Τα τελευταία νέα για μία από τις συχνότερες νόσους του δυτικού κόσμου, την υπέρταση, μας έρχονται από το Διεθνές Συνέδριο της Αμερικανικής Υπερτασικής Εταιρείας που έγινε πριν λίγες ημέρες στη Ν. Υόρκη. Επιστήμονες από όλο τον κόσμο συναντήθηκαν και ένωσαν τις γνώσεις τους στη μάχη κατά της υπέρτασης. Ο κ. Κωνσταντίνος Τσιούφης, επίκουρος καθηγητής Καρδιολογίας στην Α΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική και υπεύθυνος της Μονάδας Υπέρτασης του «Ιπποκράτειου» Νοσοκομείου ήταν εκεί και μας αποκαλύπτει τις σημαντικότερες εξελίξεις.

Κύριε Τσιούφη, τι κέντρισε το ενδιαφέρον των επιστημόνων φέτος στο Διεθνές Συνέδριο της Αμερικανικής Αντιυπερτασικής Εταιρείας;
Πολλά και ενδιαφέροντα θέματα τέθηκαν, αλλά αυτό για το οποίο έγινε μεγάλη συζήτηση ήταν η επεμβατική αντιμετώπιση της υπέρτασης, όταν αυτή είναι ανθεκτική, δηλαδή δεν ρυθμίζεται με φαρμακευτική αγωγή. Υπάρχουν ασθενείς που παίρνουν τουλάχιστον 3 φάρμακα και παρ’ όλα αυτά η πίεση δεν κατεβαίνει στα φυσιολογικά επίπεδα. Γι’ αυτές, λοιπόν, τις περιπτώσεις υπάρχουν προσδοκίες ότι η επεμβατική αντιμετώπιση της υπέρτασης μπορεί να δώσει λύση.
Μπορεί, δηλαδή, να λύσει κάποιος το πρόβλημά του μπαίνοντας στο χειρουργείο;
Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν 2 τρόποι επεμβατικής αντιμετώπισης: Η μία μέθοδος είναι χειρουργική, κατά την οποία τοποθετείται ένας ειδικός τύπος βηματοδότη που διεγείρει κάποιους σχετικούς υποδοχείς στις καρωτίδες με αποτέλεσμα μείωση της πίεσης, και εφαρμόζεται προς το παρόν σε εθελοντές σε επίπεδα κλινικών μελετών. Και υπάρχει και η δεύτερη μέθοδος, που είναι πιο πολλά υποσχόμενη. Πρόκειται για την κατάλυση της συμπαθητικής νεύρωσης του νεφρού, το οποίο «ενοχοποιείται» για την αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Εδώ ο ειδικός, με τη βοήθεια ενός καθετήρα, χορηγεί διαδερμικά υψίσυχνο ρεύμα στην αρτηρία, το οποίο «καίει» τα νεύρα του νεφρού χωρίς να επηρεάζει τη νεφρική λειτουργία και την ακεραιότητα της νεφρικής αρτηρίας. Η υπέρταση άλλωστε και το νεφρό έχουν σχέση θύτη και θύματος. Οι παθήσεις των νεφρών μπορούν να προκαλέσουν αύξηση της αρτηριακής πίεσης, ενώ η αύξηση της αρτηριακής πίεσης μπορεί να βλάψει τα νεφρά.
Και αυτή η μέθοδος είναι σε πειραματικό στάδιο;
Ναι. Τα πρώτα συμπεράσματα, όμως, που προκύπτουν είναι πολύ ενθαρρυντικά, αφού μειώνει την πίεση μέχρι 30 εκατοστά στήλης υδραργύρου και τα αποτελέσματα διατηρούνται μέχρι και 1 χρόνο.
Και μετά από αυτό το διάστημα επιστρέφουμε στην προτέρα κατάσταση;
Ελπίζουμε πως όχι, αφού στόχος είναι τα αποτελέσματα να είναι μόνιμα, γι’ αυτό και οι έρευνες συνεχίζονται και κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση.
Πότε εκτιμάτε ότι θα μπορούν οι έλληνες ασθενείς να υποβάλλονται σε αυτή την επέμβαση;
Μέχρι το τέλος του 20011 ή τις αρχές του 2012 θεωρώ ότι θα μπορούμε να κάνουμε στο «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο την κατάλυση της νεύρωσης του νεφρού, όχι φυσικά σε όλους τους ανθρώπους με υπέρταση, αλλά σε αυτούς που η περίπτωσή τους ενδείκνυται (π.χ. στη σοβαρή ανθεκτική υπέρταση).
Είναι ασφαλής μέθοδος ή ενέχει κινδύνους;
Η συγκεκριμένη μέθοδος ήταν γνωστή και παλαιότερα, αλλά απαιτούσε σοβαρή χειρουργική επέμβαση με υψηλό κίνδυνο επιπλοκών. Σήμερα, όμως, έχει εξελιχθεί και από τις μέχρι τώρα μελέτες είναι αποτελεσματική και δεν προκαλεί ανεπιθύμητες ενέργειες.
Τι άλλο προβλημάτισε τους επιστήμονες σε αυτό το συνέδριο;
Η παχυσαρκία και τα προβλήματα που αυτή προκαλεί ειδικά στους υπερτασικούς ήταν το άλλο μεγάλο θέμα του συνεδρίου. Πιο συγκεκριμένα, αυτό που απασχολεί τους γιατρούς είναι οι παθήσεις που συνυπάρχουν με την υπέρταση (νεφρική ανεπάρκεια, διαβήτης, υπνική άπνοια, μεταβολικό σύνδρομο), οι οποίες αλληλεπιδρούν ή επιδεινώνουν την αρτηριακή υπέρταση και δυσκολεύουν τη θεραπευτική προσέγγιση. Η παχυσαρκία φυσικά σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με αυτές τις παθήσεις.
Και τι γίνεται σε αυτή την περίπτωση; Ανακοινώθηκε κάποια μαγική συνταγή;
Όχι. Μαγικές συνταγές και εκπλήξεις σε αυτό το ζήτημα δεν υπάρχουν. Η λύση είναι γνωστή από παλιά και συνίσταται κυρίως στη μείωση του σωματικού βάρους. Αν αναλογιστεί κανείς ότι ακόμη και 5 κιλά μόνο να χάσει κάποιος υπερτασικός αμέσως η συστολική πίεσή του θα κατέβει 0,5 με 1 χιλιοστό καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικό είναι αυτό. Στις περιπτώσεις, λοιπόν, που συνυπάρχουν και άλλες παθήσεις, πέρα από την όποια χορήγηση υπερτασικής αγωγής, πρέπει οπωσδήποτε να στοχεύουμε στην πολυπαραγοντική αντιμετώπιση. Χρειάζεται, δηλαδή, σωστή διατροφή για απώλεια κιλών, συστηματική άσκηση, καθώς και περιορισμός της κατανάλωσης αλατιού. Έχει παρατηρηθεί ότι στους παχύσαρκους ασθενείς υπάρχει μεγαλύτερη δυσκολία στο να ρυθμιστεί η πίεση, γιατί αυτοί κατά βάση τρώνε και περισσότερο αλάτι, είναι δηλαδή περισσότερο «αλατοευαίσθητοι», όπως λέγονται. Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι για τη ρύθμιση του παχύσαρκου υπερτασικού ασθενούς ορισμένες φορές βοηθάει αν στη φαρμακευτική αγωγή που συνήθως λαμβάνει συμπεριληφθούν και κάποια φάρμακα που ονομάζονται αναστολείς της αλδοστερόνης.