Έχετε πιάσει τον εαυτό σας να σκέφτεται «Κι αν είχα παντρευτεί και είχα τρία παιδιά, αντί να ταξιδεύω στον κόσμο και να αφοσιωθώ στην καριέρα μου;», «Και αν είχα ακολουθήσει άλλο επάγγελμα;», «Και αν είχα αποφασίσει να υιοθετήσω εκείνο το σκυλάκι;». Καθώς μεγαλώνουμε, καλούμαστε ξανά και ξανά να επιλέξουμε ανάμεσα σε διαφορετικές κατευθύνσεις ζωής.
Όταν διαλέγουμε ένα μονοπάτι, τα άλλα συχνά χάνονται για πάντα. Αν αργότερα κάποιος δεν είναι ικανοποιημένος με τις επιλογές που έκανε, είναι πολύ συνηθισμένο να αρχίσει να σκέφτεται με τον τρόπο του «τι θα γινόταν αν».
«Τι θα γινόταν αν…»: Έχει νόημα να το σκεφτόμαστε;
Όμως, είναι αυτές οι σκέψεις αθώες ή τελικά μας κάνουν πιο δυστυχισμένους με τις επιλογές και τη ζωή μας γενικότερα; Μια νέα έρευνα έρχεται να ρίξει φως στα συναισθηματικά οφέλη του να μειώσουμε τη σκέψη «τι θα γινόταν αν», Η εν λόγω έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό GeroScience διερεύνησε αν αυτή η σκέψη σε μεγαλύτερες ηλικίες έχει αρνητικές συνέπειες για τη συναισθηματική υγεία των ατόμων που την έκαναν.
Στη μελέτη αναλύθηκαν δεδομένα από 494 Γερμανούς εθελοντές ηλικίας 48 έως 75 ετών. Οι συμμετέχοντες πήραν μέρος σε ένα «πείραμα λήψης ρίσκου», όπου έβλεπαν οκτώ κουτιά στην οθόνη ενός υπολογιστή. Επτά κουτιά έκρυβαν ένα χρυσό νόμισμα και κάθε ένα έδινε έναν βαθμό αν ανοιγόταν. Ένα, όμως, ήταν το «λάθος» κουτί. Αν το άνοιγαν, έχαναν όλους τους βαθμούς της προσπάθειας.
Οι εθελοντές έπρεπε να αποφασίσουν πόσα κουτιά να ανοίξουν. Όσο περισσότερα άνοιγαν, τόσο περισσότερους βαθμούς μπορούσαν να κερδίσουν, αλλά και τόσο αυξανόταν ο κίνδυνος να τα χάσουν όλα. Το πείραμα αυτό έδειξε ότι μπορεί να προκληθεί η σκέψη «τι θα γινόταν αν» μετά από αποτυχημένες προσπάθειες. Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια για να αξιολογηθούν η ικανοποίηση από τη ζωή, η συναισθηματική ρύθμιση και τα συμπτώματα κατάθλιψης.
Οι ερευνητές εστίασαν σε μια περιοχή του εγκεφάλου που έχει αποδειχθεί κρίσιμη για τη συναισθηματική ωρίμανση και τη διατήρηση θετικών συναισθημάτων με την ηλικία.
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι όσο οι άνθρωποι μεγαλώνουν, τόσο πιο ικανοποιημένοι είναι από τη ζωή τους και τόσο λιγότερα συμπτώματα κατάθλιψης εμφανίζουν. Επιπλέον, οι μεγαλύτεροι ενήλικες είχαν λιγότερη σκέψη «τι θα γινόταν αν», σε σχέση με τους νεότερους. Ωστόσο, αυτό ίσχυε μόνο για εκείνους που δεν παρουσίαζαν συμπτώματα κατάθλιψης.
Αυτό δείχνει ότι όσοι ηλικιωμένοι καταφέρνουν να αποφεύγουν την εν λόγω σκέψη είναι και αυτοί που νιώθουν λιγότερο καταθλιπτικοί. Οι ερευνητές κατέληξαν ότι η υπερβολική ενασχόληση με τέτοιου είδους σκέψεις μπορεί να αποτελεί παράγοντα κινδύνου για κατάθλιψη στην τρίτη ηλικία. Η ικανότητα να καταστέλλουμε αυτή τη σκέψη φαίνεται να βελτιώνει τη συναισθηματική υγεία, καθώς μας βοηθά να εκτιμούμε πιο θετικά τη ζωή μας.
Η δεύτερη περιοχή στην οποία εστίασαν οι επιστήμονες σχετίζεται με τη λήψη αποφάσεων και την επίλυση συγκρούσεων. Οι μελετητές κατέληξαν ότι ένας συνδυασμός θετικής συναισθηματικής ρύθμισης και γνωστικής ισορροπίας είναι απαραίτητος για να αποφύγουμε το αίσθημα μεταμέλειας που προκαλεί το «και αν…».
Το βασικό μήνυμα
Καθώς μεγαλώνουμε, οι «χαμένες» ευκαιρίες στη ζωή μας συσσωρεύονται. Η μελέτη αυτή δείχνει ότι η υπερβολική σκέψη για το «τι θα μπορούσε να είχε γίνει διαφορετικά» μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κατάθλιψης. Γι’ αυτό, για χάρη της ψυχικής μας υγείας, είναι σημαντικό να αποφεύγουμε τη συνεχή αναδρομή και τα «αν».
Η ενίσχυση της ψυχολογικής ανθεκτικότητας στους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, ώστε να μπορούν να διαχειρίζονται τα συναισθήματα μεταμέλειας και χαμένων ευκαιριών, θα μπορούσε να αποτελέσει έναν ουσιαστικό τρόπο προαγωγής καλύτερης ψυχικής υγείας και ευεξίας.
