Την επόμενη φορά που θα αντικρίσετε στον καθρέφτη μια ακόμα λεπτή γραμμή, σκεφτείτε διπλά πριν αγοράσετε μια πιο ενισχυμένη αντιρυτιδική κρέμα. «Ένα εξίσου σημαντικό στοιχείο που δείχνει γερασμένη την όψη του προσώπου είναι οι δυσχρωμίες», εξηγεί στο Vita η δερματολόγος-αφροδισιολόγος και διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Bάλια Μουσάτου. Πρόκειται για ανομοιόμορφη κατανομή της μελανίνης, η οποία δημιουργεί καφέ κηλίδες. Συνήθως εμφανίζονται στο πρόσωπο, στο λαιμό, στα χέρια και σε άλλα μέρη του σώματος που βλέπει περισσότερο ο ήλιος.
Πριν από λίγα χρόνια, μια επαναστατική ψυχολογική έρευνα της εταιρείας Procter & Gamble απέδειξε ότι οι καφέ κηλίδες προσθέτουν χρόνια στην πραγματική ηλικία μιας γυναίκας. Μήπως, λοιπόν, πρέπει να μειώσουμε ή να προλάβουμε την εμφάνιση αυτών των σημαδιών, προκειμένου να αφαιρέσουμε χρόνια από την ηλικία μας; Σύμφωνα με τους δερματολόγους, η υπερμελάγχρωση δεν είναι ένα καινούργιο φαινόμενο, αλλά λόγω της ηλιοθεραπείας και των ορμονικών διαταραχών τα περιστατικά έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά. Όλο και περισσότερες γυναίκες παρατηρούν δυσχρωμίες στο πρόσωπο ή τα χέρια τους και επιζητούν μια λύση.

Τα αίτια του φαινομένου
Σε πολλές περιπτώσεις, οι δυσχρωμίες εμφανίζονται την περίοδο της εγκυμοσύνης ή με τη χρήση αντισυλληπτικών. Ωστόσο, οι ένοχοι δεν είναι μόνο αυτοί.

Ηλιακή ακτινοβολία
Δεν αποτελεί είδηση. Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους παράγοντες που προκαλούν δυσχρωμίες. Παρατηρούνται συνήθως στις περιοχές που είναι πιο εκτεθειμένες, όπως το πρόσωπο, τα χέρια και το ντεκολτέ. Η έκτασή τους εξαρτάται από την ανθεκτικότητα της επιδερμίδας, αλλά και από τη διάρκεια παραμονής στον ήλιο σε βάθος χρόνου, ακόμα και από την παιδική ηλικία. Ακόμα και αν δεν παρατηρείτε ερυθρότητα στο δέρμα μετά από την ηλιοθεραπεία, δεν σημαίνει ότι δεν έχει προκληθεί βλάβη. Μπορεί το τελευταίο διάστημα να φοράτε αντιηλιακό και να προφυλλάσσεστε από τον ήλιο. Προσέχατε, όμως, το ίδιο και παλαιότερα; Δυστυχώς, οι φθορές που υφίσταται η επιδερμίδα από τον ήλιο συσσωρεύονται και γίνονται ορατές μετά από αρκετό καιρό.

Ορμόνες
Πρέπει να τονίσουμε ότι η εμφάνιση των δυσχρωμιών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κληρονομική προδιάθεση. Ωστόσο, τα αντισυλληπτικά χάπια που περιέχουν υψηλές ποσότητες οιστρογόνων και η εγκυμοσύνη προκαλούν ορμονικές αλλαγές, οι οποίες με τη σειρά τους διεγείρουν την υπερπαραγωγή της μελανίνης. Τα σημάδια που δημιουργούνται είναι ευρύτερα γνωστά ως χλόασμα. Ωστόσο, «σε κάποιες περιπτώσεις, μετά την εγκυμοσύνη ή τα αντισυλληπτικά χάπια, το χλόασμα υποχωρεί σταδιακά. Σε άλλες περιπτώσεις, όμως, χρειάζεται ιδιαίτερη περιποίηση με λευκαντικά προϊόντα ή με συνταγές που περιέχουν υδροκινόνη, που θα γράψει ο δερματολόγος», εξηγεί η Βάλια Μουσάτου. Το χλόασμα εμφανίζεται συνήθως στο μέτωπο, τα ζυγωματικά και το άνω χείλος.

