Οι άνθρωποι που πλησιάζουν τα 100 και παραμένουν ακμαίοι έχοντας καλή ποιότητα ζωής εντυπωσιάζουν τους ειδικούς που μελετούν τις συνήθειές τους και προσπαθούν να ανακαλύψουν τα μυστικά της μακροβιότητάς τους. Οι έρευνες δείχνουν ότι, εκτός από τα γονίδια, υπάρχουν πολλοί μετρήσιμοι παράγοντες που συνεισφέρουν στην «επιτυχημένη γήρανση». Γνωρίζουμε λοιπόν τα μυστικά των αιωνόβιων και αυξάνουμε τις πιθανότητες να φτάσουμε τα χρόνια τους.
Τρώνε μεσογειακά
Υπάρχουν ορισμένα κοινά σημεία στη διατροφή των αιωνόβιων. Το κυριότερο είναι η καθημερινή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Οι περισσότεροι αιωνόβιοι που ζουν στις μπλε ζώνες, σε περιοχές δηλαδή όπως η Ικαρία, η Οκινάουα, η Σαρδηνία, η Νικόγια και η Λόμα Λίντα, τρώνε φρέσκα, εποχικά λαχανικά, φρούτα, όσπρια (φακές, φασόλια, ρεβίθια), ψάρια, δημητριακά και ελαιόλαδο, πίνουν λίγο κόκκινο κρασί και αποφεύγουν τη συχνή κατανάλωση κόκκινου κρέατος.
Οι Έλληνες είχαν πάντα το ατού της μεσογειακής δίαιτας, που είναι από τους πιο χαρακτηριστικούς τύπους υγιεινής διατροφής και έπαιζε μεγάλο ρόλο στην προοπτική της μακροζωίας των προγόνων μας, οι οποίοι ήταν από τους μακροβιότερους ανθρώπους στον κόσμο. Όμως ο δυτικός τρόπος ζωής που έχουμε υιοθετήσει τελευταία, ο οποίος περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, πολλά έτοιμα γεύματα, φαγητό απέξω και λιγότερα αγνά και προσεγμένα υλικά, είναι πολύ επιβαρυντικός τόσο για την υγεία μας όσο και για τη μακροβιότητά μας. Σε κάθε περίπτωση, μια ιδανική διατροφή θα πρέπει να είναι χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά και να περιέχει πολλά φρούτα και λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, λιπαρά ψάρια και μικρές ποσότητες γαλακτοκομικών προϊόντων με χαμηλά λιπαρά και άπαχου κρέατος. Πέρα από την ισορροπημένη διατροφή, άλλος ένας σημαντικός κανόνας της μακροβιότητας είναι η διατήρηση ενός χαμηλού βάρους. Επιπλέον, είναι σημαντικό να πίνουμε άφθονο νερό ώστε να είμαστε πάντα ενυδατωμένοι.
Δεν ξέρουν τι θα πει καθισιό
Δεν θα συναντήσουμε αιωνόβιους σε γυμναστήρια, αλλά θα τους δούμε να κινούνται συνεχώς. Περπατούν, φροντίζουν τον κήπο τους, ανεβαίνουν σκαλιά, κάνουν καθημερινές δουλειές με τα χέρια τους. Η φυσική δραστηριότητα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς τους, όχι μια αγγαρεία ή υποχρέωση. Τηρούν ένα πρόγραμμα δραστηριοτήτων από το οποίο σπάνια παρεκκλίνουν. Μπορούμε κι εμείς να ακολουθήσουμε το παράδειγμά τους φροντίζοντας να ασκούμαστε σωματικά σε καθημερινή βάση. Με αυτό τον τρόπο, θα κρατηθούμε σε φόρμα, θα είμαστε πιο ευλύγιστοι, θα πονάμε λιγότερο, θα κοιμόμαστε καλύτερα, θα έχουμε περισσότερη ενέργεια και δύναμη και θα μειώσουμε τον κίνδυνο παχυσαρκίας, καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικών επεισοδίων, διαβήτη, ακόμα και καρκίνου. Ο στόχος μας πρέπει να είναι τα 150 λεπτά δραστηριότητας μέτριας έντασης την εβδομάδα.
Διατηρούν ισχυρούς κοινωνικούς δεσμούς
Η μοναξιά σκοτώνει. Αυτό είναι το συμπέρασμα δεκάδων ερευνών. Οι αιωνόβιοι έχουν ισχυρές οικογενειακές και φιλικές σχέσεις. Νιώθουν ότι ανήκουν, ότι έχουν σκοπό, ότι αγαπιούνται και αγαπούν. Ζουν συνήθως σε κοντινή απόσταση από τα παιδιά και τα εγγόνια τους. Οι ισχυροί οικογενειακοί και κοινωνικοί δεσμοί έχουν συσχετιστεί με χαμηλά ποσοστά κατάθλιψης, γεγονός που με τη σειρά του μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Στην Οκινάουα, για παράδειγμα, υπάρχουν οι moai, μικρές ομάδες φίλων που στηρίζονται ο ένας στον άλλο μια ζωή.
