα είναι καλά για τους παχουλούς. Ωστόσο, θα συμφωνήσω ότι το κοιλιακό πάχος αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης διάφορων χρόνιων παθήσεων. Παρ’ όλα αυτά, η σωματική δραστηριότητα και η καλή φυσική κατάσταση μπορούν να μειώσουν σημαντικά, ακόμη και να εκμηδενίσουν αυτό τον κίνδυνο!

Πώς ακριβώς ορίζετε το «να είσαι σε φόρμα» (fit);
Ορίζουμε την έννοια του fitness με βάση την ικανότητα να περπατά κάποιος σε έναν κυλιόμενο διάδρομο σταδια­κής επιτάχυνσης έως ότου εξαντληθεί. Επίσης, αξιολογούμε τη μυϊκή ικανότητα μέσω ασκήσεων με βάρη. Και οι δύο μορφές αξιολόγησης της σωματικής κατάστασης (αεροβική άσκηση στον κυλιόμενο διάδρομο και ασκήσεις με βάρη) είναι σημαντικές. Επιπρόσθετα, την έννοια του fitness συμπληρώνουν η ικανότητα για διατήρηση της ισορροπίας, καθώς και η ευλυγισία. Μάλιστα, οι δύο τελευταίες παράμετροι είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τους μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους.

Υποθέτω ότι η θεωρία σας «better fit and fat than thin and lazy» δεν ισχύει για τους παχύσαρκους…
Τα αποτελέσματα των ερευνών μας αφορούν ακόμη και άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος 37 ή και 38, το οποίο είναι ένα πραγματικά μεγάλο νούμερο (σημείωση: πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η θεωρία του δρ. Blair αφορά και τους παχύσαρκους). Πιστεύω ότι οποιοσδήποτε -όσα περιττά κιλά και να έχει- είναι σε θέση να περπατήσει ζωηρά για μισή ώρα, θεωρείται πιο υγιής από τους συνομηλίκους του που δεν μπορούν να κάνουν το ίδιο. Μέσα σε μισή ώρα μπορεί να καλυφθεί μια απόσταση δύο χιλιο­μέτρων, αν και σίγουρα θα υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανάλογα με την ηλικία.
Ποια είναι τα οφέλη τού να είμαστε σε καλή φυσική κατάσταση;
Η καλή φυσική κατάσταση είναι ένας από τους πλέον καθοριστικούς παράγοντες που καθυστερεί την ­εκδήλωση χρόνιων παθήσεων και παρατείνει το προσδόκιμο επιβίω­σης. Τα ποσοστά θνησιμότητας των ανθρώπων που δεν ασκούνται, ανεξάρτητα από το βάρος τους, είναι μεγαλύ­τερα από αυτά των ανθρώπων που ασκούνται. Το καλό είναι ότι ο καθένας μπορεί να πετύχει ένα μέσο επίπεδο καλής φυσικής κατάστασης, απλά και μόνο περπατώντας ζωηρά μισή ώρα την ημέρα.

Όσον αφορά την υγεία της καρδιάς, είναι πιο σημαντι­κό να είμαστε σε καλή φυσική κατάσταση ή να ­είμαστε αδύνατοι;
Η καλή φυσική κατάσταση είναι πολύ πιο σημαντικός παράγοντας για την πρόληψη του καρδιαγγειακού κινδύ­νου σε σχέση με το να είναι κανείς αδύνατος. Επίσης, η καλή φυσική κατάσταση, που επιτυγχάνεται με τη συστη­ματική σωματική δραστηριότητα, έχει αναρίθμητα ευεργετικά οφέλη όχι μόνο για το καρδιαγγειακό σύστημα, αλλά και για όλες τις λειτουργίες του οργανισμού.

Η άσκηση βοηθά στην αντιμετώπιση του μεταβολικού συνδρόμου, που επηρεάζεται από παράγοντες καρδιακού κινδύνου, όπως η υπέρταση, ο διαβήτης, το κάπνισμα και η υψηλή χοληστερίνη;
Ναι. Το να είναι κανείς δραστήριος και σε καλή φυσική κατάσταση μειώνει θεαματικά τον κίνδυνο εκδήλωσης του μεταβολικού συνδρόμου. Αυτό ισχύει τόσο για τους ανθρώπους φυσιολογικού βάρους όσο και για τους παχύσαρκους. Επιπρόσθετα, η καλή φυσική κατάσταση ­μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου σε ανθρώπους που ήδη έχουν μεταβολικό σύνδρομο.

Η σωματική δραστηριότητα συμβάλλει και στον έλεγχο του διαβήτη;
Οι διαβητικοί ασθενείς που είναι σε καλή φυσική κατάσταση έχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν καρδιαγγειακή νόσο ή να πεθάνουν, σε σύγκριση με όσους δεν διατηρούνται σε φόρμα. Αυτό ισχύει τόσο για τους διαβητικούς που έχουν φυσιολογικό βάρος όσο και για τους παχύσαρκους. Για μια ακόμη φορά θα πω ότι η καλή φυσική κατάσταση είναι πολύ πιο σημαντικός παράγοντας για το προσδόκιμο επιβίωσης στους ασθενείς με διαβήτη, σε σύγκριση με την παχυσαρκία.

