Η σεξουαλική μας ζωή είναι ένα από τα ζητήματα που συνήθως μας απασχολούν από την αρχή της εφηβείας μέχρι τα γεράματα μας πολλές φορές. Έχουμε συνδέσει τις περισσότερες φορές τη σεξουαλική επαφή με συναισθήματα ευχαρίστησης, χαλάρωσης και ένα αίσθημα εγγύτητας ανάμεσα στο ζευγάρι. Ωστόσο, υπάρχουν φορές που κάποιες δυσκολίες ή δυσλειτουργίες εμποδίζουν την βίωση αυτών των θετικών συναισθημάτων και μας προκαλούν άγχος, φόβο και δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις.
Όταν μιλάμε για σεξουαλικές δυσλειτουργίες αναφερόμαστε στην αναστάτωση που προκαλείται στον κύκλο της σεξουαλικής ανταπόκρισης. Ο κύκλος αυτός αποτελείται από σωματικές και ψυχολογικές αλλαγές που συμβαίνουν όταν είμαστε σεξουαλικά διεγερμένοι ή την ώρα της σεξουαλικής επαφής και μπορεί να διαχωριστεί στη φάση της επιθυμίας, της διέγερσης, του οργασμού και της ανάκαμψης. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε το σώμα μας και τα στάδια της σεξουαλικής ανταπόκρισης, καθώς έτσι μπορούμε να εντοπίσουμε ευκολότερα και τις σεξουαλικές δυσλειτουργίες που σχετίζονται με αυτά. Θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι η διαταραχή μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε φάση του κύκλου αυτού.
Ποιες είναι οι σεξουαλικές δυσλειτουργίες Όταν μιλάμε για σεξουαλικές δυσλειτουργίες συνήθως αναφερόμαστε στα εξής: για τους άνδρες είναι η καθυστερημένη εκσπερμάτιση, η πρόωρη εκσπερμάτιση, η στυτική διαταραχή, και η διαταραχή μειωμένης σεξουαλικής επιθυμίας. Όσον αφορά στις γυναίκες μιλάμε για τη διαταραχή γυναικείου οργασμού, τη διαταραχή σεξουαλικής επιθυμίας / ενδιαφέροντος και τη διαταραχή του πόνου / διείσδυσης.
Μια άλλη κατηγορία είναι οι σεξουαλικές δυσλειτουργίες που προκαλούνται από ουσίες και φάρμακα.
Οι σεξουαλικές δυσλειτουργίες είναι γνωστές σε όλους μας με την έννοια ότι λίγο πολύ όλοι μας τις έχουμε ακούσει κάποια στιγμή ή ακόμα μπορεί και κάποιοι από εμάς να έχουμε έρθει αντιμέτωποι με αυτές τις δυσκολίες σε κάποια φάση της ερωτικής μας ζωής. Ωστόσο, το βασικό χαρακτηριστικό προκειμένου να γίνει η διάγνωση και μια περιστασιακή δυσκολία να μετατραπεί σε πρόβλημα είναι το έντονο άγχος και η δυσφορία που προκαλείται στο άτομο που βιώνει τη δυσλειτουργία, η ύπαρξη διαπροσωπικής δυσκολίας και η διάρκεια του συμπτώματος που έχει οριστεί περίπου στους 6 μήνες.
Που οφείλονταιΟι σεξουαλικές δυσλειτουργίες μπορεί να εμφανιστούν τόσο στον άνδρα όσο και στην γυναίκα σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους και τα αίτια ποικίλουν. Ένα σημαντικό πρώτο βήμα θα ήταν να διερευνηθούν τα οργανικά αίτια που σχετίζονται με τις δυσλειτουργίες. Τέτοια είναι συνήθως ο διαβήτης, η καρδιακή κι αγγειακή νόσος, η ορμονική ανισορροπία, οι νευρολογικές παθήσεις όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, νόσος του Parkinson, εγκεφαλικά επεισόδια και χρόνιες παθήσεις όπως η νεφρική κι ηπατική ανεπάρκεια, ο αλκοολισμός και η κατάχρηση ουσιών.
