Δεκέμβριος σημαίνει γιορτή, προσμονή, θαλπωρή αλλά και αναμνήσεις, απώλεια, μοναξιά… Η συνύπαρξη αυτών των συναισθημάτων δεν αποτελεί ένδειξη κάποιας ψυχολογικής «δυσλειτουργίας» μας· αντιθέτως, αντικατοπτρίζει τη φυσιολογική πολυπλοκότητα της ανθρώπινης εμπειρίας.
Οι γιορτές συνοδεύονται από κοινωνικά και πολιτισμικά μηνύματα γύρω από τη χαρά, την οικογενειακή εγγύτητα και την κοινωνική σύνδεση. Για πολλούς ανθρώπους, αυτή η έντονη εξωστρέφεια μπορεί να αναδείξει εσωτερικά κενά ή αντιθέσεις ανάμεσα στην εξωτερική πραγματικότητα και την εσωτερική εμπειρία. Η μοναξιά, το αίσθημα του να μην ανήκεις κάπου ή μια απώλεια, μπορεί να ενταθούν όταν συγκρίνονται με το «ιδανικό» αφήγημα των γιορτών.
Έρευνες δείχνουν ότι η μοναξιά δεν ταυτίζεται απαραίτητα με τη φυσική απομόνωση. Μπορεί να υπάρξει ακόμη και σε γεμάτους κοινωνικούς χώρους, όταν προκύπτει απόσταση ανάμεσα στην ανάγκη για ουσιαστική σύνδεση και στη διαθέσιμη εμπειρία στις σχέσεις.
Δεκέμβριος: Η μουσική ως γέφυρα ανάμεσα στο φως και τη σκιά
Η μουσική λειτουργεί ως ένα ισχυρό εργαλείο συναισθηματικής επεξεργασίας. Ενεργοποιεί την αυτοβιογραφική μνήμη κι έτσι με λίγες νότες, μας επαναφέρει εικόνες, αισθήσεις και συναισθήματα από το παρελθόν. Μελέτες επιβεβαιώνουν ότι η μουσική μπορεί να φέρει στην επιφάνεια αναμνήσεις της παιδικής μας ηλικίας και σημαντικών βιωμάτων με αξιοσημείωτη ένταση.
Τα εορταστικά τραγούδια συνήθως χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
- Εξωστρεφή και «ανεβαστικά», που ενισχύουν τη χαρά και τη συλλογικότητα.
- Εσωστρεφή και στοχαστικά, που διευκολύνουν τη συναισθηματική επεξεργασία και τη σύνδεση με βαθύτερες ανάγκες μας.
Η εναλλαγή αυτών των ακουσμάτων αντανακλά το πλήρες συναισθηματικό φάσμα της εποχής.
Τα οφέλη της συνειδητής ακρόασης
Η συνειδητή ακρόαση μουσικής — ακόμη και για ένα λεπτό — έχει συσχετιστεί με:
- μείωση των επιπέδων του στρες,
- καλύτερη συναισθηματική ρύθμιση,
- ενίσχυση της ψυχολογικής ανθεκτικότητας.
Η ορχηστρική μουσική, τα παραδοσιακά τραγούδια ή οι επαναλαμβανόμενοι ρυθμοί μπορούν να προσφέρουν ένα αίσθημα γείωσης, ιδιαίτερα σε περιόδους έντονης συναισθηματικής φόρτισης.
Η δύναμη της συλλογικής μουσικής εμπειρίας
Η μουσική δραστηριότητα που γίνεται σε ομάδες, όπως το τραγούδι σε χορωδία ή ακόμη και ένα απλό μουρμούρισμα, έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει την ωκυτοκίνη, την ορμόνη που σχετίζεται με τη σύνδεση και την εμπιστοσύνη. Παράλληλα, ο συγχρονισμός στην αναπνοή και στον ρυθμό συμβάλλει στη μείωση του άγχους και στην ενίσχυση του αισθήματος του ανήκειν.
Η κοινωνική σύνδεση λοιπόν δεν προκύπτει μόνο από μεγάλες χειρονομίες, αλλά και από μικρές, καθημερινές στιγμές συγχρονισμού και κοινής εμπειρίας.
Δεκέμβριος: Ένας μήνας- Πολλές αλήθειες
Ο Δεκέμβριος τελικά, δεν αφορά ένα και μοναδικό συναίσθημα. Έχει φως και σκιές, ήχους και σιωπές, εξωστρέφεια και εσωτερικότητα.
Η ψυχική ευεξία δεν προϋποθέτει τη διαρκή χαρά, αλλά την αποδοχή της συναισθηματικής αλήθειας χωρίς αυτοκριτική. Η αναγνώριση ότι οι άνθρωποι γύρω μας — στο δρόμο, στα καταστήματα, στις συναυλίες, στη στάση του λεωφορείου — κουβαλούν τις δικές τους ιστορίες μπορεί να καλλιεργήσει την ενσυναίσθηση και τη συμπόνια. Ακόμη και μέσα στον θόρυβο των γιορτών, αξίζει να ακούμε τις πιο ήσυχες νότες: ένα τραγούδι, μια ανάσα, μια μικρή πράξη ανθρώπινης σύνδεσης.