Τραύματα της επιδερμίδας
Οι μεταφλεγμονικές δυσχρωμίες (ή αλλιώς μεταφλεγμονώδης υπερμελάγχρωση) προκαλούνται όταν το δέρμα ερεθίζεται. Για παράδειγμα, η βίαιη απολέπιση, το σπάσιμο των σπυριών ή ακόμα και το αποτριχωτικό κερί μπορούν να δημιουργήσουν πρόβλημα. Άλλες αιτίες είναι η ακμή και το έκζεμα. «Πριν από 15 χρόνια, όταν ήμουν έφηβη, είχα πολύ έντονη ακμή, ιδίως στο μέτωπο, και χρησιμοποιούσα δραστικά προϊόντα με μεγάλη περιεκτικότητα σε σαλικυλικό οξύ», λέει στο Vita η Χρύσα Μ., 30 ετών, και συνεχίζει: «Πρόσφατα εντόπισα κάποιες δυσχρωμίες στο μέτωπό μου, παρόλο που δεν βγαίνω από το σπίτι χωρίς αντιηλιακό, και αποδίδω την αιτία σε εκείνη την περίοδο». Πράγματι, ο συνδυασμός ήλιου, σαλικυλικού οξέος (ή κάποιας άλλης φωτοευαισθητοποιού ουσίας) και φλεγμονής οδηγεί στην εμφάνιση δυσχρωμιών. Επίσης, απαγορεύεται η έκθεση στον ήλιο μετά από κρέμες με οξέα φρούτων, που λόγω μικροαπολέπισης κάνουν το δέρμα ευαίσθητο.

Τρόποι αντιμετώπισης των δυσχρωμιών

Προστασία με SPF
Ζούμε σε μια χώρα που έχει ηλιοφάνεια τις περισσότερες ημέρες του χρόνου. Άρα, «η χρήση του αντιηλιακού που προστατεύει από τις UVA/UVB ακτίνες επιβάλλεται», συμβουλεύει η Βάλια Μουσάτου. Αν υποθέσουμε ότι ανήκετε στην πλειονότητα και έχετε σταράτη επιδερμίδα, χρειάζεστε ένα μέσο δείκτη προστασίας (γύρω στο 15). Ωστόσο, τους καλοκαιρινούς μήνες, χρησιμοποιείτε SPF 30. Αν η αντιηλιακή προστασία δεν είναι επαρκής όλο το χρόνο, η UV ακτινοβολία θα διεγείρει την παραγωγή μελανίνης και θα πολλαπλασιάσει τις δυσχρωμίες.

Κάντε απαλή απολέπιση
Η απομάκρυνση των νεκρών κυττάρων από τη επιφάνεια της επιδερμίδας θα βελτιώσει τον τόνο της. Αλλά μην το παρακάνετε, γιατί μπορεί να την τραυματίσετε και να έχετε τα αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά. Αποφύγετε το βίαιο τρίψιμο, καθώς και τη συχνή απολέπιση (1-2 φορές την εβδομάδα είναι αρκετές).

Τα προϊόντα λεύκανσης
Δοκιμάστε καλλυντικά που έχουν συστατικά με λευκαντική δράση. Μερικά από τα πιο γνωστά είναι η βιταμίνη C, η βιταμίνη Β3 (niacinamide), το εκχύλισμα της γλυκόρριζας και του μούρου. Αναστρέφουν τα αποτελέσματα της υπερπαραγωγής μελανίνης, η οποία ευθύνεται για τις δυσχρωμίες. Πάντως, πρέπει να ξέρετε ότι τα συγκεκριμένα προϊόντα δεν εξαφανίζουν το πρόβλημα, αλλά βελτιώνουν ορατά τη συνολική εικόνα της επιδερμίδας και προλαμβάνουν την εμφάνιση νέων κηλίδων.

Χημικό πίλινγκ
Αν οι δυσχρωμίες βρίσκονται στην επιφάνεια της επιδερμίδας ή σε μέτριο βάθος (αυτό θα το κρίνει ο δερματολόγος), υπάρχει η λύση του χημικού πίλινγκ, χρησιμοποιώντας τριχλωροακετικό οξύ (TCA), γλυκολικό οξύ και σαλικυλικό οξύ. Η συγκεκριμένη θεραπεία διασπά την επιφάνεια του δέρματος, επιτρέποντας να αναπτυχθεί στη θέση του νέο δέρμα με πιο νεανική όψη. Για ικανοποιητικά αποτελέσματα, χρειάζονται 2-4 συνεδρίες, οι οποίες στοιχίζουν γύρω στα 100-150€.

Θεραπεία με λέιζερ
Η πλέον ενδεδειγμένη χρονική στιγμή θεωρείται αυτή μεταξύ του φθινοπώρου και της αρχής της άνοιξης, αφού τότε η ηλιακή ακτινοβολία εξασθενεί. Ενδείκνυται για τις κηλίδες που οφείλονται στη φωτογήρανση και εμφανίζονται στο πρόσωπο και τα χέρια. Όσο για το χλόασμα του προσώπου, δεν ενδείκνυται θεραπεία με λέιζερ.