Το σεξ αναμφίβολα έχει έναν από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στη ζωή των ανδρών, γεγονός που ενισχύεται από το ότι οι σεξουαλικές τους επιδόσεις δεν γίνεται να συγκαλυφθούν – με απλά λόγια, το «προνόμιο» της προσποίησης είναι αποκλειστικά γυναικείο. Παράλληλα, όμως, η σεξουαλική επίδοση των ανδρών είναι αρκετά ευάλωτη. Συχνά, μάλιστα, αποτελεί ένα από τα πρώτα «θύματα» του στρες ή της κατάθλιψης. Το επιβεβαιώνουν οι ειδικοί, αλλά και οι έρευνες, σύμφωνα με τις οποίες τα περιστατικά στυτικής δυσλειτουργίας -του συχνότερου ανδρικού σεξουαλικού προβλήματος- αυξάνονται σε περιόδους οικονομικής κρίσης, όπου επικρατεί έντονο στρες. Η κρίση, όμως, δεν είναι ο μόνος λόγος που μπορεί να απομακρύνει έναν άνδρα από το κρεβάτι. Η σεξουαλική απόδοσή του βάλλεται από νοσήματα όπως ο διαβήτης ή η υπέρταση, από κακές συνήθειες όπως το κάπνισμα, από τα προβλήματα στη σχέση του με τη σύντροφό του, αλλά ακόμη και από τις βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις του για το σεξ ή το φόβο ότι «δεν θα τα καταφέρει».
Το ευάλωτο αρσενικό
Ο άνδρας έχει την ενστικτώδη και αρχέγονη ανάγκη να νιώσει ισχυρός και μέσω της σεξουαλικής πράξης εκπληρώνεται αυτή η διάσταση της ανδρικής φύσης. Ικανοποιεί τον εαυτό του και μέσα από την ικανοποίηση της συντρόφου του επιβραβεύεται ως καλός εραστής. Από την άλλη μεριά, δεν μπορεί να κρύψει το γεγονός ότι η στύση του δεν είναι σκληρή, ότι δεν έχει διάρκεια ή ότι έφτασε πολύ γρήγορα σε εκσπερμάτιση. Με άλλα λόγια, η σεξουαλική του έκφραση είναι λιγότερο «θωρακισμένη» από εκείνη της γυναίκας και οποιοδήποτε πρόβλημα προκύψει γίνεται άμεσα αντιληπτό.
Κρίση και στο σεξ
Το Μνημόνιο έχει βάλει στο στόχαστρο την τσέπη, αλλά και το κρεβάτι μας, κάτι που ισχύει και για τα δύο φύλα. Οι ειδικοί της Εταιρείας Μελέτης της Ανθρώπινης Σεξουαλικότητας (ΕΜΑΣ) επισημαίνουν ότι αυτή η τάση άρχισε να γίνεται αισθητή ήδη από το 2008 και σταδιακά επιδεινώνεται. Με άλλα λόγια, όσο περισσότερο αφήνουμε να μας παρασύρει το γενικότερο αρνητικό κλίμα που κυριαρχεί στον περίγυρό μας εξαιτίας της κρίσης, τόσο περισσότερο επηρεάζεται η ψυχοσυναισθηματική μας κατάσταση. Ως μονάδα ενός συνόλου που βάλλεται, υποφέρουμε κι εμείς, βιώνοντας ένα συλλογικό πρόβλημα ως προσωπικό. Η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει στη συναισθηματική, αλλά και τη σεξουαλική απομάκρυνση των συντρόφων.
Χωρίς εργασία, χωρίς λίµπιντο
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι, σε περίπτωση απόλυσης, συχνά το σεξ είναι το πρώτο «θύμα», ιδιαίτερα όταν το ζευγάρι δεν έχει παιδιά. Τονίζουν ότι η απόλυση από την εργασία συνήθως βιώνεται από τον άνδρα ως «εκδίωξη» και μπορεί να πλήξει την αυτοεκτίμησή του. Επίσης, η οικονομική αστάθεια εξαιτίας της απόλυσης αποτελεί ένα πρόσθετο στρεσογόνο παράγοντα. Αυτή η κατάσταση είναι πιθανό να οδηγήσει μια σχέση σε ρήξη, ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχει η κατάλληλη υποστήριξη από την πλευρά της συντρόφου. Αναπόφευκτα σε μια τέτοια κατάσταση βάλλεται τόσο η σεξουαλική επιθυμία όσο και η απόδοση του άνδρα.
Οι αριθμοί του σεξ
➜ H στυτική δυσλειτουργία απασχολεί περισσότερο από 1 εκατομμύριο Έλληνες.
