Ένα τυπικό βραδάκι καθημερινής στον καναπέ του σπιτιού μας: Τα δυο μου παιδιά είναι χωμένα μέσα στα τάμπλετ τους – η κόρη μου μιλώντας διαδικτυακά με τους συμμαθητές της και ο γιος μου παίζοντας και ανταλλάσσοντας απόψεις με τους δικούς του συμμαθητές για το αγαπημένο τους online παιχνίδι. Ο πατέρας τους διαβάζει τα νέα της ημέρας στο κινητό του κι εγώ μπαίνω στο Facebook. Όλη η οικογένεια μπροστά σε μια οθόνη δηλαδή και μάλιστα όχι στην ίδια – ο καθένας τη δική του! Παρότι στη χώρα μας δεν έχουμε και τόσο ενημερωμένα στοιχεία για τον χρόνο που ξοδεύουμε καθημερινά μπροστά σε μια οθόνη, στις Η.Π.Α. οι στατιστικές αποκαλύπτουν ότι οι εννέα στους δέκα χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές συσκευές για δύο ή περισσότερες ώρες καθημερινά. Ίσως ήρθε η ώρα, λοιπόν, να εστιάσουμε στην ψηφιακή μας καθημερινότητα και στις επιπτώσεις που έχει στην υγεία μας.

Digital 24ωρο
Η καθημερινότητά μας κυριαρχείται από την τεχνολογία σε τέτοιο βαθμό, που ένα τυπικό 24ωρό μας θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί ψηφιακό. Και να γιατί: Πολλοί από εμάς ξυπνάμε βάζοντας ξυπνητήρι στο κινητό μας – έχει υπολογιστεί ότι αυτό πράττουν οκτώ στους δέκα νέους 20-25 ετών. Εν συνεχεία, το πρωί, καθώς πίνουμε τον καφέ μας, διαβάζουμε το δελτίο καιρού στο κινητό -υπολογίζεται ότι αυτό πράττει το 50% των ενηλίκων- και μετά σερφάρουμε για να ενημερωθούμε για τις πρωινές ειδήσεις. Αλλά και όταν χρειαστεί να πάμε σε έναν προορισμό που μας είναι άγνωστος, αναζητούμε τη σωστή διαδρομή στο Google Maps. Μάλιστα, οι έρευνες αποκαλύπτουν ότι περισσότερες γυναίκες (56%) συγκριτικά με άνδρες (51%) χρησιμοποιούν το έξυπνο κινητό τους για να βρίσκουν τις σωστές διευθύνσεις. Ακόμη και για να μαγειρέψουμε, οι εννέα στους δέκα χρησιμοποιούμε το κινητό μας για να βρούμε την κατάλληλη συνταγή. Όσο για τα online ψώνια, φαίνεται ότι αποτελούν αγαπημένη ασχολία των σαραντάρηδων, με το 59% να κάνουν αγορές μέσω Διαδικτύου. Όμως και η ώρα της βραδινής χαλάρωσης πολλές φορές μπορεί να σημαίνει ότι κάθε μέλος της οικογένειας βυθίζεται στη δική του οθόνη (τάμπλετ, έξυπνα κινητά, λάπτοπ) και παρότι μπορεί όλοι να βρίσκονται στον ίδιο χώρο, ανταλλάσσουν ελάχιστες κουβέντες μεταξύ τους, κάνοντας πολλούς ειδικούς να μιλούν για το νέο φαινόμενο της «οικογένειας που εξαφανίζεται», όταν π.χ. είναι όλοι μαζί, αλλά σταδιακά ο καθένας απομονώνεται για να διαβάσει ένα μήνυμα, να ελέγξει ένα mail κ.λπ.

7 ψηφιακά δεινά
Μάτια: Η ψηφιακή κούραση των οφθαλμών είναι συχνό φαινόμενο, ιδιαίτερα στους ενηλίκους κάτω των 30 ετών (το 73% αυτών παραπονιούνται). Η ξηροφθαλμία, η θολή όραση, ακόμη και ο πονοκέφαλος, είναι μερικά από τα συμπτώματα που αναφέρονται. Μάλιστα, εκτιμάται ότι η πλειονότητα όσων διαμαρτύρονται για ενοχλήσεις στα μάτια χρησιμοποιούν ταυτόχρονα δύο ή περισσότερες συσκευές.

