Το δεντρολίβανο (Rosmarinus officinalis Labiatae) προέρχεται από ένα θαμνώδες αρωματικό φυτό, του οποίου τα φύλλα πωλούνται στο εμπόριο είτε φρέσκα είτε αποξηραμένα. Είναι ένα βότανο που χρησιμοποιείται ευρέως στη βιομηχανία τροφίμων ως συντηρητικό, αλλά και ως καλλωπιστικό και φαρμακευτικό φυτό. Στο παρελθόν, το χρησιμοποιούσαν πολύ συχνά στη λαϊκή ιατρική για την ανακούφιση πολλών προβλημάτων όπως ο πονοκέφαλος, το στομαχικό άλγος, η δυσμηνόρροια, οι σπασμοί και η κατάθλιψη.

Είναι ένα μυρωδικό που χρησιμοποιείται συχνά στις κουζίνες της Μεσογείου. Πέραν από την υπέροχη γεύση που προσδίδει στο φαγητό, τόσο το ίδιο όσο και το έλαιό του έχουν και πολλές ευεργετικές ιδιότητες για την υγεία μας.

Εχει φαρμακολογικές επιδράσεις

Πρόκειται για ένα φυτό με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, το οποίο είναι πλούσιο σε φαινολικές ενώσεις. Οι περισσότερες φαρμακολογικές επιδράσεις του δεντρολίβανου είναι συνέπεια της υψηλής αντιοξειδωτικής δράσης των κύριων συστατικών του φυτού, όπως του καρνοσικού οξέος, της καρνοσόλης, του καφεϊκού οξέος και του ροσμαρινικού οξέος.

Τα αντιοξειδωτικά είναι οι «στρατιώτες» μας ενάντια στις ελεύθερες ρίζες και το οξειδωτικό στρες το οποίο συνδέεται με πληθώρα ασθενειών (π.χ. καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνος, Σακχαρώδης Διαβήτης 2, εκφυλιστικές νόσοι).

Συμβάλλει στην καλή λειτουργία του εγκεφάλου

Η υψηλή περιεκτικότητά του σε αντιοξειδωτικά βοηθά στην ενίσχυση της μνήμης και της συγκέντρωσης. Σε μελέτη 28 συμμετεχόντων (μέση ηλικία 75 έτη), η σκόνη δεντρολίβανου έδειξε θετικές επιρροές στην ταχύτητα της μνήμης και στο διάστημα που χρειάζεται για την αποτελεσματική ανάκτηση πληροφοριών.

Σε άλλες μελέτες, κυρίως σε ζώα, έχει φανεί ότι το δεντρολίβανο μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των αρνητικών επακόλουθων της γήρανσης του εγκεφάλου και έτσι ίσως μπορεί να συμβάλει ευεργετικά σε ασθένειες όπως η άνοια.

Μειώνει το άγχος και το αίσθημα κατάθλιψης

Εχει φανεί ότι μπορεί να συνεισφέρει θετικά σε προβλήματα διάθεσης και κατάθλιψης, καθώς περιέχει συστατικά που έχουν δείξει κάποιο αντικαταθλιπτικό αποτέλεσμα.

Σε πρόσφατη μελέτη για την επίδραση του δεντρολίβανου στο άγχος, στην κατάθλιψη και στην ποιότητα του ύπνου σε μαθητές πανεπιστημίου, φάνηκε ότι 500 mg δεντρολίβανο δύο φορές την ημέρα για έναν μήνα, βοήθησαν τους φοιτητές να μειώσουν τα συμπτώματα του άγχους και της κατάθλιψης και να βελτιώσουν την ποιότητα του ύπνου τους συγκριτικά με άλλους που πήραν εικονικό φάρμακο.

Εχει αντιμικροβιακή δράση

Το δεντρολίβανο έχει σημαντική αντιμικροβιακή και αντιβακτηριακή δράση. Μελέτες έχουν δείξει ότι το έλαιό του είναι δραστικό έναντι των στελεχών Eschericihia Coli, Clostridium Perfringens, Bacillus cereus, σταφυλόκοκκο και σαλμονέλα.

Δρα έναντι του Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 2

Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερες μελέτες έχουν αναφέρει ότι η σκόνη από τα φύλλα του δεντρολίβανου, σε μεγάλες δόσεις (συμπλήρωμα), συμβάλλει με δοσοεξαρτώμενο τρόπο στη μείωση των επιπέδων της γλυκόζης, στο λιπιδαιμικό προφίλ και στη μείωση της υπεροξείδωσης των λιπιδίων στους ανθρώπους.

Μελέτη που ήθελε να αξιολογήσει αν μικρότερη δόση από τσάι δεντρολίβανου είχε παρόμοια αποτελέσματα με τη σκόνη στη ρύθμιση του Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 2, έδειξε ότι μετά από 90 μέρες λήψης του τσαγιού υπήρξε μείωση στην αντίσταση στην ινσουλίνη, στη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη και βελτίωση της λειτουργίας των β-κυττάρων του παγκρέατος. Επίσης φάνηκε σημαντική διαφορά στα επίπεδα του υπεροξειδίου των λιπιδίων.

Συμβάλλει στην υγεία των ματιών

Τα φύλλα του δεντρολίβανου περιέχουν ορισμένες ουσίες που μπορούν να συμβάλουν στην υγεία των ματιών μας και στην πρόληψη από κάποιες οφθαλμικές παθήσεις. Εχει φανεί ότι το εκχύλισμα δεντρολίβανου όταν προστέθηκε σε κοινές θεραπευτικές προσεγγίσεις, βοήθησε στην επιβράδυνση της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας λόγω ηλικίας.

Η οφθαλμική αυτή πάθηση μπορεί να προκαλέσει απώλεια της κεντρικής όρασης όταν φτάσει σε προχωρημένο στάδιο, και αποτελεί μία από τις συχνότερες αιτίες μείωσης της όρασης.

Επίσης, μελέτες in vivo σε ποντίκια, έχουν καταδείξει ότι το ροσμαρινικό οξύ που υπάρχει στο δεντρολίβανο, βοηθά στη μείωση της εξέλιξης του καταρράκτη των ματιών.

Παρ’ όλα αυτά, στις μελέτες αυτές χρησιμοποιείται εκχύλισμα δεντρολίβανου με μεγάλη συγκέντρωση, και πρέπει να αποσαφηνιστεί αν μικρότερες δόσεις π.χ. τσάι δεντρολίβανου, θα μπορούσαν να έχουν παρόμοια επίδραση στην όραση.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την κυρία Δήμητρα Φείδα, διαιτολόγο-διατροφολόγο, MSc στην Κλινική Διατροφή.