Έχετε παρατηρήσει ότι νιώθετε πιο φουσκωμένοι από το συνηθισμένο μετά το φαγητό; Δεν είναι φαντασία σας. Όπως πολλές λειτουργίες του σώματος, η πέψη επιβραδύνεται με την ηλικία, με αποτέλεσμα η τροφή να παραμένει περισσότερο στο πεπτικό σύστημα, από το στομάχι έως το έντερο. Όσο περισσότερο μένει η τροφή στο πεπτικό, δημιουργείται φούσκωμα.

Η κοιλιά μας μπορεί να διαμορφωθεί και να επεκταθεί για να χωρέσει μικρές ποσότητες αερίου που παράγονται κατά τη φυσιολογική πέψη. Σε φυσιολογικές ποσότητες, το διάφραγμα ανεβαίνει και οι κοιλιακοί μύες σφίγγουν, διατηρώντας το σχήμα της κοιλιάς. Ωστόσο, όταν παράγεται υπερβολικό αέριο, η κοιλιά μπορεί να προεξέχει.

Αυτό που οι περισσότεροι αποκαλούν «φούσκωμα» είναι στην πραγματικότητα δύο διαφορετικά φαινόμενα:

Συνδυασμένα προκαλούν αίσθημα πληρότητας, πίεσης και δυσφορίας, που μπορεί να είναι από ήπιο έως έντονο. Στιγμιαίο φούσκωμα συνήθως δεν είναι ανησυχητικό, καθώς το σώμα μπορεί να αποβάλλει το αέριο.

Διατροφική ανακούφιση από το φούσκωμα

Το φούσκωμα σχετίζεται συχνά με την τροφή, αλλά το πρόβλημα δεν είναι πάντα τι τρώμε, αλλά πώς το σώμα μας αντιδρά.

Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να χωνέψουν σάκχαρα σε κατηγορίες που ονομάζονται FODMAPs: ζάχαρα που ζυμώνονται εύκολα από τα βακτήρια του εντέρου, όπως σε:

  • Σιτάρι, σίκαλη

  • Κρεμμύδι, σκόρδο

  • Όσπρια (ρεβίθια, φακές, φασόλια)

  • Μέλι, φιστίκια, κάσιους

  • Ορισμένα φρούτα, σπαράγγια, αγκινάρες

  • Τρόφιμα ή ροφήματα με φρουκτόζη ή τεχνητά γλυκαντικά

Αυτά τα σάκχαρα παράγουν περισσότερα αέρια, ενώ κάποιοι τα ανεχόμαστε λιγότερο από άλλους. Η λακτόζη στα γαλακτοκομικά είναι επίσης κοινός ένοχος, καθώς οι άνθρωποι με δυσανεξία δεν παράγουν αρκετή λακτάση για να τη διασπάσουν.

Επίσης, τα λιπαρά τρόφιμα μπορούν να προκαλέσουν φούσκωμα, επειδή επιβραδύνουν την κένωση του στομάχου. Η χρόνια δυσκοιλιότητα, με λιγότερες από τρεις κενώσεις ανά εβδομάδα ή δυσκολία στην κένωση, μπορεί επίσης να επιδεινώσει το πρόβλημα. Συμπληρώματα φυτικών ινών ή κατάλληλα υπακτικά μπορούν να βοηθήσουν.

Πότε το φούσκωμα μπορεί να είναι ανησυχητικό

Μερικές φορές το φούσκωμα προκαλείται όχι από ποσότητα αερίου αλλά από την αντίδραση του σώματος σε φυσιολογικό αέριο.

Κανονικά, το διάφραγμα ανεβαίνει και οι κοιλιακοί σφίγγουν, διατηρώντας τη μορφή της κοιλιάς. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτός ο μηχανισμός δυσλειτουργεί: το διάφραγμα χαμηλώνει και οι κοιλιακοί χαλαρώνουν, με αποτέλεσμα μια κανονική ποσότητα αερίου να προκαλεί διόγκωση. Αυτό είναι πιο συχνό σε άτομα με ευαίσθητο νευρικό σύστημα.

Αν το φούσκωμα είναι συχνό ή δύσκολο στη διαχείριση, μπορεί να υποδηλώνει υποκείμενη διαταραχή, όπως:

  • Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS): φούσκωμα, κράμπες, πόνος, ακανόνιστες κενώσεις.

  • Φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (IBD): νόσος Crohn, ελκώδης κολίτιδα.

  • Κοιλιοκάκη: αυτοάνοση αντίδραση στη γλουτένη.

Πρακτικές συμβουλές

  1. Αναγνώριση προβληματικών τροφών: Ξεκινήστε με γαλακτοκομικά, και αν δεν υπάρχει βελτίωση, μειώστε ή αποφύγετε τα FODMAPs. Συμβουλευτείτε διατροφολόγο για καθοδήγηση.

  2. Περιορισμός ανθρακούχων ποτών που αυξάνουν τα αέρια.

  3. Σωστές συνήθειες φαγητού: Τρώτε αργά, σε μικρά γεύματα, και αποφύγετε να μιλάτε πολύ κατά τη διάρκεια του φαγητού, για να μην καταπίνετε επιπλέον αέρα.

Με αυτές τις στρατηγικές, μπορείτε να μειώσετε το φούσκωμα και να νιώθετε καλύτερα καθημερινά, χωρίς να θυσιάζετε θρεπτικά τρόφιμα ή τη χαρά του φαγητού.