Σήμερα χρησιμοποιείται σε περισσότερα από 6000 προϊόντα παγκοσμίως, μεταξύ των οποίων γλυκίσματα, επιδόρπια γιαουρτιού, αναψυκτικά, ζελέ, επιτραπέζια γλυκαντικά κ.λπ. Τι γνωρίζουμε για την ασφάλειά του διαδεδομένου γλυκαντικού;

Γράφει η Βαρβάρα Καρμίρη, Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος, www.nutrimed.gr

Οι συνεχείς αξιολογήσεις δίνουν τις εγγυήσεις
Σήμερα γνωρίζουμε ότι η ασπαρτάμη είναι ασφαλής εντός της θεσπισμένης τιμής αποδεκτής ημερήσιας πρόσληψης (ADI). Όχι μόνο επειδή περισσότερες από 200 επιστημονικές μελέτες τεκμηριώνουν την ασφάλειά της, αλλά επειδή διεθνείς φορείς ασφάλειας τροφίμων έχουν αξιολογήσει τις μελέτες αυτές και έχουν καταλήξει ότι είναι ασφαλής για κατανάλωση από τον άνθρωπο. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η Κοινή Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για τα Πρόσθετα Τροφίμων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και Παγκόσμιου Οργανισμού Γεωργίας (FAO/WHO JECFA) και ο Αμερικάνικος Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA).

Στην Ευρώπη, μετά την αρχική της έγκριση τη δεκαετία του ‘80 από την Επιστημονική Επιτροπή για τα Τρόφιμα (SCF), ακολούθησε πλήθος επαναξιολογήσεων και επιβεβαιώσεων της ασφάλειάς της από την Ευρωπαική Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA), με «επιστέγασμα» την πλήρη αξιολόγηση του συνόλου των επιστημονικών δεδομένων για την ασπαρτάμη (ακόμα και εκείνων που προηγήθηκαν της έγκρισής της), στα τέλη του 2013.

Στην αξιολόγησή τους οι εμπειρογνώμονες της EFSA κατέληξαν ότι η ασπαρτάμη και τα προϊόντα διάσπασής της είναι ασφαλή για τον άνθρωπο στα παρόντα επίπεδα κατανάλωσης. Μάλιστα, κατά την πέψη της η ασπαρτάμη αποικοδομείται πλήρως στα 2 αμινοξέα (θεμελιώδη συστατικά των πρωτεϊνών) ασπαρτικό οξύ και φαινυλαλανίνη και μικρή ποσότητα μεθανόλης, συστατικά τα οποία προσλαμβάνουμε σε μεγαλύτερες ποσότητες μέσω της συνήθους διατροφής μας. Ενδεικτικά, μία μερίδα γάλακτος χαμηλών λιπαρών περιέχει περίπου 6 φορές περισσότερη φαινυλαλανίνη και 13 φορές περισσότερο ασπαρτικό οξύ και μία μερίδα χυμού ντομάτας περίπου 6 φορές περισσότερη μεθανόλη, σε σύγκριση π.χ. με την αντίστοιχη ποσότητα αναψυκτικού που θα μπορούσε να περιέχει ως μοναδική γλυκαντική ύλη την ασπαρτάμη. Σημειώνεται ότι, στα περισσότερα προϊόντα διατροφής η ασπαρτάμη συνδυάζεται με άλλα γλυκαντικά, οπότε η ποσότητα που χρησιμοποιείται είναι τελικά μικρότερη.

Υπάρχουν όρια κατανάλωσης για την ασπαρτάμη;
Όπως ισχύει για όλα τα πρόσθετα τροφίμων, οι αρχές ασφάλειας τροφίμων έχουν ορίσει και για την ασπαρτάμη τη μέγιστη ποσότητα που μπορεί κάποιος να καταναλώνει καθημερινά εφόρου ζωής χωρίς κανένα κίνδυνο για την υγεία (Αποδεκτή Ημερήσια Πρόσληψη, ADI). Αυτή η τιμή ADI για την ασπαρτάμη είναι ασφαλής για το γενικό πληθυσμό (μεταξύ των οποίων παιδιά, γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν), με εξαίρεση τα άτομα που πάσχουν από το γενετικό νόσημα φαινυλκετονουρία (PKU) και τα οποία δεν μπορούν να μεταβολίσουν το αμινοξύ φαινυλαλανίνη. Επιπλέον, οι ρυθμιστικές αρχές έχουν θέσει ανώτατα όρια για τη χρήση της ανά κατηγορία προϊόντος, λαμβάνοντας υπόψη τους μελέτες κατανάλωσης από το γενικό πληθυσμό, από ευαίσθητες ομάδες όπως τα παιδιά, αλλά και από ομάδες που είναι συχνοί καταναλωτές γλυκαντικών υλών όπως για παράδειγμα τα άτομα με διαβήτη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, στην πράξη, τα επίπεδα κατανάλωσης της ασπαρτάμης να είναι πολύ χαμηλότερα από την αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη (ADI), ακόμα και σε ευαίσθητα άτομα (π.χ. παιδιά) ή άτομα με υψηλά επίπεδα κατανάλωσης (π.χ. διαβητικοί).

Περισσότερες πληροφορίες: