Sommelier advice: Πώς διαβάζουμε τις ετικέτες των κρασιών;

Σίγουρα υπάρχουν και εκείνοι που δεν δυσκολεύονται να καταλάβουν τι ακριβώς περιγράφει η ετικέτα των κρασιών που ετοιμάζονται να αγοράσουν.

Σε πολλούς όμως τα διαφορετικά στυλ ετικετών είναι εύκολο να δημιουργήσουν σύγχυση. Ενώ περιέχουν πολλές χρήσιμες πληροφορίες μοιάζουν να είναι γραμμένες σε μια μυστική γλώσσα που χρειάζεται αποκωδικοποίηση.

Επειδή πολλές φορές, αντιμέτωποι με ράφια και ράφια γεμάτα ανεξερεύνητες φιάλες κρασιών έχουμε καταλήξει να διαλέξουμε μία στη τύχη ή στηριζόμενοι σε μια θολή «αίσθηση» του μπουκαλιού που έχουμε εισπράξει (αίσθηση που μάλλον έχει να κάνει περισσότερο με τη δουλειά του γραφίστα παρά με το ίδιο το κρασί), ζητήσαμε τις συμβουλές μιας ειδικού.

Η sommelier του Materia Prima, Βασιλική Γαλάνη μας βοηθά να καταλάβουμε τους βασικούς κανόνες που ισχύουν για τις ετικέτες:

«Οι ετικέτες των κρασιών περιέχουν πολλές και χρήσιμες πληροφορίες. Θα μπορούσαμε να διακρίνουμε τα εξής βήματα ώστε να πάρουμε όσες πληροφορίες χρειαζόμαστε για την επιλογή ενός κρασιού:

ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠΙΣΗΣ

Σαλάτα με τόνο και φακές

Παραγωγός/ Όνομα κρασιού
Το όνομα του παραγωγού αναγράφεται στην ετικέτα. Σε περιπτώσεις διάσημων ετικετών το όνομα του παραγωγού θα είναι σε πολύ εμφανή θέση, ενώ σε περίπτωση μικρότερου οινοποιείου συνήθως δεν είναι τόσο εμφανές.

Μεγάλο μέρος της ετικέτας μπορεί να καταλαμβάνει και το όνομα με το οποίο έχει αποφασίσει ο παραγωγός να αποκαλέσει το κρασί του.

Στην παραπάνω ετικέτα πρωταγωνιστεί το όνομα του κρασιού (IRINI) σε αντίθεση με τον παραγωγό. 

Έτος παραγωγής
Το έτος παραγωγής αναγράφεται είτε στην ετικέτα, είτε στο καψύλλιο της φιάλης. Μαρτυρά το έτος κατά το οποίο τρυγήθηκαν τα σταφύλια.

Η χρονιά (vintage) μπορεί να αποκαλύψει πολλά για το περιεχόμενο του μπουκαλιού, σε περίπτωση που είστε εξοικειωμένοι με τις αλλαγές που γίνονται από τρύγο σε τρύγο.

Υπάρχουν και κρασιά non-vintage (NV), δηλαδή κρασιά από σταφύλια τα οποία προέρχονται από συγκομιδές διαφορετικών χρονιών. Συνήθως είναι κρασιά κατώτερης ποιότητας. Εδώ ωστόσο να σημειώσουμε πως τα πολύ γνωστά σε όλους αφρώδη από την Καμπανία είναι επίσης NV χωρίς αυτό να μειώνει την αξία τους.

Στην σαμπάνια δεν υπάρχει πουθενά η χρονιά συγκομιδής, διότι είναι NV.

Στην παραπάνω ετικέτα φαίνεται ξεκάθαρα η χρονιά συγκομιδής (2017).

Γεωγραφικές ενδείξεις/ περιοχή
Η γεωγραφική ένδειξη για ένα κρασί είναι ίσως ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να αναγνωρίσουμε σε μια ετικέτα. Ιδιαίτερα σε κρασιά του λεγόμενου «παλαιού κόσμου» η περιοχή στην οποία καλλιεργήθηκαν τα σταφύλια επιδρά καθοριστικά στο στυλ, την ποιότητα και τη γεύση.

Γενικά οι κανόνες σχετικά με την προέλευση των σταφυλιών είναι αρκετά περίπλοκοι διότι κάποιες φορές αυτή μπορεί να αφορά μια μεγάλη, ευρύτερη περιοχή, ενώ άλλες μπορεί να αφορά μόνον ένα αμπελώνα.

Ένας πολύ γενικός κανόνας που αφορά όλο τον κόσμο θα ήταν ότι το κρασί θα μπορούσε να χωριστεί σε δύο κατηγορίες: στα κρασιά με γεωγραφική ένδειξη και σε αυτά χωρίς γεωγραφική ένδειξη.

Τα κρασιά με γεωγραφική ένδειξη έχουν ειδικές απαιτήσεις (απόδοση σοδειάς, συγκεκριμένο ποσοστό αλκοόλ κ.τ.λ.) οι οποίες καθορίζονται από την εκάστοτε χώρα προέλευσης.

Εδώ η γεωγραφική ένδειξη που αναγράφεται στην ετικέτα είναι το Priorat (αμπελουργική περιοχή στην Καταλονία).

Ποικιλία/ Προέλευση σταφυλιού
Η ποικιλία αναφέρεται στα σταφύλια τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για να φτιαχτεί ένα κρασί. Το κρασί που θα επιλέξουμε είναι είτε μονοποικιλιακό (αποτελείται δηλαδή από μια ποικιλία σταφυλιού) είτε είναι blend (αποτελείται από περισσότερες από μια ποικιλίες).

