Εάν αύριο το πρωί βρισκόμασταν μόνοι στην παγωμένη έρημο της Αλάσκα, ποιοι θα είχαν τις περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσουν; Οι άνδρες με τους (συχνά) μεγαλύτερους μυς ή οι γυναίκες με τον (υποτιμημένο) βιολογικό «εξοπλισμό» τους;
Οι γυναίκες μπορεί να έχουν ένα πλεονέκτημα όσον αφορά την αντοχή και την ανθεκτικότητα σε ακραία ψυχρά περιβάλλοντα, υποστηρίζουν ερευνητές από τα πανεπιστήμια του Ουισκόνσιν και της Μοντάνα
Σύμφωνα με τη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Frontiers in Physiology, ενώ οι άνδρες έκαιγαν περισσότερες συνολικές θερμίδες κατά τη διάρκεια μιας αποστολής στην Αρκτική, οι γυναίκες επέδειξαν καλύτερη απόδοση όταν λαμβάνεται υπόψη το βάρος που μετέφεραν σε ένα από τα πιο άγρια περιβάλλοντα της Γης.
Οι γυναίκες τείνουν να έχουν μεγαλύτερα ποσοστά σωματικού λίπους σε σχέση με τους άνδρες. Το λίπος δρα σαν φυσικό θερμομονωτικό, διατηρώντας τη θερμοκρασία του σώματος και προστατεύοντας ζωτικά όργανα από την υποθερμία. Επομένως, ένα «μαξιλάρι» λίπους μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο.
Μελέτες έχουν δείξει ότι, ακόμα και σε περιόδους λιμού και επιδημιών, οι γυναίκες είχαν υψηλότερα ποσοστά επιβίωσης από τους άνδρες. Αυτό το πλεονέκτημα αποδίδεται σε βιολογικούς παράγοντες, όπως η επίδραση των οιστρογόνων στο ανοσοποιητικό σύστημα και η παρουσία δύο Χ χρωμοσωμάτων, που προσφέρουν μεγαλύτερη γενετική ευελιξία.
Δύναμη VS αντοχής
Οι άνδρες υπερτερούν συχνά σε μυϊκή δύναμη, κάτι που θα μπορούσε να τους δώσει πλεονέκτημα στο χτίσιμο καταφυγίου ή στην κοπή πάγου. Όμως, οι γυναίκες παρουσιάζουν καλύτερη αντοχή σε παρατεταμένες συνθήκες πείνας και καλύτερη ρύθμιση της ενέργειας σε καταστάσεις επιβίωσης, σύμφωνα με έρευνες που μελέτησαν επιζώντες καταστάσεων ασιτίας και ψύχους.
Παράλληλα, οι γυναίκες παρουσιάζουν συχνότερα υψηλότερα επίπεδα ανθεκτικότητας στο στρες και ισχυρότερα κοινωνικά δίκτυα – στοιχεία που συνδέονται με την επιβίωση. Ξέρουν να συνεργάζονται, να ζητούν βοήθεια και να μοιράζουν ρόλους. Και σε περιβάλλοντα όπου «όλοι χρειάζονται όλους», αυτό είναι πολύτιμο.
Μελέτες από ναυάγια, στρατόπεδα συγκέντρωσης και ακραίες αποστολές δείχνουν ότι σε εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες, οι γυναίκες επιβιώνουν συχνότερα από τους άνδρες. Η εξήγηση βρίσκεται όχι μόνο στη βιολογία, αλλά και στην προσαρμοστικότητα και την ικανότητα να ελαχιστοποιούν την κατανάλωση ενέργειας.
Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει ξεκάθαρος νικητής. Η επιβίωση εξαρτάται από συνδυασμούς παραγόντων: φυσική κατάσταση, ψυχική ανθεκτικότητα, εμπειρία, ομαδικότητα, τύχη. Αν όμως στηριχτούμε στα επιστημονικά δεδομένα, οι γυναίκες – παρά τα στερεότυπα – δείχνουν να έχουν φυσιολογικό και βιολογικό προβάδισμα.