Ο χρόνιος πόνος στη μέση με υποκείμενη νευροπαθητική προέλευση ασκεί ένα σημαντικό σωματικό και συναισθηματικό φορτίο σε πολλούς Έλληνες. Σύμφωνα με έρευνα , που πραγματοποιήθηκε σε 10 ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσά στις οποίες περιλαμβάνεται και η Ελλάδα, ο συγκεκριμένος τύπος χρόνιου πόνου στη μέση συχνά δεν διαγιγνώσκεται ή διαγιγνώσκεται εσφαλμένα, παρά το γεγονός ότι επηρεάζει μεγάλο μέρος του πληθυσμού και έχει σημαντική επίδραση στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, ιδιαίτερα όσον αφορά την παραγωγικότητα στην εργασία, τις σχέσεις και την ψυχική ευεξία τους.
Οι περισσότεροι από τους μισούς Έλληνες ασθενείς που ερωτήθηκαν υπέφεραν από χρόνιο πόνο στη μέση για πάνω από 6 μήνες και το 40% των ασθενών νιώθουν πόνο στη μέση τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Οι ασθενείς αισθάνονται κουρασμένοι και πολλοί (45,5%) δηλώνουν ότι ο πόνος δυσκολεύει τις καθημερινές τους δραστηριότητες, την παραγωγικότητά τους στην εργασία ακόμα και τις κοινωνικές και ερωτικές τους σχέσεις (27,3%). Σχεδόν οι μισοί, μάλιστα, ανησυχούν ότι ο χρόνιος πόνος επηρεάζει και την πνευματική τους υγεία ενώ και οι γιατροί σε πολύ μεγάλο ποσοστό (85%) θεωρούν ότι μπορεί να τους προκαλέσει κατάθλιψη.
Γενικά, ο νευροπαθητικός πόνος στη μέση αποτελεί μια σημαντική πρόκληση για τον ασθενή σαν άτομο αλλά και για τα συστήματα υγείας σαν σύνολο. Κατά μέσο όρο οι ασθενείς χρειάστηκε να ζητήσουν πέντε μέρες άδεια από την δουλειά τους κατά τη διάρκεια ενός χρόνου, εξαιτίας του πόνου στη μέση, ενώ δήλωσαν ότι μειώθηκε η παραγωγικότητα της εργασίας τους κατά μέσο όρο 32 επιπλέον μέρες. Παρά το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις αγωνίζονται να σταθούν στη σημερινή οικονομική κατάσταση, 78,6% των ασθενών δήλωσαν ότι οι εργοδότες τους αντιμετώπισαν την κατάσταση ψύχραιμα και με κατανόηση.
Παρά την τεράστια έκταση και τις επιπτώσεις του χρόνιου πόνου στη μέση στην καθημερινότητα των πασχόντων, η αντιμετώπισή του υστερεί σημαντικά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, 54% των ασθενών με χρόνιο πόνο στη μέση νευροπαθητικής προέλευσης δεν ζητούν ιατρική συμβουλή, γιατί θεωρούν ότι η κατάστασή τους δεν είναι αρκετά σοβαρή και το 66,7% λαμβάνουν παυσίπονα χωρίς συνταγή προκειμένου να καταπραΰνουν τον πόνο. Όταν τελικά απευθύνονται σε κάποιον ειδικό στην Ελλάδα, κατά κύριο λόγω σε ορθοπαιδικό, πάνω από το 50% των ασθενών έπρεπε να περιμένει ένα μήνα προκειμένου να λάβει αποτελεσματική θεραπεία.
Η απουσία διάγνωσης ή η εσφαλμένη διάγνωση του χρόνιου πόνου στη μέση νευροπαθητικής προέλευσης αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, καθώς έχει σημαντική αρνητική επίδραση στην καθημερινή ζωή του ατόμου. Ο χρόνιος πόνος στη μέση αντιμετωπίζεται πολλές φορές από τους θεράποντες ιατρούς ως μια τυπική πάθηση, παρά το γεγονός ότι θα αναγκάσει τον ασθενή σε πολλές επαναληπτικές επισκέψεις και πιθανές επιπλοκές.
