Μπορεί να θεωρούμε αυτονόητο ότι με τους ανθρώπους που γνωρίζουμε «ταιριάζουμε» και στο ταξίδι. Όμως, η πραγματικότητα συχνά διαψεύδει τις προσδοκίες. Πολλές φιλίες δοκιμάζονται σε ένα πρόγραμμα που δεν τηρείται ποτέ, ζευγάρια τσακώνονται για το ποιος άργησε στο ραντεβού, ενώ οικογένειες φορτώνονται άγχος πριν καν φτάσουν στο αεροδρόμιο.
Πρόσφατη διεθνής μελέτη από πανεπιστήμια της Κίνας και της Αυστραλίας, δημοσιευμένη στο International Journal of Tourism Research, εξέτασε πάνω από 1.000 αναρτήσεις χρηστών και ανέλυσε δεδομένα από 503 ταξιδιώτες. Παρότι η έρευνα αφορούσε άτομα που βρίσκουν συνταξιδιώτες online, τα συμπεράσματα είναι εντυπωσιακά χρήσιμα και για όσους ταξιδεύουν με φίλους, συντρόφους ή οικογένεια.
Οι επιστήμονες εντόπισαν τέσσερις βασικές ιδιότητες που προβλέπουν αν ένα ταξίδι θα κυλήσει ομαλά ή θα εξελιχθεί σε… αγώνα επιβίωσης. Και αυτές οι ιδιότητες ισχύουν ακόμη περισσότερο όταν ταξιδεύουμε με ανθρώπους που ήδη έχουμε στη ζωή μας.
1. Συναισθηματική σταθερότητα: ο «αόρατος» παράγοντας που καθορίζει την εμπειρία
Η μελέτη κατέδειξε ότι η συναισθηματική σταθερότητα και η ικανότητα ρύθμισης συναισθημάτων ήταν ο πιο καθοριστικός παράγοντας για την επιτυχία ενός ταξιδιού.
Στο πλαίσιο των κοντινών σχέσεων αυτό έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία. Δεν ξεκινάς από το μηδέν. Κουβαλάς ιστορία, μικρές εντάσεις και παλιές «ευαισθησίες». Αν κάποιος αγχώνεται με καθυστερήσεις ή εκνευρίζεται εύκολα με μικροπροβλήματα, η ατμόσφαιρα μπορεί να επηρεαστεί για όλους.
Τι δείχνει η έρευνα: Άνθρωποι με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη ενισχύουν τις ανταλλαγές υποστήριξης και διευκολύνουν τη συνεργασία. Στις στενές σχέσεις αυτό μεταφράζεται σε περισσότερη κατανόηση, λιγότερες εκρήξεις και ήπιες λύσεις στα αναπόφευκτα του ταξιδιού.
2. Ταξιδιωτική εμπειρία: η «κοινωνική ισχύς» της ομάδας
Η έρευνα βρήκε ότι η ταξιδιωτική εμπειρία λειτουργεί σαν κοινωνικό κεφάλαιο: όποιος ξέρει να οργανώνει, να διαβάζει χάρτες ή να χειρίζεται πρακτικά ζητήματα, αυξάνει την ομαδικότητα και μειώνει το στρες.
Στα ταξίδια με γνωστούς, η εμπειρία συχνά λειτουργεί και ως… ρόλος:
-
Υπάρχει πάντα «η οργανωτική φίλη».
-
«Ο αδελφός που αναλαμβάνει το GPS».
-
«Ο σύντροφος που ξέρει να κάνει οικονομία χρόνου».
Όταν οι ρόλοι αυτοί αναγνωρίζονται και γίνονται αποδεκτοί από όλους, το ταξίδι κυλάει ομαλά. Όταν όμως ένας αναλαμβάνει τα πάντα και οι υπόλοιποι ακολουθούν παθητικά, τότε η τριβή είναι προδιαγεγραμμένη.
Τι λέει η μελέτη: Οι έμπειροι ταξιδιώτες είναι πιο πρόθυμοι να μοιραστούν γνώσεις και να βοηθήσουν. Στις στενές ομάδες, όμως, πρέπει να μοιράζονται και οι ευθύνες, αλλιώς η τελειότητα ενός ανθρώπου καταλήγει να γίνεται βάρος για τον ίδιο.
3. Συμβατότητα: όχι χημεία, αλλά κοινή καθημερινότητα
Η μελέτη εισάγει τον όρο «congruence», δηλαδή βαθιά συμβατότητα σε πρακτικά ζητήματα. Για άγνωστους, αυτό είναι λογικό. Αλλά για φίλους και οικογένεια είναι ακόμη πιο κρίσιμο: οι μεγάλες σχέσεις συχνά υποθέτουν ότι «όλοι ταιριάζουμε», επειδή ταιριάζουμε εκτός ταξιδιού.
Στην πράξη, όμως, οι διαφορές στην κατανάλωση, στο budget, στο ωράριο, στο φαγητό και στις προσδοκίες μπορούν να φέρουν συγκρούσεις.
-
Άλλος θέλει «να περπατήσουμε μέχρι το βουνό».
-
Άλλος θέλει «ταξί μέχρι την είσοδο».
-
Άλλος ξυπνάει 7:00, άλλος 11:00.
-
Κάποιος θέλει street food, ο άλλος fine dining.
Τι δείχνει η έρευνα: Όσο μεγαλύτερη η συμβατότητα, τόσο αυξάνει η θετική αλληλεπίδραση. Στον κύκλο των γνωστών, η συμβατότητα προλαμβάνει παρεξηγήσεις που δεν «ξεχνιούνται» εύκολα μετά το ταξίδι.
4. Υπευθυνότητα: η κόλλα που κρατά την ομάδα ενωμένη στο ταξίδι
Η μελέτη βρήκε πως η υπευθυνότητα — το να τηρείς πρόγραμμα, να βοηθάς, να παίρνεις πρωτοβουλίες — έχει θετική επίδραση, ειδικά σε «αδύναμους δεσμούς».
Με γνωστούς, όμως, ισχύει το αντίθετο: η υπευθυνότητα είναι ακόμη πιο σημαντική γιατί οι προσδοκίες είναι υψηλότερες.
Οι φίλοι και οι συγγενείς συχνά θεωρούν δεδομένο ότι «ο άλλος θα βοηθήσει». Αν όμως κάποιος αφήνει μονίμως τις βαριές δουλειές στους άλλους, αργεί, ακυρώνει πλάνα ή δεν συμμετέχει σε αποφάσεις, οι ισορροπίες κλονίζονται.