➜ Το 56% των ανδρών δηλώνουν ότι η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει αρνητικά την ερωτική τους διάθεση και το 43% ότι έχει μειωθεί η συχνότητα των ερωτικών τους επαφών τον τελευταίο μήνα, σύμφωνα με έρευνα της Εταιρείας Μελέτης της Ανθρώπινης Σεξουαλικότητας.
➜ Η 1 στις 2 περιπτώσεις στυτικής δυσλειτουργίας οφείλεται σε προβλήματα υγείας, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και η υπέρταση.
➜ Οι 6 στους 10 θεωρούν ως κύριους παράγοντες που επηρεάζουν τη σεξουαλική τους ζωή τα «οικονομικά προβλήματα» και «το εργασιακό άγχος».
➜ Σε περιόδους κρίσης, τα προβλήματα στύσης είναι συχνότερα στους ελεύθερους επαγγελματίες -41%- σε σχέση με τους δημοσίους υπαλλήλους -7%-, αν και, δεδομένου ότι το Μνημόνιο έχει μειώσει τις οικονομικές απολαβές των δημοσίων υπαλλήλων, δεν αποκλείεται να δούμε αύξηση στο παραπάνω ποσοστό.
➜ Ο 1 στους 3 παχύσαρκους μπορεί να παρουσιάσει στυτική δυσλειτουργία.
➜ Οι διαβητικοί έχουν διπλάσιες πιθανότητες να εκδηλώσουν στυτική δυσλειτουργία, ενώ οι υπερτασικοί τριπλάσιες.
Μέσα στο µυαλό του
Οι πεποιθήσεις ενός άνδρα για το σεξ μπορούν να έχουν αντίκτυπο στην ερωτική του συμπεριφορά. Ορισμένοι άνδρες, λόγου χάρη, δεν έχουνπρόβλημα όταν έρχονται σε επαφή με μια γυναίκα που τους αφήνει συναισθηματικά
αδιάφορους, αλλά μπορεί να δυσκολεύονται να διατηρήσουν τη στύση τους με μια γυναίκα για την οποία τρέφουν βαθύτερα συναισθήματα.
Επίσης, ο τρόπος που αντιλαμβάνεται ένας άνδρας τον εαυτό του μπορεί να επηρεάσει -συχνά ασυνείδητα- την ερωτική του συμπεριφορά. Ένας άνδρας π.χ. που είναι βαθιά πεπεισμένος ότι δεν είναι επιθυμητός ή ένας μεγαλύτερος άνδρας που κυριαρχείται από το φόβο της αποτυχίας, ίσως αποφεύγουν το σεξ επειδή αισθάνονται ότι δεν θα καταφέρουν να αποδώσουν. Το «καλό σεξ», από την άλλη μεριά, τονώνει την αυτοπεποίθηση του άνδρα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλοι οι άνδρες ιεραρχούν το σεξ ως το σημαντικότερο παράγοντα για μια επιτυχημένη σχέση.
Σ’ αγαπώ, µ’ αγαπάς
Η ερωτική επίδοση του άνδρα επηρεάζεται από τα προβλήματα που μπορεί να έχει με τη σύντροφό του. Η άποψη ότι οι άνδρες μπορούν να αποδώσουν σεξουαλικά ανεξαρτήτως των συναισθημάτων τους είναι πλέον ξεπερασμένη. Αντιθέτως, εάν υπάρχουν εντάσεις μέσα στη σχέση, είναι πιθανό ο άνδρας να αποφεύγει το σεξ, κάτι που μέχρι σήμερα θεωρούνταν χαρακτηριστικό της γυναικείας συμπεριφοράς. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η σεξουαλική δυσλειτουργία του άνδρα μπορεί να αντανακλά την ύπαρξη προσωπικών προβλημάτων ή σοβαρών δυσκολιών στη σχέση. Τα εμπόδια αυτά, μάλιστα, γίνονται ανυπέρβλητα σε περίπτωση που ο άνδρας αδυνατεί να εκφράσει με εποικοδομητικό τρόπο στη σύντροφό του το θυμό του, τις ανάγκες του, τις επιθυμίες του ή το ότι νιώθει πως δεν εισακούεται από εκείνη.
