Εσείς γράφετε τις λέξεις ολόκληρες στα chat; Στην εποχή μας, σχεδόν όλοι έχει τύχει να χρησιμοποιήσουμε σύντομες μορφές λέξεων κατά την επικοινωνία μας με τους άλλους, για να γράψουμε κάτι πιο γρήγορα. Από το παλιό αλλά κλασικό lol μέχρι τα ακρωνύμια φράσεων που προτιμά η Gen Z, η χρήση συντομογραφιών στα μηνύματα είναι συχνή. Έρευνες δείχνουν πως μπορεί να εξοικονομεί μεν μερικά δευτερόλεπτα, αλλά αυτή η αποδοτικότητα ενδέχεται να έχει μεγάλο κοινωνικό τίμημα.
Οι συντομογραφίες δεν απαιτούν προσπάθεια
Η εν λόγω έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Experimental Psychology: General, υποδεικνύει ότι όσοι χρησιμοποιούν συντομογραφίες στις online συζητήσεις τους εκλαμβάνονται ως λιγότερο ειλικρινείς και έχουν μικρότερη πιθανότητα να λάβουν απάντηση, κυρίως επειδή οι παραλήπτες θεωρούν πως τα μηνύματά τους απαιτούν λιγότερη προσπάθεια.
Καθώς η ψηφιακή επικοινωνία γίνεται ο κύριος τρόπος με τον οποίο συνδέονται πολλοί άνθρωποι σήμερα, η γλώσσα που χρησιμοποιούμε σε αυτά τα μέσα εξελίσσεται συνεχώς. Το γραπτό μήνυμα έχει αναπτύξει τη δική του διάλεκτο, γεμάτη συντομογραφίες. Αν και πολλοί από τους χρήστες τις χρησιμοποιούν, οι ερευνητές γνώριζαν ελάχιστα για τις κοινωνικές τους συνέπειες.
Τι δείχνει η επικοινωνία με συντομογραφίες;
Μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστημίο Στάνφορντ θέλησε να διερευνήσει πώς επηρεάζουν αυτές οι κοινές συντομογραφίες την αντίληψη στις διαπροσωπικές σχέσεις. Εξέτασαν δύο πιθανότητες. Οι συντομογραφίες θα μπορούσαν να εκληφθούν είτε ως ανεπίσημες και φιλικές, άρα να φέρνουν τους ανθρώπους πιο κοντά, είτε ως ένδειξη έλλειψης επένδυσης στην επικοινωνία, επιβαρύνοντας τη σχέση.
Για να απαντήσουν στο ερώτημα, πραγματοποίησαν οκτώ μελέτες με περισσότερους από 5.000 συμμετέχοντες. Χρησιμοποίησαν ποικιλία μεθόδων ώστε να δουν αν τα αποτελέσματα θα εμφανίζονταν σε διαφορετικές συνθήκες. Στο πρώτο πείραμα, οι συμμετέχοντες είδαν υποθετικές συνομιλίες με μηνύματα. Κάποιοι είδαν πλήρως διατυπωμένες προτάσεις, ενώ άλλοι τα ίδια μηνύματα με συντομογραφίες.
Όσοι διάβασαν τα μηνύματα με συντομογραφίες αξιολόγησαν τον αποστολέα ως λιγότερο ειλικρινή. Δήλωσαν, επίσης, ότι είχαν μικρότερη διάθεση να απαντήσουν σε σύγκριση με όσους διάβασαν τα πλήρη μηνύματα. Η ανάλυση έδειξε ότι η διαφορά αυτή εξηγείται από την αντίληψη της προσπάθειας. Οι συμμετέχοντες θεώρησαν ότι εκείνοι που χρησιμοποιούσαν συντομογραφίες δεν προσπαθούσαν το ίδιο στην επικοινωνία.
Το «ανταποδοτικό φαινόμενο» της χαμηλής προσπάθειας
Σε άλλο πείραμα, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν σε μηνύματα που είτε περιείχαν συντομογραφίες είτε όχι. Όταν απαντούσαν σε μηνύματα με συντομογραφίες, έγραφαν συντομότερες απαντήσεις και δήλωναν ότι έβαλαν λιγότερη προσπάθεια στα δικά τους μηνύματα. Αυτό δείχνει ένα «ανταποδοτικό φαινόμενο», όπου η αντιληπτή χαμηλή προσπάθεια του ενός οδηγεί σε αντίστοιχα χαμηλή προσπάθεια του άλλου, υποβαθμίζοντας έτσι την ποιότητα της αλληλεπίδρασης.
