Πόσο πράσινο στην πόλη μπορεί να μας οδηγήσει σε μια ζωή με περισσότερη ευτυχία; Μια νέα έρευνα δείχνει ότι όσον αφορά στα ψυχικά οφέλη των πράσινων χώρων στις πόλεις, η μέτρια ποσότητα πρασίνου είναι η πιο ωφέλιμη. Η ανάλυση, που συγκέντρωσε δεδομένα από τέσσερις δεκαετίες μελετών, διαπίστωσε ότι στη σχέση μεταξύ της ποσότητας πρασίνου και της ψυχικής ευεξίας τα οφέλη αυξάνονται μέχρι ένα σημείο και μετά αρχίζουν να μειώνονται.
Το εύρημα αυτό, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Cities, αμφισβητεί την απλούστερη ιδέα ότι «όσο περισσότερο πράσινο, τόσο το καλύτερο». Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και καιρό ότι η επαφή με τη φύση συνδέεται με καλύτερη ψυχική υγεία στους κατοίκους των πόλεων. Ωστόσο, η ακριβής μορφή αυτής της σχέσης δεν ήταν ξεκάθαρη.
Τι έδειξε η έρευνα για την ποσότητα πρασίνου που φέρνει την… ευτυχία;
Οι ερευνητές στην εν λόγω μελέτη παρατήρησαν ότι υπήρχε ένα αυξανόμενο πρόβλημα. Οι παλαιότερες μελέτες παρουσίαζαν τη σχέση ως γραμμική, δηλαδή ότι κάθε αύξηση του πρασίνου οδηγεί σε ανάλογη βελτίωση της ψυχικής υγείας. Αυτό όμως δεν βοηθούσε στο να αποφασιστεί ποιο είναι το βέλτιστο ποσοστό πρασίνου στις πόλεις. Πιο πρόσφατες έρευνες έδειξαν μη γραμμικά μοτίβα, αλλά επειδή χρησιμοποιούσαν διαφορετικές μεθόδους και γίνονταν σε διαφορετικά πλαίσια, τα αποτελέσματα ήταν αποσπασματικά και ασυνεπή.
Για να δώσουν απάντηση για το πώς να κατανεμηθεί το πράσινο με τρόπο που να μεγιστοποιεί τα οφέλη για τους πολίτες, οι ερευνητές ξεκίνησαν με μια συστηματική αναζήτηση όλων των δημοσιευμένων ερευνών μεταξύ 1985 και 2025 που εξέταζαν τη σχέση ανάμεσα σε μετρήσιμη «ποσότητα πρασίνου» και δείκτες ψυχικής υγείας, όπως άγχος, κατάθλιψη, στρες ή γνωστική λειτουργία.
Πράσινο στον δρόμο και πράσινο από ψηλά
Από τις 128.000 μελέτες που εντοπίστηκαν αρχικά, μόνο 133 πληρούσαν τα αυστηρά κριτήρια ποιότητας και ποσοτικής συσχέτισης. Από αυτές, οι 69 εστίαζαν στην «ένταση του πρασίνου», τη μεταβλητή που είχε τις πιο αξιόπιστες μετρήσεις. Οι ερευνητές διέκριναν δύο κατηγορίες:
- Πράσινο στο επίπεδο του ματιού, δηλαδή η βλάστηση που βλέπει κάποιος στον δρόμο.
- Πράσινο από ψηλά, που μετριέται μέσω δορυφορικών ή εναέριων εικόνων και δείχνει το ποσοστό κάλυψης μιας περιοχής από δέντρα ή άλλη βλάστηση.
Επειδή οι μελέτες χρησιμοποιούσαν διαφορετικές κλίμακες, οι ερευνητές τυποποίησαν τα δεδομένα, μετατρέποντας όλα τα αποτελέσματα σε κοινή κλίμακα.
- Για το πράσινο στο επίπεδο του ματιού, το μέγιστο όφελος εμφανίστηκε στο 53,1% πρασίνου.
- Για το πράσινο από ψηλά, το βέλτιστο ποσοστό ήταν 51,2%
Φύση και άγχος
Σε παλαιότερες έρευνες αποδείχτηκε ότι αν και οι επισκέψεις στη φύση συνδέθηκαν γενικά με περισσότερη ευτυχία, τα αποτελέσματα για το άγχος ήταν πιο περίπλοκα. Συγκεκριμένα, τα άτομα με αγχώδεις διαταραχές που επισκέφθηκαν μπλε χώρους ανέφεραν ελαφρώς υψηλότερα επίπεδα άγχους, σε σχέση με όσους επισκέφτηκαν πράσινους χώρους ή δεν επισκέφτηκαν καθόλου τη φύση.
Η φύση είναι δωρεάν, διαθέσιμη σε όλους και δεν απαιτεί τίποτα περισσότερο από λίγα λεπτά παρουσίας και παρατήρησης! Ακόμα κι αν ζούμε, λοιπόν, μέσα στην πόλη, λίγες στιγμές επαφής με το πράσινο αρκούν για να «ξεκλειδώσουν» τη χαρά της ημέρας μας.
