Ως θησαυρός 190 πολύτιμων ουσιών, το ιπποφαές κατέχει επάξια τη φήμη της σούπερ τροφής για τον ανθρώπινο οργανισμό. Για την ιστορία
Η χρήση του στην αρχαιότητα φαίνεται πως ήταν πολύ διαδεδομένη. Μάλιστα, μνημονεύεται από τον Θεόφραστο, μαθητή του Αριστοτέλη, αλλά και από τον Διοσκουρίδη, πατέρα της φαρμακολογίας. Πιστεύεται ότι πήρε την ονομασία του (ίππος: άλογο, φάος: φως, λάμψη) από το γεγονός ότι αποτελούσε τροφή για τα άλογα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Είχε παρατηρηθεί ότι τα τραυματισμένα και άρρωστα άλογα ανάρρωναν γρηγορότερα και αποκτούσαν πιο λαμπερό τρίχωμα. Εδώ και αιώνες το ιπποφαές αποτελεί βασικό συστατικό της παραδοσιακής ιατρικής σε πολλές ασιατικές χώρες.

Πώς µας ωφελεί
Το ιπποφαές είναι σύμμαχος για την υγεία μας και συμπεριλαμβάνεται στην κατηγορία των υπερτροφών. Σύμφωνα με ρώσους και κινέζους ερευνητές, η αξία του ιπποφαούς δεν οφείλεται μόνο στα συστατικά που περιέχει, αλλά και στην ποσότητα στην οποία τα περιέχει, καθώς και στον συνδυασμό τους. Ξεχωρίζει, εκτός των άλλων, για την υψηλή περιεκτικότητά του σε βιταμίνες C και E, καθώς και σε καλά λιπαρά. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι περιέχει περισσότερη βιταμίνη C από τη φράουλα, το ακτινίδιο, το πορτοκάλι, την ντομάτα και το καρότο, ενώ η περιεκτικότητά του σε βιταμίνη Ε είναι υψηλότερη από εκείνη του σιταριού, του καλαμποκιού και της σόγιας. Επίσης, έχει όλες τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β, που βοηθούν στην καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος, καθώς και όλα τα απαραίτητα για τον οργανισμό μέταλλα και ιχνοστοιχεία (ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο, φώσφορο, χαλκό, κάλιο, σελήνιο, ψευδάργυρο).

Ακόμη, οι φυτοστερόλες που περιέχει ξεπερνούν κατά πολύ εκείνες του ελαίου της σόγιας, ενώ προσφέρει στον οργανισμό ακόρεστα λιπαρά οξέα, όπως ω-3, ω-6 και ω-9, που προστατεύουν από καρδιαγγειακές παθήσεις και ενισχύουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Επιπλέον, είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά συστατικά, τα οποία δρουν προληπτικά κατά της γήρανσης, και έχει ισχυρή αντιφλεγμονώδη, αντιμικροβιακή, αναλγητική και επουλωτική δράση, γι’ αυτό και συστήνεται για την αντιμετώπιση δερματικών προβλημάτων (ακμή, έκζεμα, ψωρίαση, έγκαυμα). Για όλους αυτούς τους λόγους, χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα διατροφής, ως συστατικό φαρμακευτικών και καλλυντικών σκευασμάτων, αλλά και ως αυτούσιο φαρμακευτικό σκεύασμα για πλήθος παθήσεων.

Στην αγορά
Σε καταστήματα με βότανα θα βρούμε αποξηραμένο ιπποφαές για να φτιάξουμε αφέψημα ή έγχυμα. Επίσης, κυκλοφορεί με μορφή συμπυκνωμένου χυμού, που προκύπτει από την πολτοποίηση των καρπών και των φύλλων του φυτού. Σε φαρμακεία που πωλούν φυτικά σκευάσματα ή σε καταστήματα με είδη υγιεινής διατροφής θα βρούμε κάψουλες από ξηρό εκχύλισμα των φύλλων και των καρπών του φυτού, αλλά και κάψουλες που περιέχουν το έλαιό του.

Στην κουζίνα
Ο χυμός των καρπών του ιπποφαούς μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή αφεψημάτων, μαρμελάδων, σιροπιών, ενώ ο καρπός του μπορεί να προστεθεί σε τρόφιμα ή φαγητά, π.χ. σε πίτες.

Η ταυτότητά του
Το κοινό ιπποφαές φτάνει σε ύψος τα 3-5 μ., έχει σκληρά και ακανθώδη κλαδιά, ενώ τα φύλλα του είναι λογχοειδή με μήκος 3-8 εκ. Το πυκνό ριζικό του σύστημα και η αντοχή του στις δύσκολες συνθήκες είναι οι λόγοι που ο θάμνος αυτός φυτεύεται συστηματικά σε καμένες περιοχές προκειμένου να εμποδίσει τη διάβρωση του εδάφους. Οι καρποί του μοιάζουν με ρώγες σταφυλιού, έχουν πορτοκαλί χρώμα και είναι χυμώδεις. Έχουν υπόξινη γεύση και γι’ αυτό δεν μπορούν να καταναλωθούν ωμοί, εκτός και αν ωριμάσουν πάρα πολύ ή αν αναμειχθούν με πιο γλυκό χυμό. Η συγκομιδή των καρπών είναι ιδιαίτερα δύσκολη εξαιτίας της πυκνής διάταξής τους σε κάθε κλαδί. Συνήθως γίνεται απόσπαση ολόκληρου του κλαδιού, γεγονός που έχει καταστροφικές συνέπειες για το φυτό. Η πιο αποτελεσματική μέθοδος συγκομιδής, χωρίς να τραυματιστούν τα κλαδιά, είναι να γίνει χρήση ειδικού αναδευτήρα. Όταν οι καρποί του φυτού πολτοποιηθούν, ο χυμός που προκύπτει διαχωρίζεται σε τρία στρώματα: στην κορυφή μένει μια πηχτή πορτοκαλιά κρέμα, στη μέση ένα στρώμα που περιέχει τα μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα και το κατώτερο στρώμα είναι το ίζημα του πολτού, το οποίο αποτελείται κυρίως από τα έλαια του φυτού.

Ασπίδα για τα µάτια
Το ιπποφαές παρέχει προστασία κατά των οφθαλμικών παθήσεων, όπως ο καταρράκτης και η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, χάρη στην περιεκτικότητά του σε β-καροτένιο, που είναι πρόδρομη μορφή της βιταμίνης Α, και στην ισχυρή αντιοξειδωτική ουσία ζεαξανθίνη. Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνες, όσοι καταναλώνουν τροφές πλούσιες σε ζεαξανθίνη έχουν 35% λιγότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Πολλές φορές το ιπποφαές, ανάλογα με την περιοχή στην οποία καλλιεργείται, περιέχει καροτενοειδή σε μεγαλύτερες ποσότητες από κάθε άλλο φυτό.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΧΑΡΗ ΓΕΩΡΓΑΚΑΚΗ, κλινικό διαιτολόγο-διατροφολόγο, πρόεδρο του Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής.