Μακριά κι αγαπημένοι

Όταν δύο άνθρωποι ερωτεύονται, γίνονται ζευγάρι, αργά ή γρήγορα αποφασίζουν ότι θέλουν να είναι μαζί. Θα αναμετρηθούν με το ζήτημα της κοινής ζωής. Η συγκατοίκηση είναι μία επιλογή. Ο γάμος μία άλλη. Υπάρχουν, όμως, και κάποια ζευγάρια που τολμούν έναν τρίτο δρόμο: Να είναι μαζί, να αποτελούν ζευγάρι, αλλά να μη μοιράζονται την ίδια στέγη και την ίδια καθημερινότητα…

Συμβίωση για την επιβίωση
Η επιθυμία για κοινή ζωή υπακούει σε πολλές και διαφορετικές ανάγκες και προτεραιότητες.
• Συναισθηματικές Συνήθως δύο άνθρωποι γνωρίζονται, έλκονται ο ένας από τον άλλον κι επιθυμούν να είναι μαζί, όσο περισσότερο τόσο καλύτερα. Μέσα σε αυτή την κατάσταση ερωτικής ευφορίας κάνουν όνειρα. Ονειρεύονται ατέλειωτες όμορφες στιγμές με τον άλλον, φτιάχνουν με τη φαντασία τους έναν κόσμο στα μέτρα τους. Η πρακτικά εφαρμοσμένη εκδοχή αυτού του κόσμου είναι το σπίτι τους. Σε αυτό θα στεγάσουν τα κοινά τους όνειρα, αλλά και τις προσωπικές τους επιθυμίες και ιδιαιτερότητες. Θα δημιουργήσουν μαζί τη συντροφική «φωλιά» τους. Μέσα σε αυτή θέλουν να αισθάνονται ασφάλεια, προστασία, θαλπωρή και να εξοστρακίζουν τη… μοναξιά.
• Πρακτικές Εκτός από τα συναισθήματα, υπάρχουν βέβαια και καθόλου αμελητέοι πρακτικοί λόγοι για τους οποίους ένα ζευγάρι αποφασίζει να συμβιώσει. Τα έξοδα μοιράζονται «στα δύο», οι δουλειές επίσης. Ο καθένας αναλαμβάνει αυτές που ξέρει να κάνει καλά κι έτσι χτίζεται μια μίνι «εταιρεία», όπου το ζευγάρι βάζει ολόκληρο το αρχικό «μετοχικό κεφάλαιο», καθώς, βέβαια, υπάρχει και η προοπτική της δημιουργίας οικογένειας με παιδιά. Γι’ αυτούς τους λόγους, λοιπόν, τα ζευγάρια παντρεύονται ή -κάτι που συμβαίνει όλο και πιο συχνά σήμερα- συζούν χωρίς να είναι παντρεμένα, αφήνοντας στον εαυτό τους ένα παραθυράκι ελευθερίας από κοινωνικές πιέσεις και συμβάσεις. Έχουν κοινή ζωή, συντροφιά, ασφάλεια, οικονομική
ελάφρυνση, αλληλοβοήθεια. Ποιος ο λόγος να θέλει κανείς κάτι άλλο;

Σκηνές από ένα γάμο…
Ας κρυφοκοιτάξουμε την καθημερινότητα ενός τέτοιου ζευγαριού: Κάθε βράδυ κάθονται στο ίδιο τραπέζι, συζητούν τα ίδια πάνω κάτω θέματα, την ίδια κούραση, τα ίδια παράπονα ο ένας από τον άλλον, που έχουν βαρεθεί ακόμη και να τσακώνονται γι’ αυτά. Ο ένας λατρεύει την τάξη, ο άλλος νιώθει ωραία μέσα στο δικό του «δημιουργικό χάος». Ο ένας αγαπάει την ηρεμία του σπιτιού του, ο άλλος πετάει τη σκούφια του για παρέες και εξόδους. Ο ένας πετάγεται το πρωί σαν κουρδισμένος, ο άλλος θέλει χουζούρι και τον πρώτο καφέ στο κρεβάτι (το οποίο όλο και πιο σπάνια θυμούνται σαν ερωτική φωλιά τους). Η σχέση τους έχει βουλιάξει λίγο μέσα στα βαρετά, στα δυσάρεστα αλλά και στα ευχάριστα που αισθάνονται ότι «χάνουν» ο ένας για χάρη του άλλου.

