Νεαρή κοπέλα μαχαίρωσε τον φίλο της γιατί άργησε 10΄ να της κάνει «like» στη φωτογραφία της που είχε μόλις ανεβάσει στο Facebook, ενώ εκείνη έβλεπε ότι ήταν συνδεδεμένος στο εν λόγω μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Όταν διάβασα την είδηση, σοκαρίστηκα. Μετά, όμως, συνειδητοποίησα ότι, τηρουμένων των αναλογιών, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ίσως παραπαίρνουν σοβαρά το Facebook. Η φίλη μου η Αλεξάνδρα, για παράδειγμα, δεν μου μιλούσε για μερικές μέρες επειδή δεν της είχα κάνει «like» σε ένα post της, η Ελένη τσακώθηκε με τον φίλο της επειδή αργούσε να της απαντήσει στα μηνύματά της, ενώ φαινόταν συνδεδεμένος στο Facebook, και ο Ηλίας πέφτει σε κατάθλιψη κάθε φορά που μπαίνει στο Facebook και το timeline του γεμίζει με τις ανέμελες selfies και τα χαλαρά posts των φίλων του, αρκετούς από τους οποίους δεν έχει δει ποτέ από κοντά. Έπειτα αναρωτήθηκα γιατί μας συμβαίνει αυτό. Μήπως μερικές φορές το παρακάνουμε με το Facebook;
Γιατί κοινοποιούμε τη ζωή μας
Η αλήθεια είναι ότι το Facebook, όπως και τα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είχαν και συνεχίζουν να έχουν πολύ μεγάλη απήχηση, πιθανότατα επειδή κάλυψαν ένα κενό που υπήρχε στον χώρο της επικοινωνίας και του Διαδικτύου. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν διαφορετικό -πιθανώς ευκολότερο και γρηγορότερο, αλλά σίγουρα πιο εξελιγμένο τεχνολογικά- τρόπο να γνωρίσουμε ανθρώπους, να φλερτάρουμε, να επικοινωνήσουμε, να βρούμε παλιούς φίλους, να δικτυωθούμε επαγγελματικά. Το περίεργο με το Facebook δεν είναι ότι το χρησιμοποιούμε για να επικοινωνούμε με γνωστούς και φίλους ή να γνωρίζουμε καινούργιους ανθρώπους με κοινά ενδιαφέροντα με τα δικά μας. Το περίεργο είναι ότι έχουμε μια τάση να κοινοποιούμε ανά πάσα στιγμή όσα κάνουμε και όσα μας συμβαίνουν, να βάζουμε φωτογραφίες και συχνά να επιδεικνύουμε τη ζωή μας, τη σχέση μας, τις επιτυχίες μας, τα παιδιά μας κ.λπ. Αυτό που θα έπρεπε να μας ξενίζει, δηλαδή, είναι ότι καθώς στο Facebook δεν είμαστε συνδεδεμένοι μόνο με στενούς φίλους και συγγενείς, ουσιαστικά ενημερώνουμε ανθρώπους που δεν γνωρίζουμε καλά για τα όσα κάνουμε ή μας συμβαίνουν. Γιατί; Πιθανώς όλα ξεκινούν από μια τάση επιδειξιομανίας και ναρκισσισμού, καθώς κοινοποιούμε κατά κανόνα τα ευχάριστα, δείχνουμε ότι περνάμε καλά, ανεβάζουμε ωραίες φωτογραφίες που μας κολακεύουν κ.λπ. Όμως, από την άλλη μεριά, δεν είναι λογικό να θεωρήσουμε ότι όλοι οι χρήστες του Facebook είμαστε νάρκισσοι και επιδειξιομανείς. Προφανώς, λοιπόν, επηρεαζόμαστε ο ένας από τον άλλον και πιθανώς επίσης απελευθερωνόμαστε να ποστάρουμε, να κοινοποιήσουμε, να πληροφορήσουμε, να ανεβάσουμε, ακολουθώντας το κλίμα και τη μόδα της εποχής.
Η κλειδαρότρυπα
Η ανθρώπινη φύση ενέχει την περιέργεια. Η τάση να θέλουμε να ξέρουμε και να παρακολουθούμε τι κάνουν οι άλλοι είναι κάτι πανανθρώπινο και διατηρείται στον χρόνο. Είναι φυσιολογικό να είμαστε περίεργοι, ακόμα και να ζηλεύουμε ή να θυμώνουμε όταν βλέπουμε ότι οι άλλοι τα καταφέρνουν καλύτερα σε κάτι που υστερούμε. Το ζήτημα είναι όμως να μη μένουμε σε αυτό, αλλά να προχωράμε ένα βήμα πιο μπροστά, π.χ. από τη φωτογραφία της «φίλης» μας, που κάνει διακοπές και την οποία μόλις είδαμε στο timeline μας και μας έκανε να ζηλέψουμε! Θα πρέπει, άλλωστε, να έχουμε πάντα υπόψη μας ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν στιγμές και όχι ολόκληρη τη ζωή των «φίλων» μας, συνεπώς είναι αφελές να βγάζουμε συμπεράσματα από τόσο αποσπασματικές πληροφορίες, που επιπλέον μπορεί ο καθένας να προβάλει και να ωραιοποιεί όπως επιθυμεί.
Κυνηγώντας τα «like»;
Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι τόσο δύσκολο να ξεπεράσουμε τα όρια σε σχέση με τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αν δεν είμαστε προσεκτικοί. Έτσι, καλό θα είναι να έχουμε υπόψη μας ότι:
* Τα «like» και τα θετικά σχόλια των άλλων δεν είναι τόσο σημαντικά ώστε να απογοητευόμαστε όταν δεν έχουμε την ανταπόκριση που πιστεύαμε και κυρίως να προσπαθούμε να προκαλέσουμε όσο πιο πολύ μπορούμε για να τα εκβιάσουμε.
* Δεν είναι φυσιολογικό η ενασχόληση με το Facebook
να μας παίρνει πιο πολύ χρόνο από την επαφή με τους συγγενείς, τους φίλους ή/και τον σύντροφό μας και να προτιμάμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τις εξόδους και τη διά ζώσης επαφή με ανθρώπους.
* Σκόπιμο είναι να είμαστε βέβαιοι ότι ζούμε και απολαμβάνουμε τη ζωή μας και τις στιγμές μας αντί να φροντίζουμε να τις αποτυπώνουμε ώστε να τις «μοιραστούμε» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
* Στο Διαδίκτυο δεν είναι όλοι και όλα ό,τι δείχνουν, γι’ αυτό και θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, αλλά και φειδωλοί, όσον αφορά στις πληροφορίες και τις φωτογραφίες που κοινοποιούμε και μοιραζόμαστε.
* Δεν χρησιμοποιούν όλοι το Facebook με τον ίδιο τρόπο, δεν δίνουν την ίδια σημασία,
δεν αφιερώνουν τον ίδιο χρόνο, οπότε δεν χρειάζεται να περιμένουμε αντιδράσεις σε καθετί που κοινοποιούμε.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΝΑΤΑΛΙΑ ΚΟΥΤΡΟΥΛΗ, MSc, ψυχολόγο υγείας, με εκπαίδευση στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία και τη Συμβουλευτική, διευθύντρια στο Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής.