Για να ελέγξουν αν τα αποτελέσματα ισχύουν και στον πραγματικό κόσμο, οι ερευνητές ανέλυσαν ιστορικά πραγματικών συνομιλιών. Οι συμμετέχοντες υπέβαλαν μια πρόσφατη συζήτηση με κάποιον και μετά αξιολόγησαν τον συνομιλητή τους. Σύμφωνα με τα εργαστηριακά πειράματα, οι συνομιλητές που χρησιμοποιούσαν περισσότερες συντομογραφίες εκλαμβάνονταν ως λιγότερο ειλικρινείς. Επιπλέον, οι άλλοι δήλωναν ότι είχαν μικρότερη διάθεση να συνεχίσουν τη συζήτηση. Και πάλι, η χαμηλή αντιληπτή προσπάθεια φάνηκε να είναι η αιτία αυτών των αρνητικών κρίσεων.
Το πλήρες κείμενο έχει καλύτερη ανταπόκριση
Επίσης, οι ερευνητές έστειλαν απευθείας μηνύματα σε σχεδόν 1.900 χρήστες, ζητώντας προτάσεις για μια animated σειρά. Τα μισά μηνύματα ήταν γραμμένα με συντομογραφίες και τα άλλα μισά με πλήρες κείμενο. Τα μηνύματα με πλήρες κείμενο είχαν σημαντικά υψηλότερο ποσοστό ανταπόκρισης. Αυτό παρατηρήθηκε σε διάφορες κατηγορίες συντομογραφιών, όπως συντμήσεις (π.χ. «info» αντί για «information») και απλοποιήσεις (π.χ. «wats» αντί για «what’s»).
Παράλληλα, οι επικεφαλής της μελέτης εξέτασαν αν η συχνότητα των συντομογραφιών αλλάζει το αποτέλεσμα. Σε ένα πείραμα, παρουσίασαν συνομιλίες με λίγες (10% των λέξεων) ή περισσότερες (20% των λέξεων) συντομογραφίες, καθώς και με διαφορετικές συνολικές διάρκειες συζήτησης.
Η αρνητική εντύπωση παρέμεινε. Ακόμη και μικρός αριθμός συντομογραφιών ήταν αρκετός για να μειώσει την αντίληψη ειλικρίνειας και την πιθανότητα απάντησης. Το συνολικό μήκος της συζήτησης δεν άλλαξε το αποτέλεσμα.
Οικειότητα στην επικοινωνία και «ταχύρρυθμα ραντεβού»
Ένα άλλο πείραμα εξέτασε αν η οικειότητα στη σχέση θα έκανε διαφορά. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να φανταστούν ότι έστελναν μήνυμα είτε σε στενό φίλο είτε σε μακρινό γνωστό. Ακόμα και με έναν κοντινό φίλο, οι συντομογραφίες οδήγησαν σε αντιλήψεις χαμηλότερης ειλικρίνειας και μικρότερη διάθεση για απάντηση. Αυτό δείχνει ότι η αρνητική εντύπωση από την «χαμηλή προσπάθεια» μπορεί να επιμένει ακόμη και σε σχέσεις όπου η ανεπίσημη επικοινωνία είναι αναμενόμενη.
Για να κάνουν την έρευνα πιο ρεαλιστική, οι επιστήμονες πραγματοποίησαν μια μελέτη «ταχύρρυθμου ραντεβού» (speed-dating). Οι συμμετέχοντες είχαν πραγματική συνομιλία με μηνύματα με έναν άγνωστο, για πέντε λεπτά. Ο ένας από τους δύο είχε λάβει οδηγίες να χρησιμοποιήσει είτε πλήρεις λέξεις, είτε συντομογραφίες.
Μετά τη συνομιλία, ρωτήθηκαν αν ήθελαν να ανταλλάξουν στοιχεία επικοινωνίας. Όσοι μιλούσαν με κάποιον που χρησιμοποίησε συντομογραφίες ήταν πολύ λιγότερο πιθανό να θέλουν να συνεχίσουν την επικοινωνία.
Περισσότερες συντομογραφίες, μικρότερες συνομιλίες
Τέλος, ανέλυσαν ένα μεγάλο δείγμα πραγματικών συνομιλιών από εφαρμογή γνωριμιών. Εξέτασαν πάνω από 200.000 συνομιλίες από 686 χρήστες και βρήκαν ξεκάθαρο μοτίβο. Όσοι χρησιμοποιούσαν περισσότερες συντομογραφίες, είχαν συνομιλίες που διαρκούσαν λιγότερο. Το εύρημα αυτό παρέμεινε ακόμη και όταν συνυπολογίστηκαν παράγοντες όπως φύλο, εκπαίδευση και στυλ γραφής.
Η έρευνά δείχνει ότι οι συντομογραφίες στα μηνύματα επηρεάζουν αρνητικά την επικοινωνία μειώνοντας την αντιλαμβανόμενη προσπάθεια, κάτι που με τη σειρά του οδηγεί σε χαμηλότερη ειλικρίνεια και ανταπόκριση. Υπογραμμίζεται δε, η σημασία του να σκεφτούμε πώς η εξελισσόμενη γλώσσα στην ψηφιακή εποχή επηρεάζει την ποιότητα και τη φύση της επικοινωνίας.