Αυχένας και μέση: Τόσο ο αυχένας όσο και η μέση επιβαρύνονται από τη θέση που παίρνει το σώμα όταν σκύβουμε πάνω από την οθόνη του κινητού ή του τάμπλετ. Μάλιστα, υπολογίζεται ότι περισσότερες γυναίκες ταλαιπωρούνται από ενοχλήσεις στη σπονδυλική στήλη (41%) παρά άνδρες (30%).

Ύπνος: Πολυάριθμες έρευνες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το γεγονός ότι η ενασχόληση με το κινητό και η έκθεση στο μπλε φως της οθόνης λίγο πριν κοιμηθούμε επηρεάζει την ποιότητα και την ποσότητα του ύπνου μας.

Καθιστική ζωή: Όσο περισσότερο χρησιμοποιούμε την τεχνολογία στη ζωή μας, τόσο λιγοστεύουν οι πιθανότητες να σηκωθούμε από την καρέκλα και να κινηθούμε.
Η καθιστική ζωή αποτελεί παράγοντα παχυσαρκίας, ενώ δεν λείπουν οι έρευνες που συνδέουν την πολύωρη παρακολούθηση τηλεόρασης και χρήσης άλλων μέσων τεχνολογίας με την αδυναμία διατήρησης του φυσιολογικού βάρους.

Σχέσεις με τους άλλους: Όσο αυξάνεται η σχέση μας με την τεχνολογία, τόσο μειώνεται εκείνη που αφιερώνουμε στους άλλους, προειδοποιούν οι ειδικοί, εφιστώντας την προσοχή στην απομόνωση που επιφέρει στην προσωπική μας ζωή η ψηφιακή εποχή που ζούμε.

Aτυχήματα: Αποτελεί πλέον γεγονός ότι ένας σημαντικός αριθμός τροχαίων ατυχημάτων οφείλεται στην απασχόλησή μας με το κινητό κατά την ώρα της οδήγησης. Παρά το γεγονός ότι η ομιλία στο κινητό κατά την οδήγηση αποτελεί τροχαία παράβαση που τιμωρείται αυστηρότατα, εντούτοις περίπου το 30% των οδηγών χρησιμοποιούν το κινητό κατά την οδήγηση.

Εθισμός: Η υπερβολική ενασχόληση με το Διαδίκτυο αποτελεί μία από τις σοβαρότερες ψυχικές εξαρτήσεις, από την οποία, για να απεξαρτηθεί κάποιος, όχι σπάνια, απαιτείται η νοσηλεία σε ψυχιατρική κλινική. Δυστυχώς, υπάρχουν άτομα που ξεκολλούν τα μάτια τους από την οθόνη του κινητού τους ή του υπολογιστή τους μόνο όταν κοιμούνται.

Κάθε γενιά έχει τις συνήθειές της

  • Περισσότεροι από το 30% των ενηλίκων άνω των 60 ετών περνούν πάνω από 2 ώρες την ημέρα μπροστά σε συσκευές όπως τα τάμπλετ, τα κινητά και ο ηλεκτρονικός υπολογιστής.
  • Οι εννέα στους δέκα νεαρούς ενηλίκους χρησιμοποιούν δύο ή περισσότερες συσκευές ταυτόχρονα και είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιούν το έξυπνο κινητό τους για δραστηριότητες όπως η καθημερινή τους ενημέρωση.
  • Το 65% των παιδιών και των εφήβων περνούν δύο ή περισσότερες ώρες την ημέρα «αγκαλιά» με μια ψηφιακή συσκευή. Όσο για τους γονείς τους, το 65% περνούν περισσότερες από 5 ώρες την ημέρα τσεκάροντας ψηφιακές οθόνες, ενώ ο ένας στους δύο χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο για να ψωνίζει online.

Σημείωση: Τα στοιχεία και τα ποσοστά προέρχονται από την έρευνα «Digital Eye Strain Report» του The Vision Council των Η.Π.Α.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟ ΣΠΑΝΤΙΔΕΑ, παθολόγο, ειδικό φαρμακολόγο, διδάκτορα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.