Στο κοντινό μέλλον ίσως δεν θα χρειάζεται πλέον να αρνούμαστε «ακόμη ένα ποτηράκι» επειδή θα οδηγήσουμε, ούτε θα είναι αναγκαίο κάποιος από την παρέα μας να κάνει τη θυσία να μην πιει προκειμένου να γυρίσει τους υπόλοιπους με ασφάλεια στο σπίτι τους. Ο λόγος είναι ότι αμερικανοί και βρετανοί επιστήμονες έχουν βάλει στο στόχαστρό τους το αλκοόλ και αναζητούν τρόπους να αναχαιτίσουν τη δράση του στον εγκέφαλο. Ας δούμε, όμως, τι ακριβώς μελετούν οι ειδικοί όσον αφορά τα χάπια που θα εξουδετερώνουν την επίδραση του οινοπνεύματος στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
Πίνω και οδηγώ…
Πρόσφατα η είδηση που έκανε τον γύρο του κόσμου αφορά τη δράση της ουσίας ιομαζενίλης κατά της μέθης. Μία ομάδα ερευνητών από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Γέιλ στις Η.Π.Α. εξετάζει τη δυνατότητα των μεθυσμένων οδηγών που έχουν πάρει ιομαζενίλη να διατηρούν τον έλεγχο του αυτοκινήτου τους. Τα πειράματα γίνονται σε προσομειωτή οδήγησης και εστιάζουν στον συντονισμό των κινήσεων και τα αντανακλαστικά των οδηγών.
Ήδη, σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα, εκείνοι που λαμβάνουν ιομαζενίλη πριν καταναλώσουν αλκοόλ φαίνεται ότι πατούν γρηγορότερα το φρένο και είναι λιγότερο πιθανό να χάσουν τον έλεγχο του οχήματος, μπαίνοντας στο αντίθετο ρεύμα ή σε άλλη λωρίδα.
Η ιομαζενίλη θα εξεταστεί περαιτέρω σε άνδρες ηλικίας 21-35 ετών. Η επιλογή των ανδρών μάλλον δεν είναι τυχαία, αφού σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία οι άνδρες πίνουν συχνότερα και πιο πολύ συγκριτικά με τις γυναίκες σε αναλογία 3 προς 1, ενώ αναφέρουν συχνότερα ότι οδηγούν μεθυσμένοι.
Η ιομαζενίλη δρα παρεμποδίζοντας τη λειτουργία των υποδοχέων του εγκεφάλου που επεξεργάζονται το αλκοόλ. Ο ψυχίατρος δρ. Deepak D’ Souza, που ηγείται της έρευνας, αναφέρει ότι είναι «συγκρατημένα αισιόδοξος» για την επιτυχία του πειράματος και για το ενδεχόμενο σύντομα να υπάρξει ένα φάρμακο που θα εξουδετερώνει τη δράση του αλκοόλ στον εγκέφαλο.
Τα αντίδοτα
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Γέιλ δεν είναι οι μόνοι που πειραματίζονται με φαρμακευτικές ουσίες κατά της δράσης του αλκοόλ. Παράλληλα οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας διεξάγουν έρευνες για τη δράση ενός αντίδοτου στο αλκοόλ το οποίο προέρχεται από το εκχύλισμα του δέντρου Hovenia dulcis, που φύεται στη νοτιοανατολική Ασία και χρησιμοποιείται παραδοσιακά για την αντιμετώπιση του hangover. Οι ερευνητές πειραματίζονται με ένα συστατικό του εκχυλίσματος, το DHM, και μέχρι στιγμής έχουν διαπιστώσει ότι παρεμποδίζει τη δράση του αλκοόλ στον εγκέφαλο των ποντικιών, ανεξαρτήτως της ποσότητας αλκοόλης που κυκλοφορεί στο αίμα τους. Από την άλλη πλευρά, βρετανοί επιστήμονες πειραματίζονται με υγρά φάρμακα που θα μιμούνται την ευχαρίστηση που προσφέρει το αλκοόλ και τα οποία θα συνοδεύονται από «αντίδοτα» που θα εξουδετερώνουν άμεσα τη δράση του «φαρμακευτικού» αλκοόλ στον εγκέφαλο. Υπάρχουν, ωστόσο, και οι πολέμιοι ενός τέτοιου «αντίδοτου», οι οποίοι υποστηρίζουν ότι αντί να οδηγήσει σε περιορισμό της κατανάλωσης αλκοόλ θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.
Δύσκολος αντίπαλος
Τα πειράματα για την αναστολή της δράσης του αλκοόλ στον εγκέφαλο δεν γίνονται προκειμένου να μας στερήσουν την απόλαυση από ένα ποτηράκι κρασί, αλλά με σκοπό να βοηθήσουν τους βαρείς πότες να απεξαρτηθούν από το αλκοόλ.
Οι ειδικοί εξηγούν ότι η προσπάθεια απεξάρτησης από το αλκοόλ είναι πολύ δύσκολη. Απαραίτητη προϋπόθεση για να στεφθεί με επιτυχία είναι να υπάρχει έντονη επιθυμία του ατόμου να τα καταφέρει, ενώ συχνά είναι απαραίτητη και η ψυχική στήριξή του. Στο πλαίσιο μιας τέτοιας ολοκληρωμένης προσπάθειας, μπορεί να χρησιμοποιηθούν και φάρμακα.
Αν και οι ειδικοί επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει μια «μαγική» φαρμακευτική λύση που θα μπορούσε να σταματήσει την επιθυμία για αλκοόλ, ήδη χρησιμοποιούνται ορισμένα φάρμακα, ενώ οι επιστήμονες εξακολουθούν να πειραματίζονται με νέες ουσίες, όπως η ιομαζενίλη, αναζητώντας εκείνη με τη μέγιστη αποτελεσματικότητα.
Σήμερα, σε πολλές περιπτώσεις χορηγούνται αντικαταθλιπτικά, με το σκεπτικό ότι καταπολεμώντας την κατάθλιψη, που συχνά αποτελεί το βαθύτερο αίτιο που οδήγησε στην αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, μπορεί τελικά ο ασθενής να μην έχει πλέον λόγους για να στραφεί στο ποτό. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση αμφισβητείται, επειδή έχει διαπιστωθεί ότι ακόμη και αν τελικά αντιμετωπιστεί η κατάθλιψη, η ροπή προς το αλκοόλ εξακολουθεί, επειδή έχει ήδη αποκτήσει τη δική της δυναμική.
Επίσης, για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων στέρησης από τη διακοπή του αλκοόλ είναι δυνατό να χορηγηθούν ηρεμιστικά φάρμακα, όπως οι βενζοδιαζεπίνες. Επιπλέον, στη φαρμακευτική φαρέτρα υπάρχουν ουσίες (π.χ. η ναλτρεξόνη και η δισουλφιράμη) που δρουν στους υποδοχείς των οπιοειδών στον εγκέφαλο μειώνοντας έτσι την επιθυμία για αλκοόλ, παρουσιάζουν όμως αρκετές ανεπιθύμητες ενέργειες.
Επικίνδυνοι οδηγοί
- Στη χώρα μας ένα στα τρία θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα οφείλεται στη μέθη.
- Ο ένας στους έξι οδηγούς έχει οδηγήσει τουλάχιστον 1-2 φορές μέσα στο τελευταίο εξάμηνο έχοντας πιει τρία ή περισσότερα ποτά.
- Οι έξι στους εκατό οδηγούς έχουν οδηγήσει μετά την κατανάλωση τουλάχιστον έξι οινοπνευματωδών ποτών.
