Ας ξεκινήσουμε με μια παραδοχή – Ο χρόνος που περνάμε με τους αγαπημένους μας ποτέ δεν είναι αρκετός, για αυτό και προσπαθούμε να βρίσκουμε πάντα λίγο για εκείνους που σημαίνουν τα περισσότερα για εμάς. Από τους στενούς μας φίλους και τους συντρόφους μας μέχρι τους γονείς και τα παιδιά μας, οι περισσότεροι έχουμε στην ζωή μας άτομα που μας συνδέουν δεσμοί αγάπης και αφοσίωσης.
Σκεφτείτε όμως, πόσους ανθρώπους συναντάτε και με πόσους από αυτούς μιλάτε μέσα σε μια βδομάδα. Μπορεί να είναι ο συνάδελφος που κουβεντιάζετε κάθε πρωί, ο εργαζόμενος που σας εξυπηρετεί όταν κάνετε τα ψώνια σας ή ο γείτονας που συναντάτε στο γυμναστήριο. Στον τομέα της κοινωνιολογίας, αυτές οι σχέσεις είναι γνωστές ως «αδύναμοι δεσμοί» και διαφοροποιούνται αισθητά από τους στενούς μας φίλους ή τα μέλη της οικογένειας.
Ο αντίκτυπος που έχουν στην καθημερινότητά μας, ορισμένες φορές μπορεί να είναι αμελητέος. Συχνά όμως, οι «αδύναμοι δεσμοί» μπορεί να έχουν μεγαλύτερη επίδραση από ό,τι πιστεύουμε.
«Aδύναμοι δεσμοί» μια διαχρονική έννοια
Η έννοια των αδύναμων δεσμών προέρχεται από την έρευνα του Δρ. Mark Granovetter, PhD, καθηγητή κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Σύμφωνα με τον ίδιο, μπορούμε να ορίσουμε την ισχύ ενός διαπροσωπικού δεσμού λαμβάνοντας υπόψη το χρονικό διάστημα που δύο άνθρωποι γνωρίζονται μεταξύ τους, τη συναισθηματική ένταση του δεσμού, την οικειότητα και τις αμοιβαίες εξυπηρετήσεις, δηλαδή τα οφέλη, τις χάρες και τις χειρονομίες από τον έναν προς τον άλλον.
Ενώ βασιζόμαστε στους ισχυρούς δεσμούς στην καθημερινή μας ζωή, αυτοί τείνουν να σχηματίζουν ομάδες, όπως οι κοινωνικές ομάδες στις οποίες ανήκουμε, όπου οι νέες πληροφορίες συνήθως σπανίζουν.
Εάν για παράδειγμα, αναζητούσατε μια νέα δουλειά και μιλούσατε για αυτό στους στενούς σας φίλους, ενδεχομένως να γνωρίζουν τις ίδιες ευκαιρίες με εσάς, επειδή κινείστε στους ίδιους κύκλους. Παράλληλα, μπορείτε να το αναφέρετε σε έναν γνωστό σας, που μεν βλέπετε συχνά αλλά ανήκει στους αδύναμους δεσμούς.
Επειδή οι «αδύναμοι δεσμοί» έχουν διαφορετικές επαφές από τους ισχυρούς δεσμούς σας, μπορεί τελικά να έρθετε σε επαφή με διαφορετικούς ανθρώπους, αυξάνοντας σημαντικά τις πιθανότητες να βρείτε μια νέα δουλειά και διευρύνοντας ταυτόχρονα τον κοινωνικό σας κύκλο.
Τα πολλαπλά τους οφέλη
«Οι αδύναμοι δεσμοί είναι σημαντικοί επειδή σας συνδέουν με άλλους, εκτός του δικού σας κοινωνικού κύκλου (επειδή οι ισχυροί δεσμοί σας γνωρίζουν λίγο πολύ ο ένας τον άλλον, αλλά οι αδύναμοι δεσμοί σας γνωρίζουν ανθρώπους που εσείς δεν γνωρίζετε)» υποστηρίζει στο ερευνητικό του έργο ο Δρ. Mark Granovetter.
«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι έχουν περισσότερες πιθανότητες να βρουν δουλειά μέσω των αδύναμων δεσμών παρά μέσω των ισχυρών, καθώς μαθαίνετε πληροφορίες που διαφορετικά δεν θα γνωρίζατε και επειδή μαθαίνετε για τον κόσμο και τις ευκαιρίες του πέρα από τον δικό σας μικρό κύκλο» εξηγεί ο ίδιος.
Όπως το θέτει: «Τα άτομα με λίγους αδύναμους δεσμούς στερούνται της ενημέρωσης από απομακρυσμένα μέρη του κοινωνικού συστήματος και περιορίζονται σε συγκεκριμένες πληροφορίες και απόψεις στενών φίλων».
Ζήτημα ευημερίας όχι απλά ευκαιριών
Γενικότερα, η ύπαρξη ενός ποικιλόμορφου κοινωνικού δικτύου, που περιλαμβάνει οικεία πρόσωπα και οικογένεια, στενούς και περιστασιακούς φίλους, αδύναμους δεσμούς όπως τυχαίες γνωριμίες, συνδέεται με ψυχική ευημερία.
Πράγματι, οι αδύναμοι δεσμοί φαίνεται ότι ενισχύουν την ψυχική υγεία. Σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη από την Δρ Gillian Sandstrom και την Δρ. Elizabeth Dunn, οι άνθρωποι με ευρύτερες διασυνδέσεις αδύναμων δεσμών τείνουν να είναι πιο ευτυχισμένοι.
Η έρευνα αφορούσε φοιτητές, οι οποίοι διαπίστωσαν ότι ένιωθαν μεγαλύτερη ευτυχία και μεγαλύτερο αίσθημα του ανήκειν τις ημέρες που αλληλεπιδρούσαν με περισσότερους συμφοιτητές από ό,τι συνήθως, καθώς και τις ημέρες που είχαν περισσότερες αλληλεπιδράσεις με ανθρώπους γενικότερα.
Και το καλύτερο; Αυτές οι επαφές είναι συχνά πιο «ανάλαφρες», χωρίς πίεση ή προσδοκίες. Αν θα θέλατε λίγη κοινωνική αλληλεπίδραση, αλλά δεν αισθάνεστε έτοιμοι για πολύ έντονη ή σε βάθος συζήτηση, ίσως επειδή είστε απασχολημένοι, αγχωμένοι ή σε κακή διάθεση, ίσως να σας εξυπηρετούν καλύτερα οι αδύναμοι δεσμοί.
