Η σπατάλη τροφίμων αποτελεί μία από τις πιο υποτιμημένες περιβαλλοντικές και οικονομικές προκλήσεις της εποχής μας. Παγκοσμίως, εκτιμάται ότι το 30% των παραγόμενων τροφίμων δεν καταναλώνεται ποτέ. Αυτό σημαίνει ότι εκατομμύρια τόνοι τροφής, μαζί με όλους τους πόρους που απαιτήθηκαν για την παραγωγή τους, καταλήγουν στα σκουπίδια.

Σύμφωνα με διεθνείς περιβαλλοντικές αναλύσεις, κάθε τόνος τροφίμων που πετιέται ισοδυναμεί με:

Χαρακτηριστικό είναι ότι η ετήσια σπατάλη φαγητού στις ΗΠΑ εκτιμάται σε περίπου 35 εκατομμύρια τόνους, ποσότητα που αντιστοιχεί σε εκπομπές παρόμοιες με την ετήσια χρήση 36 εκατομμυρίων αυτοκινήτων και κατανάλωση νερού αντίστοιχη με 13 εκατομμύρια ολυμπιακές πισίνες.

Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των τροφίμων που παράγονται ανά τον κόσμο χάνεται ή σπαταλάται σε κάποιο στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού.

Τι μπορεί να κάνει ο καθένας για να μειώσει τη σπατάλη τροφίμων

Ορθός προγραμματισμός και σωστή διαχείριση της κουζίνας

Η διεθνής βιβλιογραφία δείχνει ότι ο «κακός προγραμματισμός» ευθύνεται για έως και το 40% της οικιακής σπατάλης.

Μερικά πρακτικά βήματα:

Καταρτίστε εβδομαδιαίο πλάνο γευμάτων

Όχι αυστηρό, αλλά ρεαλιστικό, λαμβάνοντας υπόψη:

  • πόσα γεύματα πραγματικά τρώτε στο σπίτι,

  • τι υπάρχει ήδη στο ψυγείο/ντουλάπι.

Εκτιμήστε σωστά τις μερίδες 

Η υπερεκτίμηση στις ποσότητες οδηγεί έως και σε 20% περισσότερα απορρίμματα στο σπίτι.

Για παράδειγμα:

  • ½ φλιτζάνι ωμό ρύζι ανά άτομο,

  • 80–100 γρ. ζυμαρικών ανά άτομο,

  • 1 φλιτζάνι λαχανικά ανά μερίδα.

Αγοράστε μικρότερες ποσότητες, πιο συχνά

Μελέτες δείχνουν ότι οι μεγάλοι όγκοι αγορών (π.χ. «στοκ για όλη την εβδομάδα») συνδέονται με 30–50% περισσότερη σπατάλη.

Αποθηκεύστε σωστά τα τρόφιμα

Η σωστή θερμοκρασία ψυγείου (κάτω από 5°C) και οι ετικέτες με ημερομηνία βοηθούν στον καλύτερο έλεγχο.

Βάλτε σε διάφανα δοχεία ή σε εμφανή σημεία:

  • τρόφιμα που πρέπει να καταναλωθούν μέσα στις επόμενες 1–2 ημέρες,

  • κομμένα λαχανικά,

  • μερίδες που περίσσεψαν.

Αυτό μειώνει την πιθανότητα να ξεχαστούν προϊόντα στο βάθος του ψυγείου.

Δώστε δεύτερη ευκαιρία στα τρόφιμα

Παραδείγματα:

  • λαχανικά που περίσσεψαν → ομελέτα ή σούπα,

  • ξερό ψωμί → κρουτόν ή φρυγανιά.

Τα σχεδόν άδεια βάζα με:

  • μουστάρδα,

  • μαγιονέζα,

  • ταχίνι,

  • σάλτσες,

μπορούν να χρησιμοποιηθούν για γρήγορες σος ή μαρινάδες. Προσθέστε λίγη ποσότητα λαδιού, λεμονιού ή ξιδιού, κλείστε το καπάκι και ανακινήστε. Έτσι αξιοποιείται το προϊόν χωρίς να χρειάζεται άμεση αγορά νέου.

Οι φλούδες πολλών φρούτων και λαχανικών (π.χ. αγγούρι, μήλα) είναι βρώσιμες και περιέχουν φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τα πλένετε πολύ καλά, αν τα καταναλώσετε με τη φλούδα. Εναλλακτικά, οι φλούδες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ζωμό λαχανικών.