Τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ) αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για τη Δημόσια Υγεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), περίπου 1 εκατομμύριο άτομα στον κόσμο μολύνονται από ΣΜΝ ημερησίως.

Κι αυτός ο αριθμός, δεν αφορά μόνο τους νέους. Κρούσματα γονόρροιας, σύφιλης και άλλων ΣΜΝ αυξάνονται ραγδαία και στους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.

Στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Κλινικής Μικροβιολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων (ECCMID 2024), οι ειδικοί σκοπεύουν να ρίξουν φως στο συχνά παραγκωνισμένο ζήτημα της σεξουαλικής υγείας και των αναγκών των ατόμων άνω των 50 ετών.

Σύμφωνα με το Age UK, το σεξ μπορεί να θεωρηθεί ως μια χρήσιμη καρδιαγγειακή άσκηση, παρόμοια με έναν περίπατο, και η στενή σωματική επαφή έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την αρτηριακή πίεση.

Μια μελέτη του 2018 σε σχεδόν 7.000 ηλικιωμένους από το University College του Λονδίνου και το Πανεπιστήμιο Anglia Ruskin κατέδειξε μια ισχυρή σχέση ανάμεσα στη διατήρηση μιας ενεργής σεξουαλικής ζωής και την αυξημένη ευεξία.

Πώς όμως μπορεί να γίνει αυτό με ασφάλεια;

Η πρόληψη της διασποράς των Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων προϋποθέτει τροποποίηση συμπεριφοράς, αντιλήψεων, συνηθειών και πρακτικών.  Σύμφωνα με τους διεθνείς οργανισμούς Δημόσιας Υγείας, ο έλεγχος βασίζεται στις ακόλουθες στρατηγικές:

  1. Προγράμματα ενημέρωσης, παρέμβασης και προαγωγής υγείας, συμβουλευτική για τις συμπεριφορές υψηλού κινδύνου και την ανάγκη υιοθέτησης ασφαλέστερων πρακτικών (συστηματική χρήση προφυλακτικού).
  2. Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση που περιλαμβάνει:
    • διάγνωση  (κλινική/ εργαστηριακή),
    • κατάλληλη θεραπεία,
    • ενημέρωση των σεξουαλικών συντρόφων του/της ασθενούς,
    • δήλωση και καταγραφή κάθε κρούσματος που βρίσκεται υπό επιτήρηση στις αρμόδιες υπηρεσίες.

Παγκόσμια έξαρση των ΣΜΝ

Εκτιμάται ότι περισσότεροι από 500 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκδηλώσει έρπητα γεννητικών οργάνων, ενώ η λοίμωξη από HPV συνδέεται με πάνω από 311.000 θανάτους από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας ετησίως.

Περισσότερα από 30 διαφορετικά βακτήρια, ιοί και παράσιτα μεταδίδονται σεξουαλικά (κολπική, πρωκτική ή στοματική επαφή) και κάποια μπορούν να μεταδοθούν από τη μητέρα στο παιδί κατά τη διάρκεια της κύησης, της γέννησης ή του θηλασμού.

Στα 4 συχνότερα ΣΜΝ συγκαταλέγονται η γονόρροια, η σύφιλη και οι λοιμώξεις από χλαμύδια και τριχομονάδα, για τα οποία υπάρχει κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και μπορούν να θεραπευτούν πλήρως.

Όσον αφορά τη σύφιλη, το 93,04% των κρουσμάτων ήταν άνδρες, ηλικίας κυρίως μεταξύ 25-64 ετών και σε ποσοστό 72,16% ο τρόπος μετάδοσης αφορούσε σεξουαλικές επαφές ανδρών με άλλους άνδρες. Για την γονόρροια, το 95,86% των κρουσμάτων ήταν επίσης άνδρες, ηλικίας κυρίως μεταξύ 25-44 ετών, ενώ ο τρόπος μετάδοσης φαίνεται να μοιράστηκε ανάμεσα στις σεξουαλικές επαφές ανδρών με άλλους άνδρες (47,24%) και με γυναίκες (46,41%).

Η σύφιλη και η γονόρροια αποτελούν αξιόπιστους δείκτες της τάσης και των υπόλοιπων ΣΜΝ, καθώς και των σεξουαλικών συμπεριφορών του πληθυσμού.

Φαίνεται πως οι σεξουαλικές συμπεριφορές υψηλού κινδύνου πολλαπλασιάζονται και αφορούν όλο και ευρύτερο μέρος του γενικού πληθυσμού.

Τα ΣΜΝ μπορεί να έχουν μείζονες επιπτώσεις τόσο στην γενικότερη υγεία των ατόμων, όσο και στην αναπαραγωγική, σεξουαλική και ψυχική τους υγεία.

Αυτό καθιστά τα ΣΜΝ προτεραιότητα για τη διασφάλιση της Δημόσιας Υγείας και επιτακτική την ανάγκη για έλεγχο της διασποράς και πρόληψη της μετάδοσης.