Είμαστε χωριστά για να ’μαστε μαζί
Η Δήμητρα και ο Γιώργος αποτελούν ένα ζευγάρι που θέλει να αποφύγει το τέλμα της καθημερινότητας.
Έχοντας και οι δύο την εμπειρία ενός πρώτου γάμου κι ενός διαζυγίου, αποφάσισαν να κρατήσουν τις καθημερινότητές τους χωριστές και να ζουν «μακριά κι αγαπημένοι».
• Εκείνη «Στην αρχή έγινε για χάρη του παιδιού. Έχω ένα αγοράκι από τον πρώτο μου γάμο και φοβόμουν τις αντιδράσεις του με έναν καινούργιο άνδρα στο σπίτι. Βρήκαμε, λοιπόν, έναν τρόπο να ζούμε χω­ριστά, αλλά να μοιραζόμαστε πολύ από τον ελεύθερο χρόνο μας. Έτσι, τις ημέρες που το παιδί ήταν στον μπαμπά του μέναμε στο ένα από τα δύο σπίτια. Σιγά-σιγά ανακαλύψαμε ότι έτσι κρατούσαμε ζωντανό το ­ενδιαφέρον και την επιθυμία ο ένας για τον άλλον. Μερικές φορές, βέβαια, συμβαίνει να χρειάζομαι και λίγη βοήθεια με το παιδί ή για τις ανδρικές δουλειές του σπιτιού, αλλά τότε ή φωνάζω έξτρα τον Γιώργο ή τις κάνω μόνη μου και αποζημιώνομαι όταν τα Σαββατοκύριακα με φροντίζει σαν βασίλισσα!», λέει η Δήμητρα.
• Εκείνος «Για μένα είναι θείο δώ­­ρο αυτή η ζωή που κάνουμε. Ο πρώτος μου γάμος πραγματικά πνίγηκε μέσα σε μια καθημερινότητα που ο καθένας μας αντιλαμβανόταν εντελώς διαφορετικά, με αποτέλεσμα να είμαστε όλο και πιο δυσαρεστημένοι και να ρίχνουμε ο ένας το φταίξιμο στον άλλον. Με τη Δήμητρα απολαμβάνω κάθε στιγμή που περνάμε μαζί, περιμένω κάθε φορά με ανυπομονησία πότε θα την ξαναδώ, κάθε διήμερο που έχουμε μαζί είναι μια μικρή απόδραση από όλα, που μας αναζωογονεί και τους δύο. Και μέσα στην εβδομάδα απολαμβάνω την ελευθερία κινήσεων που έχω, την ακαταστασία μου, το εργένικο φαγητό μου…», περιγράφει τη ζωή τους ο Γιώργος. Αυτός ο τρόπος ζωής δεν είναι τόσο καινούργιος. Στην Αμερική έχει και όνομα: «LAT», τουτέστιν «Living Apart Together» και ελληνιστί «ζώντας χωριστά μαζί». Ένας τρόπος ζωής που υιοθετούνταν
μερικές δεκαετίες πριν μόνο από ζευγάρια καλλιτεχνών ή χίπηδων έχει αρχίσει να αποκτά οπαδούς και σε πιο «συμβατικούς» κύκλους.

Η πολυτέλεια της αυτονομίας
Ένας λόγος που το μοντέλο «LAT» βρίσκει απήχηση σήμερα είναι ότι πλέον μεγαλώνουμε με πολύ πιο ανεπτυγμένη την αίσθηση του εαυτού μας και των αναγκών μας σε σχέση με παλαιότερες εποχές. Δυσκολευόμαστε πολύ να συμβι­βαστούμε, να παραιτηθούμε, να «ζοριστούμε» για να ζήσουμε μαζί με κάποιον άλλον. Όχι πως δεν το κάνουμε. Συχνά, όμως, το φέρουμε βαρέως κι εντέλει δεν το αντέχουμε. Παρ’ όλα αυτά, είναι πολύ λίγα τα ζευγάρια που χαρακτηρίζουν τη σχέση τους μονογαμική και αποφασίζουν να ζουν χωριστά. Ας μην κοροϊδευόμαστε: Πέραν όλων των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων, το «ζώντας χωριστά μαζί»
είναι μια λύση πολυτελείας. Νέοι άνθρωποι που με δυσκολία αποφασίζουν να φύγουν από το σπίτι των γονιών τους, επειδή δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα με δικό τους νοικοκυριό, προσβλέπουν, όταν βρουν ένα σύντροφο, στην κοινή ζωή, όπου τα έξοδα θα μοιράζονται. Για να ζουν ο καθένας σε δικό του σπίτι, θα έπρεπε να χαμηλώσουν πολύ τα «στάνταρ» τους: μικρότερο διαμέρισμα, λιγότερες ανέσεις, περισσότερες στερήσεις.
Η πλειονότητα προτιμά μάλλον την άνεση από την ανεξαρτησία.

