Όταν κάποιος υποφέρει από ψυχογενή ανορεξία, περιορίζει δραστικά το φαγητό του ή αρνείται και τελείως να φάει, σε σημείο πολλές φορές να αποφεύγει να πίνει ακόμα και νερό, με στόχο να κρατήσει το σωματικό του βάρος όσο πιο χαμηλό γίνεται. Εκτός όμως από την αποφυγή της τροφής, μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις, προκειμένου να διώξει κάθε «περιττό» γραμμάριο από πάνω του, να χρησιμοποιεί και άλλες «αδυνατιστικές» μεθόδους. Μπορεί δηλαδή να κάνει εμετό, να εξαντλείται στο γυμναστήριο ή να χρησιμοποιεί φάρμακα, όπως καθαρτικά και διουρητικά, ώστε να «ξεφορτωθεί» τις θερμίδες.
• Η αδυναμία διατήρησης του σωματικού βάρους μέσα στα φυσιολογικά πλαίσια ανάλογα με το φύλο και την ηλικία του.
• O υπερβολικός φόβος για την παχυσαρκία.
• Η διαταραχή της εικόνας σώματος, δηλαδή η εντύπωση που δημιουργείται κυρίως σε εφήβους ότι το σώμα τους είναι παχουλό παρά το χαμηλό βάρος του.
• Η αμηνόρροια στα κορίτσια.
Oι ειδικοί εξηγούν ότι αν και στις διατροφικές διαταραχές και κυρίως στην ανορεξία τα συμπτώματα είναι προφανή, πολλές φορές οι γονείς τα αγνοούν για διάφορους λόγους, π.χ. επειδή δεν είναι υποψιασμένοι, υπάρχουν άλλα προβλήματα στην οικογένεια κ.ά. Σε κάθε περίπτωση, τέτοια σημάδια μπορεί να είναι:
• Η απότομη απώλεια βάρους.
• Η υπερβολική ενασχόληση με τις τροφές, τη διατροφή, τις συνταγές, τη μαγειρική.
• O περίεργος χειρισμός των τροφών (π.χ. τεμαχισμός των τροφών).
• Η δυσαρέσκεια με κάθε σχόλιο που έχει να κάνει με το βάρος.
• Η υπερβολική ενασχόληση με τη γυμναστική.
• Η εμμονή με τις δίαιτες.
• Η αδυναμία του παιδιού να κατανοήσει τη κατάστασή του και η εντύπωση ότι χρειάζεται να χάσει και άλλα κιλά.
• Η αμηνόρροια στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.
Προσοχή, όμως, γιατί τα παιδιά, παρόλο που πάσχουν από ανορεξία, συνεχίζουν να έχουν μια αξιοθαύμαστη αντοχή και να μπορούν να κάνουν όλα όσα έκαναν και πριν, π.χ. μπαλέτο, γυμναστική κλπ.
Η ανορεξία αφορά κυρίως τα έφηβα κορίτσια (υπάρχει δεκαπλάσια συχνότητα έναντι των αγοριών). Επίσης, μέχρι πριν από λίγα χρόνια φαινόταν ότι αφορούσε κυρίως κορίτσια που προέρχονταν από ανώτερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα, καλές μαθήτριες, καθώς επίσης και έφηβες που ασχολούνταν με το χώρο της μόδας και του θεάματος ή τον αθλητισμό, σε αθλήματα που απαιτούν παιδισμό στην εμφάνιση ή όπου το βάρος του σώματος σχετίζεται με την επίδοση (π.χ. μπαλέτο, ρυθμική, κολύμπι κ.ά.). Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια όλα τα παραπάνω τείνουν να ανατραπούν και η ανορεξία αρχίζει να αφορά μικρότερα παιδιά (το 3% των περιπτώσεων αφορά παιδιά μικρότερα των 11 ετών), αλλά και μεγαλύτερες γυναίκες (φοιτήτριες, αλλά και γυναίκες κοντά στα 30), οι οποίες προέρχονται από διάφορους επαγγελματικούς χώρους, κοινωνικοοικονομικά στρώματα, αλλά και αγόρια, που συχνά ασχολούνται με τον αθλητισμό.
Oι ειδικοί δεν είναι απολύτως βέβαιοι για τους λόγους για τους οποίους προκύπτουν οι διατροφικές διαταραχές, που θεωρούνται πολυπαραγοντικές ασθένειες. Εικάζεται ότι παίζουν κάποιο ρόλο:
• Η κληρονομικότητα: Oι συγγενείς πρώτου βαθμού ανορεξικών ή βουλιμικών ασθενών έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να παρουσιάσουν και οι ίδιοι διαταραχή στην πρόσληψη της τροφής.
• Oι αρχές της οικογένειας: Για παράδειγμα, μπορεί να προκύψει σε παιδιά που προέρχονται από οικογένειες με εμμονές στην υγιεινή διατροφή (ορθορεξία).
• Τα προβλήματα στην οικογένεια: Όπως κακοποίηση των παιδιών, ενδοοικογενειακές συγκρούσεις, διαζύγια κ.ά.
• Τα πρότυπα της κοινωνίας: Τα πρότυπα που συνήθως προβάλλονται από τα ΜΜΕ συσχετίζουν την ομορφιά και την επιτυχία με την εμφάνιση και κυρίως με ένα λεπτό και ελκυστικό σώμα.
