Αναπνευστικές ασθένειες όπως ο Covid και η γρίπη μπορεί να «ξυπνήσουν» ανενεργά καρκινικά κύτταρα και να προκαλέσουν τη ραγδαία εξάπλωσή τους, έδειξε νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature.
Η φλεγμονώδης αντίδραση, που προκαλείται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα ενεργοποιείται για να αντιμετωπίσει μια λοίμωξη, μπορεί να βγάλει από τον λήθαργο διεσπαρμένα καρκινικά κύτταρα (DCCs). Πρόκειται για κύτταρα που έχουν αποκοπεί από τον αρχικό όγκο παραμένοντας συχνά αδρανή για δεκαετίες, αν δεν σχηματίσουν αμέσως όγκους σε νέο ιστό.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε ποντίκια, στο πλαίσιο της οποίας οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η μόλυνση με Covid ή γρίπη στα ποντίκια προκάλεσε τεράστια αύξηση των μεταστατικών κυττάρων στους πνεύμονες μέσα σε λίγες ημέρες και εμφάνιση μεταστατικών βλαβών μέσα σε δύο εβδομάδες. Τα ανενεργά κύτταρα «ξυπνούσαν» από την ιντερλευκίνη-6 (IL-6), μια πρωτεΐνη που απελευθερώνεται από τα ανοσοκύτταρα σε απάντηση σε λοιμώξεις ή τραυματισμούς.
«Τα αποτελέσματα είναι πραγματικά δραματικά», δήλωσε ο βιολόγος καρκίνου στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Κολοράντο και συγγραφέας της μελέτης, James DeGregori. «Οι αναπνευστικές ιογενείς λοιμώξεις δεν ξύπνησαν απλώς τα κύτταρα», πρόσθεσε, «αλλά τα πολλαπλασίασαν σε τεράστιους αριθμούς». Όπως εξήγησε χαρακτηριστικά, τα αδρανοποιημένα καρκινικά κύτταρα είναι σαν τα απομεινάρια κάρβουνου σε μια εγκαταλελειμμένη φωτιά και οι αναπνευστικοί ιοί σαν δυνατός άνεμος που αναζωπυρώνει την εστία.
Δύο έρευνες σε ασθενείς που επιβεβαιώνουν τα ευρήματα
Όπως αναφέρει ο Independent, δύο επιδημιολογικές μελέτες έδειξαν επίσης ότι ο κίνδυνος ενεργοποίησης ανενεργών καρκινικών κυττάρων από ιούς δεν αφορά μόνο τα ποντίκια. Οι συγγραφείς της μελέτης υπέθεσαν ότι οι αναπνευστικές λοιμώξεις σε ασθενείς με καρκίνο που βρίσκονται σε ύφεση συνδέονται με μεταστάσεις, δηλαδή με τη διασπορά καρκινικών κυττάρων από τον αρχικό όγκο σε άλλα μέρη του σώματος.
Για την έρευνα συγκεντρώθηκαν δεδομένα από ασθενείς που είχαν διαγνωστεί με καρκίνο και άλλες παθήσεις πριν από την πανδημία, από τη βάση δεδομένων UK Biobank. Στη συνέχεια ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης σε συνεργασία με συναδέλφους τους από το Imperial College του Λονδίνου διερεύνησαν εάν η μόλυνση με Covid αύξησε τον κίνδυνο θνησιμότητας που σχετίζεται με τον καρκίνο μεταξύ συμμετεχόντων που είχαν τέτοιο ιστορικό.
Εστίασαν σε επιζώντες καρκίνου που είχαν διαγνωστεί τουλάχιστον πέντε χρόνια πριν από την πανδημία, διασφαλίζοντας ότι βρίσκονταν σε ύφεση. Θετικοί στον Covid βρέθηκαν 487 και αρνητικοί οι υπόλοιποι 4.350.
Αφού εξαιρέθηκαν όσοι κατέληξαν από τον Covid, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι καρκινοπαθείς που είχαν μολυνθεί διέτρεχαν σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο να πεθάνουν από καρκίνο σε σύγκριση με εκείνους που είχαν αρνητικό τεστ.
Η δεύτερη επιδημιολογική μελέτη χρησιμοποίησε δεδομένα από τη βάση Flatiron Health των ΗΠΑ και επικεντρώθηκε σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού που παρακολουθούνταν σε 280 κλινικές καρκίνου στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Συγκρίθηκε η συχνότητα μεταστάσεων στους πνεύμονες ανάμεσα σε ασθενείς χωρίς Covid (36.216) και σε ασθενείς που είχαν βρεθεί θετικοί (532). Οι συμμετέχουσες παρακολουθήθηκαν για περισσότερα από τέσσερα χρόνια και οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσες μολύνθηκαν με Covid είχαν σχεδόν 50% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν μεταστατική εξέλιξη στους πνεύμονες σε σύγκριση με τις ασθενείς χωρίς διάγνωση Covid.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι οι επιζώντες από καρκίνο ενδέχεται να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο μεταστατικής υποτροπής έπειτα από κοινές αναπνευστικές ιογενείς λοιμώξεις», δήλωσε ο δρ Roel Vermeulen από το Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης. «Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι η μελέτη μας επικεντρώθηκε στην περίοδο πριν διατεθούν τα εμβόλια κατά της Covid-19».
Τα ευρήματα των ερευνών υπογραμμίζουν «την ανάγκη της λήψης προφυλάξεων έναντι αναπνευστικών ιών για τους ανθρώπους που έχουν ιστορικό καρκίνου, όπως ο εμβολιασμός όπου είναι διαθέσιμος, και να συζητούν τις ανησυχίες τους με τους γιατρούς τους» συμπλήρωσε ο Julio Aguirre-Ghiso από το Ινστιτούτο Καρκινικής Λανθάνουσας Κατάστασης του MECCC.
*Από την Ιωάννα Κουμπαρέλη