Η έμφαση της ενημέρωσης των ιατρών, των επαγγελματιών υγείας και των ασθενών, σχετικά με τον συγκεκριμένο τύπο πόνου στη μέση μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση των ποσοστών σωστής διάγνωσης και στην αποτελεσματική θεραπεία , με αντίστοιχη βελτίωση της ποιότητας ζωή των ασθενών . Η επιτυχής έκβαση εξαρτάται από την αποτελεσματική επικοινωνία με τους ασθενείς μας, έτσι ώστε να κατανοήσουμε τον τύπο του πόνο από την πρώτη επίσκεψη. Έχουμε πλέον στη διάθεσή μας μια σειρά αποτελεσματικών εργαλείων διερεύνησης και σε συνδυασμό με την αυστηρή τήρηση των κατευθυντήριων γραμμών, εμείς οι ιατροί έχουμε την ευθύνη να κάνουμε γρήγορα σωστή διάγνωση και σωστή θεραπεία, ώστε να ελαφρύνουμε τον ασθενή από τις συνέπειες του χρόνιου πόνου
Το λεξιλόγιο που χρησιμοποιείται συχνά για την περιγραφή του νευροπαθητικού πόνου και μπορεί να βοηθήσει τον ιατρό να κάνει μια διάγνωση περιλαμβάνει τα εξής:
Καυστικός πόνος – Μια αφύσικη αίσθηση καψίματος χωρίς να υπάρχει θερμότητα, όπως όταν το σώμα αγγίζει κάτι καυτό.
Διαξιφιστικός πόνος – Ένας αιφνίδιος, πολύ δυνατός πόνος που γίνεται αισθητός σαν μια σειρά σύντομων, οξέων «χτυπημάτων». Ορισμένες από τις συχνές αιτίες αυτού του είδους πόνου, είναι η οσφυαλγία, η ισχιαλγία κλπ.
Πόνος με αίσθημα «πάγου» – Αίσθηση υπερβολικού κρύου στην περιοχή του πόνου.
Πόνος με αίσθημα «ηλεκτροσόκ» – Ανεξήγητος πόνος με αίσθηση διαπεραστικού ηλεκτρικού ρεύματος .
Μυρμήγκιασμα – Η αίσθηση ότι ο πόνος «σκαρφαλώνει» σαν πλήθος από μυρμήγκια στο δέρμα. Οι αισθήσεις αυτές είναι γνωστές ως παραισθησίες και είναι από δυσάρεστες και ενοχλητικές έως επίπονες ως προς τη σοβαρότητά τους.
Η αιτιολογία του νευροπαθητικού πόνου ποικίλει και περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα παθήσεων όπως:
Παθήσεις του μεσοσπονδυλίου δίσκου, δισκίτιδα, κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου κ.τ.λ
Όγκοι της σπονδυλικής στήλης και των παρακείμενων σχηματισμών
Σπονδυλική στένωση
Πίεση περιφερικού νεύρου όπως πχ η παραισθητική μηραλγία
Διαβητική νευροπάθεια
Μεθερπητική νευραλγία
Μεταβολικές διαταραχές νεύρων και νευρολογικά νοσήματα
Συμπερασματικά με τη βαθύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο προκαλείται και εκδηλώνεται ο νευροπαθητικός πόνος στη μέση, μπορεί να γίνει σωστότερη διάγνωση και θεραπεία , με αντίστοιχη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών αλλά και μείωση της επιβάρυνσης στα οικονομικά της υγείας.
Βρίσκοντας την κατάλληλη θεραπεία
Όλοι οι ασθενείς διαφέρουν μεταξύ τους και είναι δυνατό να αναφέρονται στον πόνο τους με διαφορετικούς τρόπους. Υπάρχει ένας αριθμός θεραπευτικών επιλογών οι οποίες μπορούν να ανακουφίσουν το νευροπαθητικό πόνο, που περιλαμβάνουν:
• Φάρμακα
• Φυσιατρικές θεραπείες (όπως ειδικές θεραπείες με χρήση θερμότητας)
• Φυσικοθεραπεία (ασκήσεις διάτασης και ενδυνάμωσης)
• ΤΕΝS (διαδερμική ηλεκτρική νευρική διέγερση)
• Ψυχολογικές μεθόδους (ώστε να βοηθηθούν οι ασθενείς να συμφιλιωθούν με τον πόνο τους, τεχνικές χαλάρωσης, ψυχοθεραπευτικές μεθόδους, τροποποίηση συμπεριφοράς)
Βελονισμό
Χειρουργική αντιμετώπιση υποκείμενου νοσήματος όπως π.χ αποσυμπίεση κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου.