Σε περίπτωση που αποκλειστούν τα οργανικά αίτια, θα πρέπει να διερευνηθούν τα ψυχολογικά αίτια τα οποία είναι συνήθως ποικίλα και πολυπαραγοντικά και πολλές φορές μας επηρεάζουν και σε αυτόν τον τομέα. Ως τέτοια μπορούμε να αναφέρουμε τον τρόπο ζωής, την οικονομική μας κατάσταση, τις αγχώδεις διαταραχές και την κατάθλιψη που συχνά οφείλονται για τις δυσλειτουργίες. Σε αυτές τις περιπτώσεις μιλάμε για κάποιο πένθος ή απώλεια, όπως για παράδειγμα την απώλεια της δουλειάς. Επιπλέον, θα ήταν καλό να αναζητήσουμε βοήθεια προκειμένου να κατανοήσουμε τον ρόλο που παίζουν τα βιώματα, οι αντιλήψεις κι οι πεποιθήσεις που έχουμε για τη σεξουαλική ζωή και που μπορεί να σχετίζονται παραδείγματος χάριν με ενοχικά συναισθήματα, ντροπή, αυστηρή ανατροφή, την ελευθερία που υπάρχει για επικοινωνία τέτοιων ζητημάτων στην οικογένεια και πολλές φορές τις θρησκευτικές πεποιθήσεις που μπορεί να μας εμποδίζουν να διεκδικήσουμε και να νοιώσουμε ικανοποίηση κι ευχαρίστηση από την ερωτική μας ζωή. Ακόμα θα είναι σημαντικό να μιλήσουμε για ζητήματα σε σχέση με το πώς οι ίδιοι αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας σε σχέση με τον σεξουαλικό μας ρόλο κι αν υπάρχει κάποια πρώιμη τραυματική σεξουαλική εμπειρία ή κακοποίηση.
Ένα άλλο θέμα που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις σεξουαλικές δυσλειτουργίες, είναι η σχέση κι η επικοινωνία ανάμεσα στο ζευγάρι καθώς είναι φυσικό αν υπάρχουν συνεχείς διαφωνίες, εντάσεις, απορριπτική κι εχθρική στάση και διαρκή συναισθήματα θυμού να εμφανιστεί κάποιο σύμπτωμα τέτοιο που θα εκφράζει την γενικότερη δυσλειτουργική κατάσταση. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα ήταν χρήσιμο να αναζητηθεί ψυχοθεραπεία ή συμβουλευτική ζεύγους. Ένα άλλο σημαντικό θέμα είναι η έλλειψη πληροφόρησης και διαπαιδαγώγησης γύρω από αυτά τα ζητήματα που δημιουργούν παρεξηγήσεις και δυσκολίες στην απόδοση και την ικανοποίηση. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων μύθων είναι ότι η γυναίκα θα πρέπει να έχει οργασμό σε κάθε επαφή, ότι ο άνδρας θα πρέπει να είναι πάντα έτοιμος για σεξ, κάθε σεξουαλική επαφή πρέπει να είναι «επιτυχημένη» αλλιώς όλα θα «χαλάσουν» κι ένα έντονο άγχος αξιολόγησης της επίδοσης που κυνηγά τους άνδρες.
Κλείνοντας, θα λέγαμε ότι είναι χρήσιμο αυτά τα θέματα να ανοίγονται και να επικοινωνούνται καθώς οι σεξουαλικές δυσλειτουργίες μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά τη λειτουργικότητα του ατόμου, όπως συμβαίνει και με κάθε άλλη δυσλειτουργία. Επίσης, μπορεί να φέρει απόσταση στο ζευγάρι ή να είναι πηγή εντάσεων και συγκρούσεων. Τέλος, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η σεξουαλική δραστηριότητα αποτελεί μια ψυχοσυναισθηματική λειτουργία και καλό θα ήταν να αντιμετωπίζεται και με αυτόν τον τρόπο.