«Έστω να κάνουμε ένα διάλειμμα…»
Όμως, το «μακριά κι αγαπημένοι» μπορεί να είναι η «σωσίβια λέμβος» για μια σχέση που περνά κρίση. Έτσι συνέβη με τη Χρυσάνθη και το Σπύρο: «Ήμασταν ήδη παντρεμένοι 9 χρόνια και είχαμε μία κόρη. Ο γάμος μας δεν πήγαινε καλά. Τότε ήταν που ο Σπύρος γνώρισε μια άλλη γυναίκα…Όταν μου το είπε, πήρα το παιδί και πήγα να μείνω σε ένα μικρό διαμέρισμα που είχαν οι γονείς μου κοντά στο σπίτι τους. Ήμουν θυμωμένη, απογοητευμένη, απελπισμένη, αλλά δεν ήθελα να χωρίσω κατευθείαν. Τελικά μείναμε ενάμιση χρόνο χώρια. Αυτός ο χωρισμός μάς έκανε πολύ καλό. Πήραμε ανάσα, σκεφτήκαμε με ησυχία τα λάθη μας, ξεκαθαρίσαμε τι σημαίνει ο άλλος για εμάς. Τώρα είμαστε πάλι μαζί, πιο ώριμοι και πιο αποφασισμένοι θέλω να πιστεύω», διηγείται η Χρυσάνθη την εμπειρία της. Αντί να υπακούσουν στην πρώτη παρόρμηση μπροστά στην κρίση -«Τελείωσε, χωρίζουμε!»-, ορισμένοι αποφασίζουν να «αερίσουν» για ένα διάστημα τη σχέση τους για να πάρουν μια πιο ώριμη απόφαση. Όχι πως κι αυτό είναι εύκολο. Οι χωριστές ζωές μπορεί να οδηγήσουν σε περαιτέρω απομάκρυνση, ενώ καινούργιες γνωριμίες μπορεί να μπουν στο παιχνίδι. Γι’ αυτό είναι καλύτερα μια τέτοια απόφαση να παίρνεται στην αρχή μιας κρίσης, όταν οι εντάσεις και οι πληγές είναι ακόμα μικρές και η επιθυμία για επανασύνδεση ζωντανή.

Η επιλογή είναι δική σου
Το «ζώντας χωριστά μαζί» είναι μια συμβιβαστική λύση ανάμεσα στην εργένικη ζωή και την κανονική συμβίωση και είναι θέμα προσωπικής επιλογής. Κι αυτό γιατί για τον ένα μπορεί να είναι απαραίτητα το πάθος και η συνεχής πρόκληση στη σχέση του, ενώ για τον άλλο να μετρούν πάρα πολύ η οικειότητα και η σιγουριά. Ο καθένας, λοιπόν, πρέπει να βρει το είδος της σχέσης και της συμβίωσης που του ταιριάζει περισσότερο. Αυτό που μετράει πάνω από όλα είναι το «ζώντας μαζί» ή το «ζώντας χωριστά μαζί» να είναι μια απόφαση που να συμπεριλαμβάνει τις επιθυμίες και τις ανάγκες και των δύο συντρόφων αλλά όσο λιγότερο γίνεται των υπόλοιπων τρίτων, γονιών, συγγενών, γνωστών. Όσο περισσότερο συμπεριλαμβάνονται αυτοί στις αποφάσεις του ζευγαριού, τόσο πιο σίγουρος γίνεται ο ερχομός της κρίσης.

Η κ. Λουίζα Βογιατζή είναι συμβουλευτική ψυχολόγος.