Επισκληρίδιος έγχυση φαρμάκων, τοπική διήθηση με φάρμακα.
Ειδικά ως φάρμακα για την αντιμετώπιση του νευροπαθητικού πόνου, χρησιμοποιήθηκαν αρχικά τα φάρμακα για τη θεραπεία των επιληπτικών κρίσεων (αντιεπιληπτικά) και της κατάθλιψης (αντικαταθλιπτικά). Σήμερα γνωρίζουμε ότι αυτές οι δύο κατηγορίες φαρμάκων (με συγκεκριμένους αντιπροσώπους από την κάθε κατηγορία) είναι αποτελεσματικές στη θεραπεία του νευροπαθητικού πόνου. Ενίοτε απαιτείται και η χρήση ισχυρότερων αναλγητικών, όπως και οπιοειδών, συνήθως με τη μορφή συνδυασμού φαρμάκων.
Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εταιρειών Νευρολογίας (EFNS) προτείνει ως πρώτης γραμμής θεραπείας για την αντιμετώπιση του Νευροπαθητικού Πόνου την χρήση των :
• Πρεγκαμπαλίνη, Γκαμπαπεντίνη (Αντιεπιληπτικά)
• Τρικυκλικά, Βενλαφαξίνη, Ντουλοξετίνη (Αντικαταθλιπτικά)
• Lidocaine patch (Τοπικό αναισθητικό)
Συνοδά συμπτώματα
Ο Νευροπαθητικός πόνος συχνά συνοδεύεται από διαταραχές ύπνου, καταθλιπτικές και αγχώδεις διαταραχές και άλλα ενοχλητικά συμπτώματα, υποβαθμίζοντας σημαντικά τη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής των πασχόντων.
Στόχος της θεραπείας αποτελεί η συνολική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.
Δεδομένου ότι η πρεγκαμπαλίνη, πέρα από τον Νευροπαθητικό Πόνο περιλαμβάνει στις θεραπευτικές ενδείξεις την Διαταραχή Γενικευμένου Άγχους, αποτελεί ένα φάρμακο πρώτης επιλογής για την αντιμετώπιση του Νευροπαθητικού Πόνου, προσφέροντας παράλληλα ανακούφιση και στα άλλα συνοδά συμπτώματα.
Βιβλιογραφία
Opinion Health/ Α΄ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Ε.Κ.Π.Α . Neuropathic Back Pain. August 2011
International Association for the Study of Pain (IASP). IASP Taxonomy,[Online]. Φεβρουάριος 2011. Διαθέσιμο στην ηλ. διεύθυνση: http://www.iasp-pain.org/Content/NavigationMenu/GeneralResourceLinks/PainDefinitions/default.htm. Accessed on 15 Apr 2013.
Dworkin RH. Clin J Pain. 2002;18(6):343-9.
Freynhagen R, et al. Curr Med Res Opin. 2006;22(100):1911-20
Shipton E. ANZ J Surg. 2008;78:548-55.
Baron R et al. Lancet Neurol 2010; 9: 807–19
Wallace MS. Curr Opin Anaesthesiol. 2005 Oct;18(5):548-54.
Jensen and Baron. Pain. 2003;102:1-8
Attal N et al. Eur J Neurol 2010; 17:1113-1123
Περίληψη Χαρακτηριστικών του Προϊόντος Lyrica
Περίληψη Χαρακτηριστικών του Προϊόντος Neurontin
Περίληψη Χαρακτηριστικών του Προϊόντος Effexor
Περίληψη Χαρακτηριστικών του Προϊόντος Cymbalta
Περίληψης Χαρακτηριστικών του Προϊόντος Versatis
Nicholson and Verma. Pain Med. 2004;5 (suppl. 1):S9-S27
Meyer-Rosberg et al. Eur J Pain. 2001;5:379-389