Ο παραγωγός δεν είναι υποχρεωμένος να γράψει στην ετικέτα το ποσοστό της κάθε ποικιλίας που χρησιμοποίησε κατά την οινοποίηση, οπότε πολύ σπάνια θα βρούμε να αναγράφεται κάτι τέτοιο σε μια ετικέτα.

Στην περίπτωση που στην ετικέτα δεν αναγράφεται η ποικιλία, τότε σίγουρα θα φαίνεται η περιοχή από την οποία προήλθαν τα σταφύλια. Ας δούμε ένα παράδειγμα παρακάτω για να ξεχωρίσουμε τις δύο περιπτώσεις.

Όπως βλέπουμε δεν αναγράφεται τίποτα άλλο παρά μόνο η γεωγραφική ένδειξη που είναι το Chablis. Δεν αναγράφεται πουθενά η ποικιλία του σταφυλιού (που είναι πάντοτε Chardonnay).

Εδώ αναγράφεται και η προέλευση, καθώς και η ποικιλία. Alsace είναι η περιοχή και Riesling η ποικιλία του σταφυλιού.

Αλκοόλ κατ’ όγκο (abv)
Το επίπεδο του αλκοόλ λέει επίσης πολλά για ένα κρασί. Στις ευρωπαϊκές αμπελουργικές περιοχές το ποσοστό του αλκοόλ είναι συνηθώς πολύ χαμηλότερο σε σχέση με το αλκοόλ των κρασιών του «νέου κόσμου».

Πολλά κρασιά με υψηλότερο αλκοόλ προέρχονται από υπερώριμα σταφύλια άρα η γεύση που αναμένουμε θα είναι πιο έντονα φρουτένια. Φυσικά αυτοί είναι γενικοί κανόνες οι οποίοι έχουν και τις εξαιρέσεις τους.

Ανακεφαλαιώνοντας οι πιο συνηθισμένες πληροφορίες που συλλέγουμε από μια τυπική ετικέτα κρασιού είναι οι εξής:

-Vintage, δηλαδή την χρονιά κατά την οποία συλλέχθηκαν τα σταφύλια
-Γεωγραφική ένδειξη, περιοχή ή ποικιλία σταφυλιού
-Όνομα ή/και παραγωγός
-Αλκοόλ, το οποίο μετράται ως αλκοόλη κατ’ όγκο (abv)
-Όγκος, δηλαδή η ποσότητα του κρασιού που βρίσκεται στη φιάλη (η πιο συνηθισμένη χωρητικότητα μιας φιάλης είναι τα 750ml).

Επιπλέον πληροφορίες που μπορούμε να συλλέξουμε από την ετικέτα ενός κρασιού είναι οι εξής:

Παλαιά αμπελοτόπια / old vines
Η χρήση των σταφυλιών από πιο παλιά αμπέλια συνήθως σημαίνει μεγαλύτερη συμπύκνωση στα αρώματα και τη γεύση του κρασιού. Δεν υπάρχει ωστόσο κάποιος πιο συγκεκριμένος κανόνας για το πόσο χρονών πρέπει να είναι ένα αμπέλι ώστε να μπορεί να αναγραφεί στην ετικέτα το «old vines».

Περιέχει θειώδη / contains sulfites
Με την πρόταση «περιέχει θειώδη» ο οινοπαραγωγός μας πληροφορεί πως έχει χρησιμοποιήσει θειώδη, τα οποία είναι τα συντηρητικά του κρασιού.

Ημίξηρο / Ημίγλυκο (demi-sec / semi-sweet)
Εδώ ο παραγωγός αναφέρεται στα υπολειμματικά σάκχαρα που περιέχει το κρασί του. Εάν το κρασί είναι ξηρό, συνήθως δεν αναγράφεται.

Ετικέτες & Φυσικά κρασιά
Ετικέτες με εντελώς διαφορετική όψη συναντάμε στα φυσικά κρασιά. Τα φυσικά κρασιά υπήρχαν πάντα. Τώρα όμως βρίσκονται πιο πολύ από ποτέ στο προσκήνιο γι’ αυτό και αξίζει να δούμε πιο λεπτομερώς τι συμβαίνει με τις ετικέτες τους.

Τις περισσότερες φορές αναγράφεται με πολύ απλό τρόπο ότι είναι φυσικά- δηλαδή με την λέξη «natural», «natural wine» ή «vin vivant».

Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποιος επίσημος φορέας η οργανισμός ο οποίος να πιστοποιεί τα φυσικά κρασιά. Υπάρχουν όμως πιστοποιήσεις βιολογικών ή βιοδυναμικών σταφυλιών. Εδώ να σημειώσουμε πως όλα τα φυσικά κρασιά πρέπει να προέρχονται από βιολογικούς / βιοδυναμικούς αμπελώνες. Οπότε εάν θέλετε να δοκιμάσετε ένα φυσικό κρασί, αναζητήστε αυτά τα χαρακτηριστικά στην ετικέτα.

Τέλος κάτι που πιθανότατα θα σας τραβήξει την προσοχή στις ετικέτες των φυσικών κρασιών είναι η ζωντάνια και το μινιμαλιστικό στυλ τους- στοιχεία που κάνουν πιο δύσκολη την ανάγνωσή των ετικετών αλλά σίγουρα εντυπωσιάζουν».

Φωτογραφίες: Δέσποινα Νάκα (Instagram: despi_naka)