Πολλοί πιστεύουν ότι το να πεις «σ’ αγαπώ» είναι κάτι απλό, αυτονόητο, ίσως και λίγο τετριμμένο. Όμως για κάποιους ανθρώπους, αυτή η φράση μπορεί να προκαλέσει έντονη αμηχανία, άγχος ή ακόμα και βαθύ πόνο. Κι αυτό γιατί, κάθε φορά που εκφράζουμε την αγάπη μας, «αγγίζουμε» ένα ιδιαίτερα ευάλωτο κομμάτι του εαυτού μας.
Όταν τα συναισθήματα είναι πολύ έντονα ή δεν τα καταλαβαίνουμε πλήρως, το μυαλό μας επιστρατεύει φυσικούς αμυντικούς μηχανισμούς, όπως την αποφυγή, τη σιωπή ή την απόσυρση. Αυτή η «απόσταση» προσφέρει μια προσωρινή ανακούφιση: κρατά τα συναισθήματα υπό έλεγχο, αποτρέποντας την πιθανότητα να πληγωθούμε.
Το να πεις «σ’ αγαπώ» συνεπάγεται ρίσκο
Τι θα γίνει αν δεν το ακούσεις πίσω; Αν συναντήσεις αδιαφορία, ή απόρριψη; Αυτές οι ανησυχίες δεν εμφανίζονται τυχαία. Συχνά έχουν τις ρίζες τους σε εμπειρίες της παιδικής μας ηλικίας. Ίσως, τότε, να εκφράσαμε την αγάπη μας σε έναν γονιό που δεν ανταποκρίθηκε όπως ελπίζαμε, αφήνοντάς μας να νιώθουμε ντροπή ή απογοήτευση.
Ίσως μάθαμε ότι το να δείχνεις αγάπη είναι αδυναμία. Ή, πολύ απλά, μεγαλώσαμε σε ένα περιβάλλον όπου τέτοια λόγια δεν ακούγονταν ποτέ κι έτσι τώρα μοιάζουν ξένα, άβολα, σχεδόν «απαγορευμένα».
Ακόμα κι αν δεν θυμόμαστε συνειδητά αυτές τις εμπειρίες, το σώμα μας τις θυμάται. Και κάθε φορά που πλησιάζουμε εκείνο το σημείο ευαλωτότητας, ενεργοποιούνται μηχανισμοί προστασίας, όχι γιατί δεν αγαπάμε αληθινά, αλλά γιατί φοβόμαστε.
Η εσωτερική σύγκρουση
Πολλοί άνθρωποι λαχταρούν να ακούσουν «σ’ αγαπώ», αλλά όταν έρχεται η στιγμή να το πουν οι ίδιοι, «κολλάνε». Είναι μια σύγκρουση ανάμεσα στην επιθυμία για οικειότητα και στην ανάγκη για αυτοπροστασία. Ο σύντροφος μπορεί να έχει ανάγκη να ακούσει αυτές τις λέξεις για να νιώσει ασφάλεια στη σχέση, όμως το νευρικό σύστημα εκείνου που δυσκολεύεται να τις πει αντιδρά σαν να απειλείται.
Αν αγαπάς και θέλεις να εκφράσεις αυτό το συναίσθημα αλλά κάτι μέσα σου σε σταματά, η κατανόηση των βαθύτερων αιτιών μπορεί να σε βοηθήσει να ξεμπλοκάρεις:
1. Η αγάπη φέρνει ευαλωτότητα και μαζί φόβο
Η αγάπη είναι «γραμμένη» βαθιά μέσα μας, ως μηχανισμός σύνδεσης και επιβίωσης. Μας ενώνει για να νιώθουμε ασφάλεια. Ταυτόχρονα, όμως, μας εκθέτει στον κίνδυνο της απώλειας. Όταν λέμε «σ’ αγαπώ», αποκαλύπτουμε πόσο σημαντικός είναι ο άλλος για εμάς κι έτσι του δίνουμε και τη δύναμη να μας πληγώσει.
Όσοι έχουν βιώσει απογοήτευση, απόρριψη ή τραύμα, συχνά «θωρακίζονται» με άμυνες: χιούμορ, ειρωνεία, σιωπή, αποστασιοποίηση.
2. Τα μηνύματα της ντροπής μπλοκάρουν την έκφραση
Σε πολλές οικογένειες ή κουλτούρες, η τρυφερότητα θεωρείται αδυναμία. Το «σ’ αγαπώ» μπορεί να φαντάζει υπερβολικό ή γελοίο. Όταν μεγαλώνουμε με αυτά τα μηνύματα, τα εσωτερικεύουμε: «Μην δείχνεις συναισθήματα, θα σε κρίνουν». Έτσι, η ντροπή γίνεται φίλτρο ανάμεσα σε εμάς και στην αγάπη.
3. Η αγάπη χρειάζεται συναισθηματική ρύθμιση
Για να εκφράσουμε την αγάπη μας, πρέπει πρώτα να νιώθουμε ασφαλείς. Όταν είμαστε αγχωμένοι, θυμωμένοι ή σε άμυνα, ο εγκέφαλος «κλείνει» την πρόσβαση στα ανοιχτά, συνδετικά συναισθήματα.
Με την εξάσκηση, μπορούμε να μάθουμε να αναγνωρίζουμε τι κρύβεται πίσω από τη σιωπή μας, να «ξετυλίγουμε» τα στρώματα φόβου και άμυνας, και να φτάνουμε στην ουσία: στη βαθιά ανάγκη για σύνδεση.
