Τι πρέπει να χαρακτηρίζει κάποιον για να πετύχει έναν στόχο; Οι ερευνητές λένε πως εξαρτάται αρχικά από το αν οι στόχοι θεωρούναι εύκολοι ή δύσκολοι. Μια νέα γερμανική μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα που είναι πιο προσανατολισμένα στη δράση, δηλαδή που μπορούν να ρυθμίζουν τα συναισθήματά τους και να ενεργούν με αποφασιστικότητα, είναι σημαντικά πιο επιτυχημένα στην επίτευξη στόχων, αρκεί αυτοί να είναι… δύσκολοι, σε σύγκριση με εκείνους που τείνουν να διστάζουν ή να αναβάλλουν.
Εδώ και δεκαετίες, οι ερευνητές προσπαθούν να κατανοήσουν γιατί ορισμένοι άνθρωποι επιμένουν και ολοκληρώνουν τους στόχους τους, ενώ άλλοι αποτυγχάνουν, ακόμη κι αν διαθέτουν επαρκή κίνητρα, χρόνο και δέσμευση.
Στόχοι και Θεωρία Αλληλεπίδρασης Συστημάτων Προσωπικότητας
Μία θεωρία, γνωστή ως Θεωρία Αλληλεπίδρασης Συστημάτων Προσωπικότητας υποστηρίζει ότι το «κλειδί» βρίσκεται στον τρόπο με τον οποίο το άτομο διαχειρίζεται την ψυχική και συναισθηματική του κατάσταση.
Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, τα άτομα που είναι προσανατολισμένα στη δράση μπορούν να μεταβούν αποτελεσματικά από τη φάση του σχεδιασμού στη φάση της πράξης, ιδιαίτερα όταν αντιμετωπίζουν δυσκολίες ή στρες.
Πώς μπορούμε να πετυχαίνουμε δύσκολους στόχους;
Στην εν λόγω έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Motivation and Emotion, εξετάστηκε μια κεντρική υπόθεση της Θεωρίας Αλληλεπίδρασης Συστημάτων Προσωπικότητας. Η υπόθεση ότι τα άτομα με προσανατολισμό στη δράση είναι πιο πιθανό να πετύχουν δύσκολους στόχους. Προηγούμενες μελέτες είχαν εξετάσει επιμέρους στοιχεία της θεωρίας, αλλά καμία δεν είχε μελετήσει συνδυαστικά:
- τους αυτό-επιλεγμένους στόχους
- τη δυσκολία αυτών των στόχων
- το αν τελικά επιτεύχθηκαν
Στη μελέτη συμμετείχαν 199 άτομα, κυρίως φοιτήτριες, σε ποσοστό 85%, με μέσο όρο ηλικίας τα 22 έτη. Κάθε συμμετέχων κλήθηκε να ορίσει έξι προσωπικούς στόχους που ήθελε να επιτύχει μέσα σε τέσσερις εβδομάδες, και να αξιολογήσει τη δυσκολία κάθε στόχου.
Μετά την πάροδο των τεσσάρων εβδομάδων, οι συμμετέχοντες ανέφεραν σε ποιον βαθμό είχαν επιτύχει τους στόχους τους. Παράλληλα, οι ερευνητές μέτρησαν τον βαθμό προσανατολισμού στη δράση κάθε ατόμου.
Όσο πιο δύσκολοι οι στόχοι, τόσο πιο πολλή δράση απαιτείται
Τα ευρήματα ήταν ξεκάθαρα. Όσο πιο δύσκολος ήταν ένας στόχος, τόσο λιγότερο πιθανό ήταν να επιτευχθεί συνολικά. Επίσης, τα άτομα με υψηλό προσανατολισμό στη δράση πέτυχαν σημαντικά περισσότερους στόχους, ειδικά όταν αυτοί ήταν δύσκολοι. Αντίθετα, τα «προσανατολισμένα στην κατάσταση» άτομα, δηλαδή εκείνα που δυσκολεύονται να δράσουν υπό πίεση, ήταν λιγότερο επιτυχημένα σε απαιτητικές συνθήκες.
Για εύκολους στόχους, όμως, δεν υπήρχαν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στις δύο ομάδες. Αν ένας στόχος θεωρηθεί δύσκολος, τότε τα άτομα προσανατολισμένα στη δράση είναι πιο πιθανό να τον κατακτήσουν, χάρη στις αυξημένες ικανότητες αυτορρύθμισης. Και αυτό συμβαίνει, είτε πρόκειται για την ανάβαση στο Έβερεστ είτε για το να τηλεφωνήσουμε σε έναν φίλο μας, μετά από έναν μεγάλο καβγά.
