Το υψηλό κόστος της εξωσωματικής και το γεγονός ότι κάποια ζευγάρια αναγκάζονται να κάνουν πολλές προσπάθειες μέχρις ότου τα καταφέρουν να αποκτήσουν παιδί στρέφει πολλούς σε χώρες του Τρίτου Κόσμου, όπου η εξωσωματική στοιχίζει λιγότερο ή διέπεται από χαλαρή νομοθεσία. Δηλαδή, τους έρχεται πιο φτηνά να ταξιδέψουν έξω 2-3 φορές και να κάνουν ισάριθμες προσπάθειες παρά να κάνουν μία προσπάθεια στην Ευρώπη, και τους βολεύει περισσότερο ένα χαλαρό κράτος παρά κάποιο με αυστηρό έλεγχο στα της εξωσωματικής. Εντούτοις, οι αρχές σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες -όχι ακόμα στη δική μας, μιας και το κράτος δεν έχει υπολογίσει πόσοι Έλληνες προτιμούν φτηνότερες ή πιο βολικές κλινικές στο εξωτερικό- συνιστούν στον κόσμο να προσέχει, γιατί «… πολλές από αυτές τις κλινικές, ειδικά στο λεγόμενο Τρίτο Κόσμο, δεν πληρούν τους βασικούς όρους ασφαλείας και υγιεινής».

Στο διεθνές συνέδριο για τη γονιμότητα που έγινε χθες στο Μόναχο, αναφέρθηκε ότι πρέπει να υιοθετηθεί ένας διεθνής κώδικας, ώστε σε όλες τις κλινικές υποβοηθούμενης γονιμότητας σε όλο τον κόσμο να τηρείται ένας στοιχειώδης ηθικός κώδικας και παράλληλα κάποιοι κανονισμοί ασφαλείας. Πόσο καλά ελέγχουν, για παράδειγμα, τους δότες σπέρματος ή τις δότριες ωαρίων σε ζητήματα που σχετίζονται με την υγεία του εμβρύου, όπως για κληρονομικές παθήσεις; Πόσο καλά ενημερώνουν τις γυναίκες για τους κινδύνους από κύηση τετράδυμων; Πόσο προετοιμασμένες είναι οι γυναίκες για το ενδεχόμενο η παρένθετη μητέρα να τις εκβιάσει ή να γυρίσουν στην πατρίδα τους και να μην μπορούν να δικαιολογήσουν το βρέφος της παρένθετης μητρότητας παρά με παρανομίες και ψευδείς δηλώσεις;

Πόσο διαφέρουν νόμοι και κανονισμοί

Στη Βρετανία επιτρέπεται η εμφύτευση μάξιμουμ 2 γονιμοποιημένων ωαρίων, ενώ σε πολλές χώρες εμφυτεύονται 4. Η εμφύτευση περισσότερων ωαρίων αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας, αλλά και τις πιθανότητες επιπλοκών. Δεν είναι, όμως, και παντού εύκολο να βρεθούν ωάρια. Στην Τσεχία και στην Ισπανία, οι δωρήτριες ωαρίων παίρνουν περίπου 900 ευρώ, ενώ στην Αγγλία μόνο 350 (κάτι που δεν αποτελεί ισχυρό κίνητρο για να «καταθέσει» μια γυναίκα τα ωάριά της και συνεπάγεται έλλειψη στις «τράπεζες ωαρίων»). Σε άλλες χώρες έχει καταργηθεί η ανωνυμία του δότη σπέρματος (οπότε έχει μειωθεί η προσφορά σπέρματος) και σε άλλες όχι (οπότε υπάρχει αφθονία). Οι κλινικές υπογονιμότητας εν τω μεταξύ αυξάνονται παγκοσμίως με ραγδαίους ρυθμούς. Στην Ινδία λειτουργούν τουλάχιστον 500 και στην Ιαπωνία 600. Στο 70% των χωρών, το συγκεκριμένο ζήτημα ρυθμίζεται νομοθετικά, αλλά στο 30% των κρατών ο νόμος δεν ελέγχει καθόλου τον τομέα της τεχνητής γονιμοποίησης και υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Οι κανονισμοί και οι νόμοι διαφέρουν πολύ από χώρα σε χώρα όσον αφορά τις παραμέτρους της εξωσωματικής τόσο σε ηθικά ζητήματα όσο και σε θέματα ασφαλείας. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, απαγορεύεται η κατάψυξη εμβρύων για μεταγενέστερη αξιοποίηση. Στην Ιταλία, ο νόμος απαιτεί να μην «περισσεύουν» έμβρυα από την τεχνητή γονιμοποίηση και να εμφυτεύονται υποχρεωτικά όλα στη μήτρα της γυναίκα. Στις περισσότερες χώρες, όμως, οι γιατροί επιλέγουν τα καλύτερα έμβρυα για ένθεση στη μήτρα, ώστε να αυξάνονται οι πιθανότητες ολοκλήρωσης της κύησης, αλλά και απόκτησης υγιούς απογόνου.

Στη Γαλλία, δεν επιτρέπεται να δίνεται σπέρμα δωρητών σε ομοφυλόφιλες γυναίκες, ενώ στη Νορβηγία οι ομοφυλόφιλοι επιτρέπεται να κάνουν θεραπείες γονιμοποίησης.

Περίπου 60 χώρες στον κόσμο απαγορεύουν την παρένθετη μητρότητα. Όταν, λοιπόν, ένα ζευγάρι πηγαίνει σε άλλη χώρα για να αποκτήσει παιδί με αυτόν τον τρόπο, μπορεί κατά την επιστροφή στην πατρίδα του να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα. Στη Νότιο Αφρική απαγορεύεται η παρένθετη μητρότητα σε αλλοδαπούς, δηλαδή αν είσαι ξένη δεν μπορείς (νόμιμα τουλάχιστον) να ζητήσεις από μια Νοτιοαφρικάνα να κυοφορήσει το δικό σου παιδί και να σου το δώσει μόλις το γεννήσει. Στην Ελλάδα, η παρένθετη μητρότητα επιτρέπεται σε όσες γυναίκες έχουν ωάρια και παράλληλα έχουν πρόβλημα στη μήτρα τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, δίνουν ωάριο που γονιμοποιείται τεχνητά και στη συνέχεια (όταν γονιμοποιηθεί επιτυχώς) εμφυτεύεται τεχνητά στη μήτρα μιας άλλης γυναίκας, που φέρνει σε πέρας και την κύηση. Πάντως, στη χώρα μας η παρένθετη μητρότητα επιτρέπεται μόνο στη βάση της αλληλεγγύης και απαγορεύεται η γυναίκα να δώσει χρήματα σε εκείνην που θα κυοφορήσει το ωάριό της.