Οι ειδήσεις δεν ήταν ποτέ πιο προσβάσιμες – αλλά για μερικούς, αυτό είναι ακριβώς το πρόβλημα.
Πλημμυρισμένοι από πληροφορίες και αδιάκοπες ενημερώσεις, όλο και περισσότεροι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο απομακρύνονται.
Οι λόγοι ποικίλλουν: για μερικούς είναι ο τεράστιος όγκος των ειδήσεων, για άλλους το συναισθηματικό κόστος των αρνητικών τίτλων ή η δυσπιστία προς τα ίδια τα μέσα ενημέρωσης.
Σε διαδικτυακά φόρουμ αφιερωμένα στην ενσυνειδητότητα και την ψυχική υγεία, οι άνθρωποι συζητούν πώς να αποστασιοποιηθούν, από το να θέσουν όρια έως το να κόψουν εντελώς τις ειδήσεις.
«Τώρα που δεν παρακολουθώ τις ειδήσεις, δεν νιώθω πια αυτό το άγχος. Δεν νιώθω φόβο», λέει μια συνταξιούχος από την Αριζόνα που δηλώνει ότι σταμάτησε να παρακολουθεί τις ειδήσεις πριν από περίπου οκτώ χρόνια.
«Υπήρχαν φορές που ξυπνούσα στις δύο ή τρεις το πρωί αναστατωμένη για κάτι που συνέβαινε στον κόσμο και στο οποίο δεν είχα κανέναν έλεγχο».
Ρεκόρ αποχής από της ειδήσεις
Δεν είναι η μόνη. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η αποφυγή των ειδήσεων έχει φτάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, σύμφωνα με μια ετήσια έρευνα του Reuters Institute for the Study of Journalism που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο.
Φέτος, το 40% των ερωτηθέντων, που συμμετείχαν σε έρευνα σε σχεδόν 50 χώρες, δήλωσαν ότι «μερικές φορές» ή «συχνά» αποφεύγουν τις ειδήσεις, από 29% το 2017, το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί ποτέ.
Το ποσοστό ήταν ακόμη υψηλότερο στις ΗΠΑ, με 42%, και στο Ηνωμένο Βασίλειο, με 46%.
Σε όλες τις αγορές, ο κύριος λόγος που ανέφεραν οι άνθρωποι για την ενεργή αποφυγή των ειδήσεων ήταν ότι αυτές επηρέαζαν αρνητικά τη διάθεσή τους.
Οι ερωτηθέντες δήλωσαν επίσης ότι ήταν εξαντλημένοι από τον όγκο των ειδήσεων, ότι υπάρχει υπερβολική κάλυψη των πολέμων και των συγκρούσεων και ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα με αυτές τις πληροφορίες.
Ένας Βρετανός επαγγελματίας του μάρκετινγκ, δήλωσε ότι έχει αποσυνδεθεί σκόπιμα από τις ειδήσεις από την πανδημία, αφού ένιωσε σχεδόν εθισμένος στις συνεχείς αρνητικές ενημερώσεις.
Έχει διαγράψει τις περισσότερες εφαρμογές μέσων ενημέρωσης από το τηλέφωνό του και αποφεύγει τα δελτία ειδήσεων στην τηλεόραση.
Πέρυσι, δημιούργησε ακόμη και μια μικρή κοινότητα στο Reddit, r/newsavoidance, για να «εξετάσει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα, τις συμβουλές και τα κόλπα, καθώς και τα εργαλεία για την αποφυγή των ειδήσεων».
Άλλοι που μίλησαν στον Guardian περιέγραψαν διάφορες προσεγγίσεις.
Ένας είπε ότι παρακολουθεί τις ειδήσεις μία φορά την εβδομάδα για να μένει ενημερωμένος χωρίς να κατακλύζεται.
Ένας άλλος είπε ότι αποφεύγει τις ειδήσεις εδώ και χρόνια, αναφέροντας την επίδρασή τους στη διάθεσή του και μια γενικότερη δυσπιστία προς τον Τύπο.
Ένας άνδρας από το Μέριλαντ περιέγραψε ότι αισθάνεται «εξοργισμένος» από τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις και προσπαθεί να θέσει όρια διαβάζοντας μόνο τους τίτλους.
Οι επιπτώσεις των ειδήσεων στην ψυχική υγεία
Μελέτες δείχνουν ότι η αυξημένη έκθεση στις ειδήσεις – ιδίως μέσω της τηλεόρασης και των κοινωνικών μέσων, και ειδικά η κάλυψη τραγικών ή οδυνηρών γεγονότων – μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία.
Για δεκαετίες, η Roxane Cohen Silver έχει εξετάσει τις συνέπειες της κατανάλωσης μέσων ενημέρωσης σχετικά με κρίσεις, από την 11η Σεπτεμβρίου και την πανδημία Covid-19 έως τις καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα και τις μαζικές δολοφονίες.
«Με τη μεγαλύτερη έκθεση, παρατηρούμε μεγαλύτερη δυσφορία στις αναφορές των ανθρώπων για την ψυχική τους υγεία. Μεγαλύτερο άγχος, μεγαλύτερη κατάθλιψη, μεγαλύτερα συμπτώματα μετατραυματικού στρες, οξέα συμπτώματα στρες», δήλωσε η Silver, καθηγήτρια ψυχολογίας, ιατρικής και δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Irvine.
