Διανύουμε την εποχή που οι μέρες μικραίνουν, το τέλος της χρονιάς πλησιάζει, και ο χειμώνας δείχνει ήδη τα πρώτα του σημάδια. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Οκτώβριος θεωρείται από πολλούς η εποχή που αρχίζει η ψυχική και σωματική κόπωση, το λεγόμενο fall burnout.
Μέρος της εξάντλησης οφείλεται απλώς στην αλλαγή της εποχής. Είναι γνωστό ότι η μείωση του φωτός επηρεάζει τη διάθεση και τον ύπνο, ενώ η προσαρμογή στις νέες συνθήκες απαιτεί ενέργεια. Παράλληλα, το φθινόπωρο είναι μια ιδιαίτερα απαιτητική περίοδος: τα παιδιά επιστρέφουν στο σχολείο, η δουλειά ξαναμπαίνει σε φουλ ρυθμούς, και οι κοινωνικές υποχρεώσεις –από τις γιορτές μέχρι τα επαγγελματικά deadlines– αρχίζουν να συσσωρεύονται.
Το φθινόπωρο, άλλωστε, σηματοδοτεί και το τελευταίο τρίμηνο της χρονιάς, τόσο ημερολογιακά όσο και οικονομικά. Οι επαγγελματίες πιέζονται να επιτύχουν τους ετήσιους στόχους, να «κλείσουν» προϋπολογισμούς ή να σχεδιάσουν το επόμενο έτος. Κάτι που συχνά προκαλεί άγχος, όχι μόνο λόγω φόρτου εργασίας, αλλά και λόγω απολογισμού: τι καταφέραμε τελικά; Τι έμεινε πίσω; Οι στόχοι που κάποτε φάνταζαν κοντινοί μοιάζουν τώρα με μισοτελειωμένες υποσχέσεις. Η ψυχική κόπωση κάνει την εμφάνισή της.
Μια μελέτη έχει δείξει ότι η εξάντληση δεν προκύπτει μόνο από την αίσθηση ότι δεν πετύχαμε αρκετά, αλλά και από τη μειωμένη επαγγελματική αποτελεσματικότητα, τη δυσκολία να συνεργαστούμε, να επικοινωνήσουμε ή να παραμείνουμε δημιουργικοί σε ένα ομαδικό περιβάλλον.
Οι ειδικοί μιλούν εδώ και δεκαετίες για το φαινόμενο goal fatigue, την κόπωση που επέρχεται μετά από μήνες συνεχούς προσπάθειας για την επίτευξη στόχων. Ο συνδυασμός με κακό ύπνο, έλλειψη φυσικής δραστηριότητας ή ανθυγιεινές συνήθειες, επιδεινώνει την κατάσταση.
Πώς εκδηλώνεται το φθινοπωρινό burnout
Σωματικά σημάδια: Η πιο συνηθισμένη ένδειξη είναι η γενική κόπωση.
Συναισθηματικά σημάδια: Ευερεθιστότητα, μειωμένο ενδιαφέρον, έλλειψη κινήτρου.
Γνωστικά σημάδια: Δυσκολία συγκέντρωσης, μειωμένη δημιουργικότητα, brain fog. Όσο πλησιάζει το τέλος της χρονιάς, η πίεση αυξάνεται και ο εγκέφαλος δυσκολεύεται να διαχειριστεί τα πολλαπλά ερεθίσματα.
Τρόποι πρόληψης και αντιμετώπισης
-
Ρεαλιστικοί στόχοι: Αν δεν μπορείς να μειώσεις τους επαγγελματικούς ρυθμούς, εξισορρόπησέ το με πιο ήπιους στόχους σε άλλους τομείς. Δεν χρειάζεται φέτος να πάρεις προαγωγή, να τρέξεις μαραθώνιο και να κάνεις και οικονομίες ταυτόχρονα.
-
Σεβασμός στους ρυθμούς του σώματος: Οι μικρότερες μέρες επηρεάζουν τον κιρκάδιο ρυθμό μας. Άκου το σώμα σου και μην το πιέζεις να κάνει πράγματα που το καταπονούν.
-
Αυτοφροντίδα χωρίς ενοχές: Το φθινόπωρο είναι η εποχή για να «χαμηλώσεις ταχύτητα», όχι να πιεστείς περισσότερο. Προσπάθησε να βλέπεις τους στόχους ως πηγή έμπνευσης, όχι ως μέτρο αποτυχίας.
Κάθε εποχή έχει το δικό της σκοπό. Το φθινόπωρο μας θυμίζει ότι η παύση, η ανάπαυση και η επαναξιολόγηση είναι κι αυτές μορφές προόδου.
