Μια προαγωγή, μια αύξηση, ένα μεγάλο «μπράβο» στην εργασία, υποδηλώνουν αναγνώριση. Η στιγμή της επιτυχίας, όταν η σκληρή δουλειά ενός ανθρώπου ανταμείβεται, ίσως θεωρείται δεδομένο πως μόνο χαμόγελα μπορεί να φέρει, αν όχι σε όλους, τουλάχιστον σίγουρα στο ίδιο το άτομο που την βιώνει. Ωστόσο, η επαγγελματική ανέλιξη, συχνά συνοδεύεται από ένα απρόσμενο κόστος.
«Tall poppy syndrome» ή αλλιώς το παράδοξο της επιτυχίας
Το «σύνδρομο του ψηλής παπαρούνας» αναφέρεται σε ένα φαινόμενο που συναντάται ως επί το πλείστον στον χώρο εργασίας, χωρίς να αποκλείεται να προκύψει και αλλού. Πρόκειται για τον σιωπηλό θυμό εκείνων που ζηλεύουν την επιτυχία των συναδέλφων τους και εκδηλώνουν άσχημη συμπεριφορά, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει από αγνόηση ή απόρριψη έως άδικη κριτική, ειρωνεία, υπονόμευση, ακόμα και εκφοβισμό. Μάλιστα, τέτοιες συμπεριφορές πιθανώς να προέρχονται όχι μόνο από συναδέλφους, αλλά και από άτομα σε υψηλότερες θέσεις στη δουλειά, από πελάτες ή/και από το οικογενειακό- φιλικό περιβάλλον, όπως φάνηκε σε σχετική έρευνα.
Η έρευνα έδειξε επίσης ότι το «tall poppy syndrome» ενδέχεται να επηρεάζει δυσανάλογα το γυναικείο φύλο. Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι γυναίκες αναφέρουν ότι δέχονται υψηλότερα επίπεδα αγενούς μεταχείρισης στον εργασιακό χώρο, που εντείνεται όσο πιο ανοδική είναι η επαγγελματική τους πορεία.
Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην προσπάθεια κάποιων ανθρώπων να… κόψουν τα φτερά εκείνων που θεωρούν επιτυχημένους, περιλαμβάνουν: έμφυλα στερεότυπα, ανταγωνιστικότητα, έλλειψη αυτοπεποίθησης κ.λπ.
Εν τω μεταξύ, οι πιθανές επιπτώσεις του εν λόγω φαινομένου είναι τόσο προσωπικές όσο και συλλογικές. Αν και φαίνεται ότι μόνο η ευημερία των ανθρώπων που ανεβαίνουν σκαλοπάτια στην καριέρα τους επηρεάζεται, μπορεί να υπάρξει ένα ντόμινο αρνητικών συνεπειών στην λειτουργία μιας ολόκληρης επιχείρησης.
Η εχθρική στάση για το ίδιο το άτομο που την αντιμετωπίζει συνδέεται με υψηλότερα επίπεδα θλίψης και άγχους, προβλήματα ύπνου, πονοκεφάλους λόγω πίεσης, λιγότερη ικανοποίηση από τη δουλειά, μειωμένη παραγωγικότητα, χαμηλή αυτοεκτίμηση κ.α.
Από την άλλη πλευρά, ο τρόπος που αντιδράμε στην επιτυχία ενός συναδέλφου, επηρεάζει και το δικό μας αίσθημα του ανήκειν. Η συνεχής σύγκριση οδηγεί σε στρες, συναισθήματα ανεπάρκειας και προσωπικής αποτυχίας, ψυχική εξάντληση κ.α.
Καιρός να αλλάξουμε στάση
Αν μας «τρώνε» αρνητικά συναισθήματα, κανένας δεν βγαίνει κερδισμένος. Καλλιεργούμε μια τοξική κουλτούρα και έναν φαύλο κύκλο αρνητικότητας που είναι σχεδόν βέβαιο πως δεν θα περιοριστεί μονάχα στην εργασία.
Αντίθετα, αν καταφέρουμε να χαιρόμαστε πραγματικά με τις επιτυχίες των άλλων, ενισχύεται η αυτοεκτίμησή μας και ανοίγει ο δρόμος να έρθει και η δική μας σειρά…
Εάν πάλι είμαστε η «πιο ψηλή παπαρούνα» και έχουμε να κάνουμε με ένα δυσάρεστο κλίμα, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τέτοιου είδους αντιδράσεις μαρτυρούν τις ανασφάλειες των άλλων ανθρώπων και δεν έχουν καμιά σχέση με την αξία μας. Καλό είναι να αναζητούμε εκείνους που έχουν καλές προθέσεις και μας κάνουν να αισθανόμαστε όμορφα, να καταγράφουμε τη συνεισφορά μας ώστε οι επιτυχίες μας να είναι ορατές και να επαναλαμβάνουμε στον εαυτό μας το αυτονόητο: πως η επιτυχία δεν πρέπει ποτέ να μοιάζει με βάρος.