Πολιτική και στρες
Τα τελευταία χρόνια, η έρευνά της έχει διαπιστώσει ότι η πολιτική πόλωση αποτελεί σημαντικό παράγοντα στρες για τους ανθρώπους στις ΗΠΑ.
Ομοίως, τα πολιτικά ζητήματα κατέλαβαν την πρώτη θέση στην έρευνα «Stress in America» της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας πέρυσι, με την οικονομία και τη διάδοση ψευδών ειδήσεων να καταλαμβάνουν επίσης σημαντικές θέσεις.
Με την άνοδο των smartphone και των κοινωνικών μέσων, οι ευκαιρίες για επαφή με δυσάρεστο περιεχόμενο έχουν εκτοξευθεί, σημείωσε η Silver.
«Υπάρχουν απλώς πολλές ευκαιρίες να εκτίθεται κανείς σε ειδήσεις συνεχώς, είτε μέσω ειδοποιήσεων στα τηλέφωνα, είτε μέσω της ταυτόχρονης κατανάλωσης ειδήσεων με πολλούς διαφορετικούς τρόπους», είπε.
Η προβολή γραφικών εικόνων, ειδικότερα, συνδέεται με ψυχολογική δυσφορία – ένα θέμα που προκαλεί ανησυχία σε μια εποχή όπου ενοχλητικές εικόνες τραγωδιών κυκλοφορούν ελεύθερα πέρα από τον έλεγχο των ειδησεογραφικών γραφείων.
Ενημέρωση, αλλά με προστασία
Ένα αυξανόμενο σύνολο συμβουλών στο διαδίκτυο προωθεί πιο υγιεινούς τρόπους κατανάλωσης ειδήσεων.
Πολλές από αυτές επικεντρώνονται στη δημιουργία προστατευτικών φραγμών, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να αναζητούν πληροφορίες όταν είναι έτοιμοι για αυτό, αντί να τις δέχονται σε συνεχή ροή.
Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την εγγραφή σε ενημερωτικά δελτία ή περιλήψεις από αξιόπιστες πηγές, την απενεργοποίηση των ειδοποιήσεων ειδήσεων και τον περιορισμό των κοινωνικών μέσων.
«Οι άνθρωποι μπορούν να παραμένουν ενημερωμένοι χωρίς να κάνουν doomscrolling», είπε η Silver. Εφαρμόζοντας τα διδάγματα από την έρευνά της στη δική της ζωή, διαβάζει ειδήσεις στο διαδίκτυο, αλλά παραλείπει τα βίντεο, την τηλεόραση και τα κοινωνικά μέσα.
«Δεν βλέπω κανένα ψυχολογικό ή σωματικό όφελος από την κατανάλωση αυτού του είδους εικόνων», είπε.
«Έτσι, αν διαβάζω μια ιστορία και υπάρχει ένα βίντεο, δεν το πατάω».
Προτείνει να ορίζονται συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα για την ανάγνωση των ειδήσεων, αντί να παραμένουμε συνεχώς βυθισμένοι σε αυτό το περιβάλλον, σημειώνοντας ότι βοηθάει αν οι άνθρωποι αισθάνονται ότι έχουν τον έλεγχο του πόσο εκτίθενται.
NEW on our website
An increasing amount of people avoid the news. Here are 5 things news media can do to respond to consistent news avoidance. An excerpt from @BenjaminToff @ruthiepalmer @rasmus_kleis new book https://t.co/jXh95emyhh
— Reuters Institute (@risj_oxford) January 16, 2024
Ο κίνδυνος της αποχής
Ο Benjamin Toff, διευθυντής του Κέντρου Δημοσιογραφίας της Μινεσότα στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, μελέτησε την τάση αυτή στο βιβλίο του Avoiding the News.
Κάνει μια βασική διάκριση μεταξύ εκείνων που αποφεύγουν συστηματικά τις ειδήσεις και εκείνων που απλώς περιορίζουν την κατανάλωσή τους – οι τελευταίοι, λέει, είναι «απόλυτα υγιείς».
«Ζούμε σε έναν κόσμο στον οποίο μπορείς να έχεις πρόσβαση σε ειδήσεις 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα, και να πλημμυρίζεις από πληροφορίες ανά πάσα στιγμή. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να το κάνετε», είπε.
Αυτό που ανησυχεί τον ίδιο και τους συν-συγγραφείς του είναι όταν η αποχή μετατρέπεται σε έναν κύκλο που βαθαίνει τις κοινωνικές διαιρέσεις, με αποτέλεσμα ορισμένες ομάδες να είναι λιγότερο πιθανό να συμμετέχουν στην πολιτική ζωή.
«Όσο περισσότερο αποσυνδέεσαι, απομακρύνεσαι από τις ειδήσεις, τόσο πιο δύσκολο γίνεται να κατανοήσεις τι συμβαίνει σε μια δεδομένη ιστορία», εξήγησε.
Οι συγγραφείς παρατήρησαν ότι η συνεχής αποφυγή των ειδήσεων τείνει να είναι πιο συχνή μεταξύ των νέων, των γυναικών και των χαμηλότερων κοινωνικοοικονομικών τάξεων.
«Αν πιστεύετε, όπως και εμείς, ότι κανονικά θέλουμε οι άνθρωποι να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες να συμμετέχουν πολιτικά, να ψηφίζουν, να εκφράζουν την άποψή τους για τα σημαντικά πολιτικά ζητήματα, τότε θεωρούμε ότι είναι πρόβλημα το γεγονός ότι οι άνθρωποι απομακρύνονται από τις ειδήσεις», είπε ο Toff.
