Τι κάνεις στο σώμα σου όταν ανησυχείς υπερβολικά

Η ανησυχία είναι το αίσθημα δυσφορίας απέναντι σε μια κατάσταση ή ένα πρόβλημα. Όταν η ανησυχία γίνεται υπερβολική, το μυαλό και το σώμα μπαίνουν σε μια κατάσταση υπερφόρτωσης, καθώς εστιάζουμε συνεχώς στο «τι μπορεί να συμβεί».

Κατά τη διάρκεια της έντονης ανησυχίας, μπορεί να βιώσουμε άγχος, ακόμα και κρίση πανικού. Πολλοί άνθρωποι που διακατέχονται χρόνια από ανησυχία περιγράφουν ένα αίσθημα επικείμενης καταστροφής ή παράλογους φόβους που το μόνο που κάνουν είναι να αυξάνουν τις ανησυχίες τους. Πολύ ευαίσθητοι στο περιβάλλον τους και στην κριτική των άλλων, οι υπερβολικά ανήσυχοι μπορεί να βλέπουν τα πάντα — και τους πάντες — ως πιθανούς κινδύνους.

Η χρόνια ανησυχία μπορεί να επηρεάσει τόσο την καθημερινή μας ζωή, ώστε να παρεμποδίσει την όρεξή μας, τις συνήθειές μας, τις σχέσεις, τον ύπνο μας, την απόδοση στη δουλειά. Κανείς θα μπορούσε να αναζητήσει μάλιστα ανακούφιση σε βλαβερές συνήθειες, όπως η υπερφαγία, το κάπνισμα ή το αλκοόλ.

Μπορεί η υπερβολική ανησυχία να με αρρωστήσει;

Το άγχος εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους και δεν κάνει διακρίσεις ως προς την ηλικία, το φύλο ή τη φυλή.

Το στρες προέρχεται από τις απαιτήσεις και τις πιέσεις που βιώνουμε καθημερινά. Οι μεγάλες ουρές στο σούπερ μάρκετ, η κίνηση στις ώρες αιχμής, ένα τηλέφωνο που χτυπά ασταμάτητα ή μια χρόνια ασθένεια είναι μερικά παραδείγματα πραγμάτων που μπορούν να προκαλέσουν καθημερινό στρες στον καθένα.

Μερικές φορές, μια μικρή ανησυχία είναι χρήσιμη. Όμως, οι υπερβολικά ανήσυχοι άνθρωποι αντιδρούν γρήγορα και πολύ έντονα στις αγχωτικές καταστάσεις ή τα ερεθίσματα. Ακόμα και η σκέψη για την κατάσταση μπορεί να προκαλέσει μεγάλη δυσφορία στους χρόνια ανήσυχους. Η υπερβολική ανησυχία ή ο συνεχόμενος φόβος είναι επιζήμια όταν φτάνουν σε τέτοια επίπεδα και το άτομο δεν μπορεί να εστιάσει στην πραγματικότητα ή να σκεφτεί καθαρά. Οι άνθρωποι με υψηλό άγχος δυσκολεύονται να απαλλαγούν από τις ανησυχίες τους. Όταν συμβαίνει αυτό, μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα στο σώμα.

Η χρόνια ανησυχία και το συναισθηματικό στρες μπορούν να προκαλέσουν μια σειρά από θέματα υγείας. Το πρόβλημα εμφανίζεται όταν η αντίδραση μάχης ή φυγής ενεργοποιείται καθημερινά. Η αντίδραση αυτή προκαλεί στο συμπαθητικό νευρικό σύστημα την απελευθέρωση ορμονών του στρες όπως η κορτιζόλη. Αυτές οι ορμόνες μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και τα τριγλυκερίδια (λιπίδια αίματος), που το σώμα χρησιμοποιεί ως καύσιμο. Επιπλέον, οι ορμόνες αυτές μπορεί να προκαλέσουν σωματικές αντιδράσεις όπως:

• Δυσκολία στην κατάποση
• Ζαλάδα
• Ξηροστομία
• Ταχυκαρδία
• Κόπωση
• Πονοκέφαλοι
• Αδυναμία συγκέντρωσης
• Ευερεθιστότητα
• Μυϊκοί πόνοι
• Μυϊκή ένταση
• Ναυτία
• Νευρική ενέργεια
• Ταχεία αναπνοή
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Εφίδρωση
• Τρέμουλο και μυϊκές συσπάσεις

Όταν το υπερβολικό «καύσιμο» στο αίμα δεν χρησιμοποιείται για σωματικές δραστηριότητες, το χρόνιο άγχος και η έκχυση ορμονών του στρες μπορούν να έχουν σοβαρές σωματικές συνέπειες, όπως:

• Καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος
• Διαταραχές στην πέψη
• Μυϊκή ένταση
• Βραχυπρόθεσμη απώλεια μνήμης
• Πρόωρη στεφανιαία νόσο
• Καρδιακή προσβολή

Αν και αυτές οι επιπτώσεις είναι απάντηση στο στρες, το στρες είναι απλώς το ερέθισμα. Το αν θα αρρωστήσουμε εξαρτάται από τον τρόπο που το αντιμετωπίζουμε. Όλα τα συστήματα του οργανισμού μας αλληλεπιδρούν και επηρεάζονται βαθιά από τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τις καταστάσεις και από την ψυχολογική μας κατάσταση. Δεν είναι το στρες αυτό που μας αρρωσταίνει. Είναι οι επιδράσεις αντιδράσεων όπως η υπερβολική ανησυχία στα διάφορα αυτά συστήματα που μπορεί να προκαλέσουν τη σωματική ασθένεια.

Ποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να βοηθήσουν

Αν και η υπερβολική ανησυχία και το έντονο άγχος μπορούν να προκαλέσουν ανισορροπία στο σώμα μας, υπάρχουν πολλές επιλογές που μπορούν να επαναφέρουν την αρμονία στο μυαλό, το σώμα και το πνεύμα.

• Μιλήστε με το γιατρό σας. Κάντε μια πλήρη ιατρική εξέταση για να βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν άλλα προβλήματα υγείας που τροφοδοτούν το άγχος σας.
• Παραμείνετε ενεργοί. Ξεκινήστε ένα τακτικό πρόγραμμα άσκησης. Οι χημικές ουσίες που παράγονται κατά τη διάρκεια της μέτριας έντασης άσκηση μπορούν να είναι εξαιρετικά ωφέλιμες για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Η τακτική αερόβια άσκηση και η ενδυνάμωση είναι επίσης πολύ αποτελεσματικές για να μάθετε στο σώμα σας πώς να διαχειρίζεται το στρες υπό ελεγχόμενες συνθήκες.
• Ακολουθήστε μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή. Το στρες και η ανησυχία μπορεί να οδηγήσουν κάποιους να τρώνε πολύ λίγο, άλλους να τρώνε υπερβολικά ή να επιλέγουν ανθυγιεινές τροφές. Θυμηθείτε την υγεία σας όταν το άγχος σας σπρώχνει προς το ψυγείο.
• Καταναλώνετε καφεΐνη με μέτρο. Η καφεΐνη διεγείρει το νευρικό σύστημα, που μπορεί να ενεργοποιήσει την αδρεναλίνη και να σας κάνει να νιώθετε νευρικότητα και τρέμουλο.
• Γίνετε συνειδητοί ως προς ανησυχίες σας. Αφιερώστε 15 λεπτά την ημέρα στο να επικεντρωθείτε στα προβλήματα και τους φόβους σας και στη συνέχεια δεσμευτείτε να τα αφήσετε πίσω μετά το πέρας των 15 λεπτών.
• Εξασκηθείτε στη χαλάρωση. Οι τεχνικές χαλάρωσης μπορούν να ενεργοποιήσουν μια φυσιολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από αίσθηση ζεστασιάς και ήρεμης πνευματικής εγρήγορσης. Οι τεχνικές χαλάρωσης μπορούν να μειώσουν το άγχος και τις ανησυχίες και να αυξήσουν την ικανότητά σας να διαχειρίζεστε το στρες. Με τη χαλάρωση, η ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο αυξάνεται και τα εγκεφαλικά κύματα μεταβαίνουν από το ρυθμό εγρήγορσης (beta) σε χαλαρωτικό ρυθμό (alpha). Αν ασκείστε τακτικά, οι τεχνικές χαλάρωσης μπορούν να αντισταθμίσουν τις επιβλαβείς συνέπειες του στρες. Κοινές τεχνικές χαλάρωσης είναι η βαθιά κοιλιακή αναπνοή, ο διαλογισμός, η ακρόαση χαλαρωτικής μουσικής και δραστηριότητες όπως η γιόγκα και το τάι τσι.
• Συναντήστε φίλους. Τα χρόνια συναισθήματα μοναξιάς ή κοινωνικού αποκλεισμού δυσκολεύουν τη διαχείριση του στρες. Οι άνθρωποι που είναι ευτυχισμένοι σε μια σχέση ή έχουν καλούς φίλους, όχι μόνο ζουν περισσότερο από αυτούς που δεν έχουν, αλλά παρουσιάζουν και λιγότερα περιστατικά διαφόρων ασθενειών.
• Μιλήστε με έναν επαγγελματία θεραπευτή. Ο θεραπευτής θα σας βοηθήσει να εντοπίσετε ποιες σκέψεις και πεποιθήσεις σας προκαλούν το άγχος και θα δουλέψει μαζί σας για να τις μειώσετε. Μπορεί να σας προτείνει τρόπους που θα σας βοηθήσουν να αλλάξετε. Ωστόσο, εσείς πρέπει να κάνετε τις αλλαγές. Η θεραπεία έχει επιτυχία μόνο αν εργαστείτε προσωπικά.