Κατάθλιψη στα σεντόνια
Η κατάθλιψη, καθώς και ορισμένα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στύσης. Από την άλλη μεριά, το άγχος και η απογοήτευση εξαιτίας της στυτικής δυσλειτουργίας αποτελούν παράγοντες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην εκδήλωση συμπτωμάτων κατάθλιψης. Οι ειδικοί εξηγούν ότι σε περίπτωση που η ψυχολογική εκτίμηση αποκαλύψει ότι «υπεύθυνη» για τη στυτική δυσλειτουργία είναι η κατάθλιψη, η θεραπεία πρέπει να εστιάσει στην αντιμετώπισή της. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, παρότι βελτιώνεται η κατάθλιψη, η αδυναμία στύσης παραμένει και εξελίσσεται σε ανεξάρτητη ψυχοσωματική διαταραχή.
Έχω πίεση…
Με την πάροδο της ηλικίας, μπορεί να επηρεαστεί η σεξουαλική απόδοση του άνδρα, κυρίως εξαιτίας ορισμένων νοσημάτων, όπως ο διαβήτης και η υπέρταση. Μάλιστα, εκτιμάται ότι σε πολλές περιπτώσεις η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να είναι το πρώτο σύμπτωμα αυτών των νόσων. Εάν τα προβλήματα επιμένουν για περισσότερο από 6 μήνες, τότε ο ουρολόγος θα συστήσει ορισμένες εξετάσεις αίματος (π.χ. για τον έλεγχο της χοληστερίνης, του σακχάρου), καθώς και υπερηχογράφημα του πέους, προκειμένου να διαγνώσει την αιτία του προβλήματος και να συστήσει την κατάλληλη αντιμετώπιση. Επίσης, ορισμένα φάρμακα, όπως τα διουρητικά, τα αντικαταθλιπτικά και τα ηρεμιστικά, ενδέχεται να επηρεάσουν την ποιότητα της στύσης.
Oι «κακές» συνήθειες
Το κάπνισμα, η κατάχρηση αλκοόλ, η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, η κακή διατροφή, η καθιστική ζωή και η απουσία άσκησης μπορούν να βλάψουν τη λειτουργία του μηχανισμού στύσης, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Αντιµετωπίζοντας το πρόβληµα
Τα χάπια του έρωτα Το πασίγνωστο μπλε χαπάκι, που δρα στα αγγεία του πέους, καθώς και τα άλλα χάπια κατά της στυτικής δυσλειτουργίας που κυκλοφόρησαν στη συνέχεια, θεωρούνται από τα πιο δημοφιλή φάρμακα στον ανδρικό πληθυσμό. Μάλιστα, αρκετοί τα λαμβάνουν ενώ είναι υγιείς, με την προσδοκία ότι θα βελτιώσουν τις σεξουαλικές τους επιδόσεις. Ωστόσο, παρότι τα χάπια φαίνονται ελκυστικά, δεν είναι κατάλληλα για όλους και πρέπει να λαμβάνονται μετά από τη σύμφωνη γνώμη του ειδικού. Επίσης, πολλοί αγνοούν ότι η δράση των φαρμάκων περιορίζεται όταν βρίσκονται σε κατάσταση έντονου στρες ή δεν έχουν ερωτική επιθυμία.
ΕΝΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ Στις θεραπείες της στυτικής δυσλειτουργίας, εκτός από τα χάπια, περιλαμβάνονται οι ενδοπεϊκές ενέσεις και οι πεϊκές προθέσεις. Οι πρώτες είναι πιο «επιθετική» αγωγή σε σύγκριση με τα χάπια, αλλά έχουν το πλεονέκτημα ότι προκαλούν στύση ανεξάρτητα από την ύπαρξη ερωτικής επιθυμίας. Οι δεύτερες απευθύνονται στους άνδρες που είτε δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημά τους με φάρμακα είτε αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο να παίρνουν φάρμακα διά βίου.
Sex therapy Όταν τα προβλήματα της σεξουαλικής απόδοσης του άνδρα είναι ψυχογενή, για την αντιμετώπισή τους εφαρμόζονται οι κατάλληλες μέθοδοι ψυχοθεραπείας (π.χ. γνωσιακή, συμπεριφορική, ψυχοδυναμική), καθώς και η κλινική θεραπεία των σεξουαλικών προβλημάτων (σεξοθεραπεία, που βασίζεται σε ειδικές ασκήσεις και τεχνικές). Όταν το πρόβλημα είναι κυρίως προσωπικό, τότε η θεραπεία απευθύνεται στον άνδρα, αλλά εάν αφορά το ζευγάρι, τότε συστήνεται να κάνουν μαζί θεραπεία.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΕΛΕΑΝΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ, ψυχοθεραπεύτρια-κλινική θεραπεύτρια σεξουαλικών διαταραχών, και τον κ. ΘΑΝΟ ΠΑΛΛΑΝΤΖΑ, χειρουργό-ουρολόγο-ανδρολόγο.
