Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι αυτοάνοση, χρόνια φλεγμονώδης νόσος που επηρεάζει κυρίως τις αρθρώσεις, αλλά μπορεί να επηρεάσει και άλλα όργανα. Το ανοσοποιητικό σύστημα, αντί να προστατεύει τον οργανισμό, επιτίθεται κατά λάθος στους ίδιους τους ιστούς του, κυρίως στο εσωτερικό των αρθρώσεων.
Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της;
-
Πόνος, πρήξιμο και δυσκαμψία στις αρθρώσεις (κυρίως στα χέρια και τα πόδια).
-
Συμμετρική κατανομή: π.χ. και τα δύο γόνατα ή και οι δύο καρποί.
-
Πρωινή δυσκαμψία που διαρκεί πάνω από 30 λεπτά.
-
Προοδευτική επιδείνωση, αν μείνει χωρίς θεραπεία.
-
Κόπωση, απώλεια βάρους, πυρετός σε πιο προχωρημένες περιπτώσεις.
Ποιους αφορά η νόσος;
- Πιο συχνή στις γυναίκες, συνήθως μεταξύ 30-60 ετών.
- Υπάρχει γενετική προδιάθεση, αλλά και περιβαλλοντικοί παράγοντες (π.χ. κάπνισμα).
Πόσο συχνή είναι η νόσος;
Μια νέα, πρωτοποριακή μελέτη που αξιοποιεί τεχνικές τεχνητής νοημοσύνης φέρνει στο φως ανησυχητικά δεδομένα: τα περιστατικά ρευματοειδούς αρθρίτιδας έχουν αυξηθεί ραγδαία από το 1980 μέχρι σήμερα.
Πρόκειται για την πιο ολοκληρωμένη ανάλυση του είδους της, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Annals of the Rheumatic Diseases. Η ερευνητική ομάδα από το Παγκόσμιο Κέντρο Εκπαίδευσης Δημόσιας Υγείας του ΠΟΥ στο Imperial College του Λονδίνου, υπό την καθοδήγηση του ερευνητή Κιερέν Λιν, αξιοποίησε δεδομένα από 953 περιοχές παγκοσμίως, καλύπτοντας την περίοδο 1980–2021.
Χάρτης υψηλής ανάλυσης με τη βοήθεια της ΑΙ
Η καινοτομία της μελέτης έγκειται στη χρήση τεχνικών βαθιάς μάθησης και προσομοιώσεων πολιτικών υγείας, που επέτρεψαν τη λεπτομερή χαρτογράφηση της νόσου σε τοπικό επίπεδο – πολύ πέρα από τα όρια των προηγούμενων ερευνών που εστιάζονταν μόνο σε εθνικές στατιστικές.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, η νόσος αυξάνεται σημαντικά, ειδικά σε νεότερες ηλικίες και σε περιοχές όπως το West Berkshire στο Ηνωμένο Βασίλειο και το Zacatecas στο Μεξικό, όπου καταγράφηκαν οι υψηλότερες τιμές εμφάνισης και απώλειας υγειών ετών (DALYs), αντίστοιχα.
Η ανισότητα εντείνεται
Σύμφωνα με πληροφορίες από το MedicalXpress, από το 1990 έως το 2021 η σχετική ανισότητα στο φορτίο της νόσου αυξήθηκε κατά 62,5%. Παρότι πολλές περιοχές έχουν βελτιωμένο κοινωνικοοικονομικό δείκτη (SDI), αυτό δεν συνεπάγεται και μείωση της επιβάρυνσης. Αντίθετα, χώρες όπως η Φινλανδία, η Ιρλανδία και η Νέα Ζηλανδία καταγράφηκαν ως οι πιο άνισες.
Η Ιαπωνία, από την άλλη πλευρά, εμφανίζει θετικά αποτελέσματα χάρη σε στρατηγικές όπως η έγκαιρη διάγνωση, η πρόσβαση σε βιολογικές θεραπείες και η διατροφή με αντιφλεγμονώδη χαρακτηριστικά.
Η πρόληψη σώζει
Η μελέτη τονίζει ότι στοχευμένες παρεμβάσεις, όπως η μείωση του καπνίσματος, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μείωση των θανάτων κατά 16,8% και των DALYs κατά 20,6%. Η Κίνα, με τα υψηλά ποσοστά καπνίσματος, είναι από τις χώρες που θα μπορούσαν να επωφεληθούν περισσότερο από τέτοιες πολιτικές.
«Η οικονομική ανάπτυξη από μόνη της δεν αρκεί. Χρειάζονται συστημικές, τεκμηριωμένες πολιτικές πρόληψης και φροντίδας, ιδιαίτερα σε περιοχές με υψηλό δείκτη SDI», υπογραμμίζει η συν-συγγραφέας της μελέτης, Δρ. Γουένι Τζιν.