Η καλή φυσική κατάσταση προφυλάσσει και από τον καρκίνο;
Η καλή φυσική κατάσταση μειώνει τον κίνδυνο θανάτου από τις διάφορες μορφές καρκίνου, γεγονός που ισχύει τόσο για τους λεπτούς όσο και για τους παχύσαρκους. Το 2007 δημοσιεύσαμε μια έρευνα στην επιστημονική επιθεώρηση «Obesity», που πραγματοποιήθηκε σε 38.410 άνδρες, των οποίων τη φυσική κατάσταση παρακολουθούσαμε διεξοδικά για 17 χρόνια. Σε αυτό το χρονικό διάστημα, οι 1.037 πέθαναν από καρκίνο. Το ποσοστό θανάτων για εκείνους που είχαν φυσιολογικό βάρος, ­αλλά κακή φυσική κατάσταση, ήταν 20,3/10.000, ενώ το ποσο­στό για εκείνους που ήταν παχύσαρκοι, αλλά ήταν έστω και σε μέτρια καλή φυσική κατάσταση, ήταν πολύ χαμηλό­τερο: 15,9/10.000.

Ποια είναι η συμβουλή σας για έναν υγιεινό τρόπο ζωής; Τι να προσέχουμε και τι να αποφεύγουμε;
Μην καπνίζετε, να τρώτε υγιεινά -η μεσογειακή ­διατροφή είναι ένα εξαίρετο παράδειγμα ισορροπημένης διατροφής-, μην αμελείτε τις ιατρικές σας εξετάσεις και, ίσως το πιο σημαντικό, να ασχολείστε με μια φυσική δραστηριό­τητα για τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα και για τουλά­χιστον 5 ημέρες την εβδομάδα.

Τι είδους άσκηση συστήνετε; Αεροβική άσκηση ή ασκήσεις με βάρη;
Έχουμε διαπιστώσει ότι τόσο η αεροβική άσκηση όσο και οι ασκήσεις με βάρη είναι σημαντικές για την υγεία. Εάν δεν έχετε το χρόνο να πάτε στο γυμναστήριο, τότε προσπαθήστε να μην κάθεστε και τόσο πολύ: βγείτε μια ­βόλτα και αναζητήστε ευκαιρίες να κάνετε κάποια δραστηριότη­τα μέσα στην ημέρα, όπως να ασχοληθείτε με δουλειές του σπιτιού, την κηπουρική κλπ. Επίσης, φροντίστε να «δουλεύετε» τους μυς σας σε κάθε ευκαιρία, π.χ. σηκώνοντας, μεταφέροντας και σπρώχνοντας αντικείμενα.

Πόσο συχνά πρέπει να αθλούμαστε και για πόσο ­καιρό, προκειμένου να έχουμε αποτελέσματα;
Φροντίστε να κάνετε κάποια φυσική δραστηριότητα σχεδόν καθημερινά. Εάν κάνετε κάποια ήπιας έντασης άσκηση, όπως το περπάτημα, τότε να περπατάτε τουλάχιστον μισή ώρα κάθε φορά. Μπορείτε, αν θέλετε ή αν χρειαστεί, να «σπάσετε» αυτό το 30λεπτο σε 3 δεκάλεπτα. Εάν ­πάλι ασχολείστε με υψηλής έντασης δραστηριότητες, όπως το τρέξιμο ή κάποιο άλλο σπορ, τότε συνιστάται να κάνε­τε τουλάχιστον 25 λεπτά, 3 φορές την εβδομάδα.

Πόσο γρήγορα θα μας ωφελήσει η άσκηση;
Ορισμένα από τα οφέλη της άθλησης είναι άμεσα, όπως το ότι βελτιώνεται αμέσως ο μεταβολισμός των υδατανθράκων στα μυϊκά κύτταρα. Επίσης, μετά από μισή ώρα άθλησης, αυξάνεται η ευαισθησία του οργανισμού στην ινσουλίνη, γεγονός που είναι ευεργετικό. Τα υπόλοιπα οφέλη της άσκησης στον οργανισμό θα έρθουν σταδιακά, με την πάροδο του χρόνου.

Τελικά, πόση σημασία πρέπει να δίνουμε στη ζυγαριά;
Νομίζω ότι οι άνθρωποι πρέπει να εστιάσουν σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής και να μη δίνουν ιδιαίτερη σημασία στη ζυγαριά. Οι υγιεινές συνήθειες είναι ωφέλιμες για όλους – λεπτούς και παχύσαρκους. Επίσης, είναι γεγονός πως, ό,τι και να κάνουμε, μερικοί από εμάς θα είναι πάντα παχουλοί και μερικοί θα είναι αδύνατοι! Όλοι, όμως, μπορούμε να έχουμε υγιεινές συνήθειες.