Είναι το παιδί έτοιμο να πάει στην Α΄ Δημοτικού; Σε αυτό το ερώτημα απαντά τα τελευταία 4 χρόνια το Α’ ΤΕΣΤ, το πρώτο ελληνικό τεστ που ελέγχει τη σχολική ετοιμότητα του παιδιού και έχει εξ ολοκλήρου σταθμιστεί με βάση τον ελληνικό παιδικό πληθυσμό. Εμείς μιλήσαμε για το Α΄ ΤΕΣΤ με μία από τις δημιουργούς του, την επίκουρη καθηγήτρια Αναπτυξιακής Παιδιατρικής κ. Λωρέττα Θωμαΐδου, επιστημονική υπεύθυνη της Μονάδας Αναπτυξιακής Παιδιατρικής της Β’ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Κυρία Θωμαΐδου, τι ακριβώς είναι το Α΄ ΤΕΣΤ;
Είναι ένα τεστ που απευθύνεται σε παιδιά 5-6,5 χρονών και ελέγχει τη σχολική ετοιμότητά τους με αντικειμενικό τρόπο. Επιπλέον, ελέγχει την υπερκινητικότητα, τη διάσπαση της προσοχής και τη συμπεριφορά του παιδιού. Με απλό και ευχάριστο τρόπο, εξετάζουμε μέσα σε 15΄ κατά πόσον το παιδί είναι έτοιμο να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της Α΄ Δημοτικού. Ελέγχουμε τις προμαθησιακές ικανότητές του, που σχετίζονται με τη μελλοντική δυνατότητά του να διαβάσει, να γράψει και να είναι καλό στα μαθηματικά.
Ποια εποχή είναι η καλύτερη για να κάνει ένα παιδί το Α΄ ΤΕΣΤ;
Η εξέταση καλό είναι να γίνεται το Μάιο, δηλαδή μερικούς μήνες πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς, ούτως ώστε, εάν διαπιστωθεί κάποια δυσκολία στο παιδί, να υπάρχει ο απαιτούμενος χρόνος αυτή να διορθωθεί μέχρι το Σεπτέμβριο.
Τι εννοείτε όταν λέτε δυσκολία;
Λεκτικές δυσκολίες, δηλαδή τη δυνατότητα του παιδιού να χειρίζεται σωστά τις λέξεις, να μιλάει καθαρά και να χρησιμοποιεί σωστά τη γραμματική και το συντακτικό στον προφορικό του λόγο, καθώς και πρακτικές δυσκολίες, δηλαδή την ικανότητά του να αντιλαμβάνεται και να ζωγραφίζει σύνθετα σχήματα και να είναι σε θέση να κατανοεί αλληλουχίες γεγονότων και εννοιών. Το Α΄ ΤΕΣΤ δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να εξοικειωθούν με τη σχολική φοίτηση και να προετοιμαστούν σωστά για την έναρξη του σχολείου, ώστε να προληφθούν μελλοντικές μαθησιακές δυσκολίες. Να τονίσω, ωστόσο, ότι δεν είναι τεστ νοημοσύνης. Δεν ελέγχει την ευφυΐα του παιδιού, αλλά το κατά πόσον είναι αναπτυξιακά ώριμο να αρχίσει το σχολείο.
Το εν λόγω τεστ είναι ωφέλιμο μόνο για τα παιδιά;
Από την εμπειρία των τελευταίων 4 χρόνων εφαρμογής του, φαίνεται ότι το Α΄ ΤΕΣΤ, εκτός από τα παιδιά, βοηθά σημαντικά και τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς, αλλά και την Πολιτεία. Βοηθά τους γονείς επειδή αισθάνονται ασφάλεια και σιγουριά για τις ικανότητες των παιδιών τους και μπορούν να επιλέξουν σωστά το κατάλληλο σχολείο για το παιδί τους. Βοηθά τους εκπαιδευτικούς όσον αφορά στην καλύτερη προετοιμασία τους προκειμένου να υποδεχτούν τους νέους μαθητές τους (π.χ. σωστότερη κατανομή των μαθητών στα τμήματα της τάξης και κατάλληλη επιλογή των δασκάλων). Τέλος, βοηθά την Πολιτεία όσον αφορά τον καλύτερο συντονισμό μεταξύ Δημοτικού Σχολείου και Γραφείου Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης για την έγκαιρη οργάνωση τμημάτων ενισχυτικής διδασκαλίας στα σχολεία, καθώς και τη μείωση των δαπανών για την Ειδική Αγωγή.
Πού μπορούν να απευθυνθούν οι γονείς για να κάνει το παιδί τους το Α΄ ΤΕΣΤ;
Στη Μονάδα Αναπτυξιακής Παιδιατρικής στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού», καθώς και σε ένα δίκτυο εκπαιδευμένων συνεργατών, όπως παιδίατροι, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές και παιδαγωγοί σε όλη την Ελλάδα. Στο site www.atest.gr οι γονείς μπορούν να διαβάσουν τις σχετικές πληροφορίες.
Για τα παιδιά μικρότερης ηλικίας, υπάρχουν κάποια σημάδια με βάση τα οποία οι γονείς μπορούν να αντιληφθούν αν η ανάπτυξή τους είναι κανονική; Για παράδειγμα, ένα παιδί 2-3 ετών τι θεωρείται φυσιολογικό να κάνει με βάση την ηλικία του;
Ένα παιδί 2,5-3 ετών, λόγου χάρη, πρέπει να μπορεί να κάνει ένα μικρό πύργο με 3 τουβλάκια τοποθετημένα το ένα πάνω στο άλλο. Ένα παιδί 4 ετών πρέπει να μιλάει καθαρά, χωρίς γραμματικά λάθη, να μετράει μέχρι το 10, να αναγνωρίζει πολλά χρώματα, να αντιγράφει ένα τετράγωνο και να ζωγραφίζει έναν άνθρωπο με περισσότερα από 3 μέρη σώματος. Στα 5 του θα πρέπει να μπορεί να κάνει πιο σύνθετα σχήματα με κύβους, να αντιγράφει πιο σύνθετα σχήματα, όπως ρόμβους, και να δημιουργεί πιο σύνθετες ζωγραφιές. Οι γονείς, πάντως, είναι σε θέση, κάνοντας μια σύγκριση με τα παιδιά αντίστοιχης ηλικίας και έχοντας μια αυξημένη διαίσθηση για το δικό τους παιδί, να καταλάβουν αν αυτό αναπτύσσεται ομαλά.