Σε αντίθεση με τη γενική αντίληψη, η οικειότητα και η εμπιστοσύνη που δημιουργούν μία φιλία δεν χρειάζονται χρόνια για να αναπτυχθούν. Παρ’ ότι είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς, υπάρχει περίπτωση να γεννηθεί μία νέα γερή φιλία πολύ πιο γρήγορα από όσο νομίζουμε!
Με τη σωστή καθοδήγηση και τη διάθεση βέβαια να πάρουμε κάποια συναισθηματικά ρίσκα, μπορούμε να αποκτήσουμε εγγύτητα και αίσθηση ασφάλειας με έναν άγνωστο μέσα σε λίγα μόλις λεπτά αντί για μήνες ή σε μερικές μέρες, αντί για χρόνια. Ακόμη και μία ομάδα αγνώστων που τη δένει κάτι κοινό μπορεί να μετατραπεί σε μια υποστηρικτική κοινότητα μέσα σε ένα μόνο Σαββατοκύριακο.
Πώς έρχεται τόσο γρήγορα η οικειότητα;
Δεν πρόκειται για απλή επίσπευση μία διαδικασίας που οδηγεί σε μία στενή σχέση με τους άλλους. Πρόκειται για την πιθανότητα ότι η οικειότητα και η αυθεντική σύνδεση με τους γύρω μας είναι πιο προσβάσιμες απ’ όσο φανταζόμαστε και η αγάπη πιο εύπλαστη απ’ όσο πιστεύουμε.
Δεν μιλάμε για τη «στιγμιαία οικειότητα» που μπορείτε να νιώσετε όταν αποκαλύπτεστε σε έναν ξένο σε ένα αεροπλάνο, τον οποίο ξέρουμε ότι δεν θα ξαναδούμε ποτέ. Μπορεί να μοιραστείτε πολύ προσωπικά πράγματα, αλλά αυτό δεν σημαίνει αληθινή οικειότητα, ειδικά αν δεν υπάρχει αμοιβαιότητα.
Και φυσικά, δεν μιλάμε για την οικειότητα ως συνώνυμο του σεξ. Μιλάμε για καρδιά και ψυχή, όχι για σώμα και επιθυμία. Η ουσιαστική οικειότητα που μπορεί να δημιουργήσει φιλίες ζωής είναι θέμα ποιότητας σύνδεσης, όχι ποσότητας χρόνου.
Δημιουργείται σε αυτό που ονομάζεται «ασφαλής χώρος», όπου ενθαρρύνεται η ευαλωτότητα, κυριαρχούν η ενσυναίσθηση και η κατανόηση και τηρούνται η συναίνεση και η εμπιστευτικότητα. Ένας τέτοιος χώρος επιτρέπει στους ανθρώπους να νιώθουν ότι τους βλέπουν, τους ακούν και τους εκτιμούν και γενικότερα ότι τους αποδέχονται, χωρίς να φοβούνται ότι θα τους κρίνουν και χωρίς να ενεργοποιούνται οι έμφυτοι φόβοι τους για καθετί καινούριο και ξένο.
Αυτό που χρειάζεται είναι δέσμευση να συμμετέχουμε σε μία ουσιαστική συζήτηση και όχι σε μία ανούσια κουβεντούλα, να ακούμε χωρίς να γινόμαστε επικριτικοί ή να διακόπτουμε, να είμαστε πρόθυμοι να μοιραστούμε πρώτοι την ευαλωτότητα, να αντανακλάμε προσεκτικά αυτό που λέει ο άλλος και να κάνουμε διακριτικές αλλά ουσιαστικές, ερωτήσεις που βαθαίνουν σταδιακά τη συζήτηση.
Οικειότητα και το παράδειγμα των 36 ερωτήσεων
Μία ομάδα ψυχολόγων συγκέντρωσαν αγνώστους και τους έβαλαν να απαντούν σε 36 ερωτήσεις μέσα σε 45 λεπτά. Οι ερωτήσεις ξεκινούσαν απλές και γίνονταν προοδευτικά πιο προσωπικές. Μερικές από αυτές ήταν:
- «Για τι νιώθεις πιο ευγνώμων στη ζωή σου;»
- «Αν μπορούσες να αποκτήσεις μαγικά μια ικανότητα, ποια θα ήταν;»
- «Ποια είναι η πιο αγαπημένη και ποια η χειρότερη ανάμνησή σου;»
- «Αν ήξερες ότι θα πεθάνεις σε έναν χρόνο, τι θα άλλαζες στη ζωή σου;»
- «Πότε ήταν η τελευταία φορά που έκλαψες;»
- «Μοιράσου ένα προσωπικό πρόβλημα και ζήτησε συμβουλή για το πώς θα το αντιμετώπιζε ο άλλος».
Στο τέλος, οι συμμετέχοντες κοιτούσαν ο ένας τον άλλον σιωπηλά στα μάτια για 4 λεπτά. Μετά, αρκετοί ανέφεραν ότι ένιωθαν πιο κοντά σε αυτόν τον ξένο απ’ ό,τι στις πιο στενές τους σχέσεις. Σε μόλις 45 λεπτά!
Ο ρόλος των oμοϊδεατών
Η οικειότητα επιταχύνεται όταν βρισκόμαστε με ανθρώπους που έχουν την ίδια δίψα για ουσιαστική σύνδεση, οπότε είναι πιο πιθανό να πάνε πιο γρήγορα «βαθιά». Σε αυτές τις περιπτώσεις η αμοιβαιότητα είναι εγγυημένη. Όταν μοιραζόμαστε κάτι προσωπικό, ο άλλος ακούει με προσοχή, και μετά αντιστρέφονται οι ρόλοι.
Το μυστικό συστατικό
Ο «καταλύτης» για τη γρήγορη οικοδόμηση οικειότητας είναι το ρίσκο. Η προθυμία να ανοιχτούμε. Μέσα από αυτή την έκφραση ευαλωτότητας, βλέπουμε την κοινή μας ανθρώπινη φύση με τον διπλανό μας και έτσι παύουμε να είμαστε δύο ξένοι.