Έχουν σκοπό
Αυτό τους κρατά δραστήριους και πνευματικά ζωντανούς. Στην Οκινάουα το λένε ikigai (λόγος ύπαρξης), στη Νικόγια plan de vida (σχέδιο ζωής). Η έννοια του ikigai –ή του λόγου ύπαρξης– είναι παρούσα στους περισσότερους αιωνόβιους. Είτε πρόκειται για τη φροντίδα των εγγονιών είτε για το ψάρεμα ή για τη συμμετοχή στην κοινότητα, έχουν λόγο να ξυπνούν κάθε μέρα. Επιπλέον, πολλοί διατηρούν πνευματικές συνήθειες, είτε μέσα από τη θρησκεία και την προσευχή είτε απλώς με την ενδοσκόπηση και την αποδοχή του κύκλου της ζωής.
Αφήνουν πίσω τους ό,τι δεν μπορούν να αλλάξουν
Χαλαροί ρυθμοί, μεσημεριανή ξεκούραση, χιούμορ και η ικανότητα να αφήνουν πίσω τους ό,τι δεν μπορούν να αλλάξουν… Οι αιωνόβιοι ξέρουν πώς να αντιμετωπίζουν το άγχος χωρίς να το αφήνουν να τους καταβάλλει. Δεν γκρινιάζουν, δεν μεμψιμοιρούν. Διατηρούν το χιούμορ τους ακόμα και στα δύσκολα.
Δεν καπνίζουν
Όλοι γνωρίζουμε ότι το κάπνισμα είναι επιβλαβές τόσο για την υγεία μας όσο και για την προοπτική της μακροζωίας μας. Το καλό νέο είναι ότι αν το σταματήσουμε, ανεξάρτητα από την ηλικία μας, θα βελτιωθούν η κυκλοφορία μας, η πνευμονική και καρδιακή μας ικανότητα αλλά και η ενέργειά μας.
Ζουν στον καθαρό αέρα
Οι μπλε ζώνες είναι αγροτικές, μη αστικοποιημένες περιοχές χωρίς ατμοσφαιρική ρύπανση, με λιγότερο άγχος και πιο αργούς ρυθμούς ζωής. Ο καθαρός αέρας σημαίνει μικρότερη φλεγμονή στο σώμα, καλύτερη λειτουργία των πνευμόνων και λιγότερες χρόνιες ασθένειες. Η επιστήμη δείχνει ότι η επαφή με τη φύση μειώνει την κορτιζόλη (ορμόνη του στρες), κατεβάζει την πίεση και βελτιώνει τη διάθεση και τη συγκέντρωση.
Αν δεν ζούμε κοντά στη φύση:
- Βρίσκουμε ένα κοντινό πάρκο και προγραμματίζουμε καθημερινούς περιπάτους 20-30 λεπτών. Ακόμα και σύντομα διαλείμματα μέσα στη φύση βοηθούν πολύ.
- Γεμίζουμε με γλάστρες το μπαλκόνι ή τον κήπο μας. Μικρά φυτά ή λουλούδια φέρνουν φρεσκάδα και χαλάρωση. Αν έχουμε χώρο, καλλιεργούμε λαχανικά ή βότανα.
- Φροντίζουμε να αερίζουμε καλά το χώρο μας καθημερινά. Ο φρέσκος αέρας μάς αναζωογονεί. Αφήνουμε επίσης τον ήλιο να μπει μέσα, αποφεύγοντας βαριές κουρτίνες ή ηλεκτρικό φωτισμό όλη μέρα. Το φυσικό φως ανεβάζει τη διάθεση.
- Οργανώνουμε μικρές εκδρομές στην εξοχή ή στο βουνό με κάθε ευκαιρία. Η αλλαγή περιβάλλοντος και η σύνδεση με τη φύση μειώνουν το άγχος και αυξάνουν τη χαρά.
Εξασκούν το μυαλό τους
Οι αιωνόβιοι βρίσκονται σε πνευματική εγρήγορση καθώς καθημερινά: διαβάζουν εφημερίδα, κρατούν ημερολόγιο, γράφουν, ζωγραφίζουν, πηγαίνουν σινεμά, έχουν χόμπι κ.λπ. Και το κοινό όλων είναι η αγάπη τους για αυτό που κάνουν.
Θέλει τρόπο
Δεν υπάρχει μαγικό χάπι. Η μακροζωία δεν είναι μόνο θέμα γονιδίων· είναι θέμα τρόπου ζωής. Το κλειδί βρίσκεται σε μικρές, καθημερινές επιλογές που, μακροπρόθεσμα, κάνουν τη διαφορά. Γι’ αυτό φροντίζουμε:
- Να τρώμε με μέτρο.
- Να κινούμαστε καθημερινά.
- Να διατηρούμε ουσιαστικές σχέσεις.
- Να έχουμε σκοπό.
- Να βρίσκουμε τρόπους να ηρεμούμε.
