Είναι Κυριακή απόγευμα και, αντί να ασχοληθείτε με την to-do list, που με τόση επιμέλεια φτιάξατε στην αρχή της εβδομάδας, έχετε βυθιστεί στο καναπέ και κάνετε binge-watching, γελώντας ξανά με τις επικές σκηνές του The Office ή θυμώντας για ακόμη μια φορά με το άδικο φινάλε του Game of Thrones.
Κάποιοι αποδίδουν αυτήν την συνήθεια στην αναβλητικότητα ενώ άλλοι την κατατάσσουν στις ένοχες απολαύσεις. Ωστόσο, νέα έρευνα υποδηλώνει ότι αυτές οι νοητικές περιπλανήσεις σε αγαπημένες τηλεοπτικές εκπομπές και βιβλία μπορούν στην πραγματικότητα να μας ωφελούν.
Πώς μας βοηθάει το binge-watching;
Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Acta Psychologica, επισημαίνει ότι οι άνθρωποι που παρακολουθούν τηλεοπτικές εκπομπές ή διαβάζουν βιβλία για παρατεταμένες περιόδους είναι πιο πιθανό να εμπλακούν σε αυτό που οι ερευνητές αποκαλούν “αναδρομική φανταστιακή εμπλοκή”. Αυτό σημαίνει ότι συνεχίζουν να σκέφτονται και να παίζουν νοητικά με τις ιστορίες πολύ καιρό μετά την ολοκλήρωσή τους.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι άνθρωποι μπορεί να αντλούν ικανοποίηση από αγαπημένα στοιχεία των ιστοριών που θυμούνται, αξιοποιώντας τα για την αντιμετώπιση των καθημερινών στρεσογόνων παραγόντων, υποστηρίζοντας ενδεχομένως την ευημερία τους. Η μελέτη υποδηλώνει επίσης ότι η συνεχής παρακολούθηση μπορεί να βοηθήσει τα άτομα να δημιουργήσουν πλουσιότερα νοητικά μοντέλα ιστοριών, τα οποία μπορούν να ξαναθυμηθούν αργότερα όταν βρίσκονται σε κατάσταση στρες.
Ερευνητές από το University of Georgia, το Michigan State University και άλλα ιδρύματα διεξήγαγαν δύο μελέτες στις οποίες συμμετείχαν 540 προπτυχιακοί φοιτητές. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν ιστορίες που τους έμειναν αξέχαστες και τις σκεφτόντουσαν συχνά όταν δεν τις παρακολουθούσαν ενεργά, καθώς και ιστορίες που δεν τους έμεναν αξέχαστες και τις θυμόντουσαν σπάνια.
Τα αποτελέσματα έδειξαν μια σαφή εικόνα: οι ιστορίες που παρακολουθούνταν σε μεγαλύτερες, συνεχόμενες συνεδρίες, είτε παρακολουθώντας πολλά επεισόδια τηλεοπτικών σειρών είτε διαβάζοντας πολλά κεφάλαια βιβλίων ταυτόχρονα, ήταν αξέχαστες στους συμμετέχοντες και πιο πιθανό να προκαλέσουν συνεχή νοητική ενασχόληση.
Διαφορετικοί τύποι ιστοριών προκαλούν διαφορετικές αντιδράσεις
Η έρευνα αποκάλυψε επίσης ότι διαφορετικά είδη ιστοριών εμπνέουν διαφορετικά είδη νοητικής ενασχόλησης. Οι ιστορίες που ήταν κυρίως διασκεδαστικές (όπως ελαφριές κωμωδίες ή περιπέτειες) έτειναν να εμπνέουν απλή νοητική αναπαραγωγή, ενώ οι διεγερτικές για την σκέψη αφηγήσεις έτειναν να εμπνέουν δημιουργική επεξεργασία, όπως η φαντασία εναλλακτικών σεναρίων ή ιστοριών.
Επίσης τα κίνητρα φάνηκαν να έχουν σημασία. Οι άνθρωποι που καταναλώνουν ιστορίες για να διευρύνουν τα όριά τους, αναζητώντας ουσιαστικά νέες προοπτικές, εμπλέκονται πιο βαθιά από εκείνους που τις παρακολουθούν κυρίως για να ξεφύγουν. Ωστόσο, και οι δύο ομάδες φάνηκαν να επωφελούνται.
Ωστόσο, η παρούσα μελέτη δεν αποδεικνύει ότι το binge-watching βελτιώνει την ψυχική υγεία. Υποδηλώνει όμως, ότι η συνεχόμενη παρακολούθηση συνδέεται με ισχυρότερη ικανότητα ανάκλησης των ιστοριών και συνεχή ψυχική ενασχόληση, κάτι που μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν το άγχος.
