Σίγουρα έχετε δει κάποια σειρά ή ταινία που οι αστυνομικοί και οι δικηγόροι χρησιμοποιούν απεικονιστικές εξετάσεις του εγκεφάλου ως αποδεικτικά στοιχεία σε δίκες για ποινικές υποθέσεις. Ο εγκέφαλος, τελικά, συνδέεται και στην αληθινή ζωή με την εγκληματικότητα; Και αν ναι, πώς; Τι λέει η έρευνα;

Τι εξέτασε η έρευνα

Για να εξηγήσουν την εγκληματική συμπεριφορά των κατηγορουμένων, ειδικοί που ασχολούνται με το έγκλημα βασίζονται σε νευροεπιστημονικές μελέτες που δείχνουν πως κάποιοι άνθρωποι που διαπράττουν εγκλήματα παρουσιάζουν διαφορές σε συγκεκριμένα σημεία του εγκεφάλου. Ωστόσο, ένα κρίσιμο ερώτημα παραμένει. Για τι αλλαγές πρόκειται; Για να απαντήσουν, Αμερικανοί ερευνητές ανέλυσαν την τοποθεσία εγκεφαλικών κακώσεων, που συνδέονται χρονικά με την εμφάνιση εγκληματικής συμπεριφοράς.

Στην έρευνά τους, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Molecular Psychiatry, διαπίστωσαν ενδείξεις ότι οι βλάβες σε μια συγκεκριμένη λευκή ουσία του εγκεφάλου θα μπορούσαν να εμπλέκονται αιτιολογικά στη συμπεριφορά των ατόμων που άρχισαν να διαπράττουν εγκλήματα μετά από τραυματισμό.

Τα ευρήματα θα μπορούσαν να επηρεάσουν μελλοντικές νομικές και ιατρικές πρακτικές, βοηθώντας δικηγόρους, δικαστές και νευρολόγους να εντοπίζουν άτομα που ενδέχεται να ωθήθηκαν σε εγκληματικές πράξεις εξαιτίας τραυματισμών, εγκεφαλικών επεισοδίων ή άλλων ασθενειών.

Η ομάδα των ερευνητών αναφέρει ότι είχε την ευκαιρία να αξιολογήσει ασθενείς, που άρχισαν να επιδεικνύουν βίαιη συμπεριφορά μετά από την εμφάνιση εγκεφαλικών όγκων ή εκφυλιστικών παθήσεων.

Σύμφωνα με τη μελέτη, αν και είναι γενικά αποδεκτό ότι οι εγκεφαλικές βλάβες μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα μνήμης ή κινητικότητας, ο ρόλος του εγκεφάλου στην καθοδήγηση κοινωνικών συμπεριφορών όπως η εγκληματικότητα είναι πιο αμφιλεγόμενος, καθώς αγγίζει τις έννοιες της ηθικής ευθύνης και της ελεύθερης βούλησης.

Σκοπός της μελέτης

Ο βασικός στόχος της μελέτης ήταν να εντοπιστούν συγκεκριμένα μοτίβα εγκεφαλικής βλάβης που σχετίζονται με νεοεμφανιζόμενη εγκληματική και βίαιη συμπεριφορά, ιδιαίτερα σε άτομα που προηγουμένως ήταν νομοταγή. Για αυτό, οι ερευνητές μελέτησαν σπάνιες κλινικές περιπτώσεις ατόμων, που άρχισαν να διαπράττουν εγκλήματα μετά από εγκεφαλικό τραυματισμό.

Συγκεκριμένα, χαρτογράφησαν τις τοποθεσίες των βλαβών από 17 περιπτώσεις εγκληματικότητας που σχετίζονταν με εγκεφαλική βλάβη και συνέκριναν τις εγκεφαλικές συνδέσεις τους με έναν μεγάλο άτλαντα εγκεφάλου από 178 υγιείς εθελοντές. Στη συνέχεια, έκανα σύγκριση αυτών των συνδέσεων με 706 άλλες εγκεφαλικές βλάβες, που σχετίζονταν με διαφορετικά συμπτώματα, όπως απώλεια μνήμης ή κατάθλιψη.

Κατά την ανάλυση των απεικονιστικών δεδομένων από τους 17 ασθενείς, σε σύγκριση με άτομα χωρίς εγκληματικό ιστορικό, οι ερευνητές εντόπισαν ένα μοτίβο εγκεφαλικής βλάβης, που σχετιζόταν έντονα με εγκληματική συμπεριφορά, κυρίως βίαια αδικήματα.

Αυτό το μοτίβο περιλάμβανε βλάβες σε μια συγκεκριμένη δομή της λευκής ουσίας. Πρόκειται για μία δέσμη που συνδέει περιοχές του εγκεφάλου υπεύθυνες για επεξεργασία συναισθημάτων με άλλες περιοχές υπεύθυνες για λήψη αποφάσεων.

Μελλοντικές μελέτες θα μπορούσαν να εξετάσουν περαιτέρω τη σχέση μεταξύ αυτών των συγκεκριμένων βλαβών και της εγκληματικής συμπεριφοράς, επεκτείνοντας την έρευνα σε μεγαλύτερο αριθμό περιπτώσεων.