• «Προβληματική» προσωπικότητα: Υπάρχουν και στοιχεία της προσωπικότητας που μπορεί να «ωθήσουν» κάποιον στην ανορεξία, όπως το να είναι εσωστρεφής, τελειοθηρικός, να έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, να νιώθει ότι δεν μπορεί να ελέγξει τη ζωή του, να έχει άγχος, συναισθηματική αστάθεια κ.ά.
• Το βάρος: Οι ειδικοί εξηγούν ότι είναι συνηθέστερο να παρουσιάζεται στα αδύνατα παιδιά παρά στα παχύσαρκα.
Η ανορεξία μπορεί να προκαλέσει τις σοβαρότερες επιπλοκές από όλες τις διατροφικές διαταραχές και να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο. Oι επιπτώσεις της στην υγεία προέρχονται από τον υποσιτισμό στον οποίο υποβάλλεται το άτομο, με αποτέλεσμα να έχει πολύ χαμηλό βάρος και να μην παίρνει τα θρεπτικά συστατικά από τις τροφές.
Η αμηνόρροια, η ελάττωση της οστικής πυκνότητας, η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς, η βραδυκαρδία, ο χαμηλός αιματοκρίτης, η ηπατική δυσλειτουργία, η χαμηλή πίεση, το χαμηλό σάκχαρο, προβλήματα στο γαστρεντερικό κ.ά. Πολλές από αυτές τις επιπλοκές μπορεί να αναστραφούν εφόσον επανέλθει το φυσιολογικό βάρος, αλλά υπάρχει και το ενδεχόμενο να συνεχίσουν να υπάρχουν κάποια από τα προβλήματα αυτά και για την υπόλοιπη ζωή.
Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες (στο C.N.R.S. της Γαλλίας), φαίνεται ότι η ανορεξία και το ecstasy ενεργοποιούν τις ίδιες διόδους του εγκεφάλου. Έτσι, αυτή η νέα ανακάλυψη μπορεί να ανοίγει το δρόμο για να βρεθούν ίσως φάρμακα που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τη διατροφική αυτή διαταραχή.
Η θεραπεία για τις διατροφικές διαταραχές -όπως και για την ανορεξία- χρειάζεται τη συνδρομή ομάδας ειδικών (γιατρών, ψυχολόγων, διατροφολόγων), που είναι σκόπιμο να έχουν εξειδίκευση στις διατροφικές διαταραχές. Με την κατάλληλη αντιμετώπιση, στήριξη και καθοδήγηση, ο ασθενής θα καταφέρει να αντιμετωπίσει τα προβλήματα υγείας που έχουν πιθανώς προκύψει, να αλλάξει τον τρόπο που σκέφτεται και να εκπαιδευτεί στο να διατρέφεται ισορροπημένα και υγιεινά. Ακόμα και μετά τη θεραπεία, παραμένει μια ιδιαίτερη σχέση με τη διατροφή και επίσης είναι πιθανό στο μέλλον να παρουσιαστεί πρόβλημα βουλιμίας. Σύμφωνα με τις στατιστικές, το 75% των παιδιών ξεφεύγουν τελικά από την ανορεξία.
Αν και η ανορεξία θεωρείται από τους περισσότερους ειδικούς κατά πρώτο λόγο ψυχολογική και κατά δεύτερο διατροφική διαταραχή, δεν υπάρχει κάποια ειδική φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπισή της. Αντίθετα, εφαρμόζεται η ψυχοθεραπεία (κυρίως η ατομική, αλλά και η οικογενειακή, όταν αυτό είναι απαραίτητο). Στις περιπτώσεις που συνυπάρχει και κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα (π.χ. καταθλιπτικά συμπτώματα, αγχώδης διαταραχή, διαταραχές προσωπικότητας κ.ά.), χρειάζεται να χορηγηθεί ειδική αγωγή.
Η νοσηλεία στο νοσοκομείο είναι απαραίτητη όταν υπάρχει κάποια σοβαρή οργανική διαταραχή, όταν αποτύχει η εξωτερική αγωγή, όταν υπάρχουν τάσεις αυτοκτονίας και όταν ο ασθενής είναι αρκετά χαμηλότερα από το φυσιολογικό του βάρος (για το ύψος, την ηλικία και το φύλο). Δυστυχώς, λόγω έλλειψης εξειδικευμένων κλινικών (παρά λίγων κλινών σε κάποια νοσοκομεία) για τις διατροφικές διαταραχές, η νοσηλεία γίνεται σε γενικά νοσοκομεία, σε παθολογικές, ψυχιατρικές, παιδοψυχιατρικές ή παιδιατρικές κλινικές.
Σύμφωνα με τους ειδικούς που έχουν μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπιση των διατροφικών διαταραχών, παρατηρείται αύξηση της συχνότητας εμφάνισης της ανορεξίας σε ανθρώπους που ασχολούνται με τον αθλητισμό ή και τον πρωταθλητισμό (π.χ. μπαλέτο, ενόργανη, ρυθμική, κολύμπι κ.ά.). Αν και οι προπονητές -ειδικά της κολύμβησης- λένε ότι δεν έχουν παρατηρήσει κάποιο τέτοιο πρόβλημα, οι ειδικοί ψυχολόγοι που έχουν ασχοληθεί με το ζήτημα εικάζουν ότι πιθανώς να ευθύνεται το γεγονός ότι οι αθλητές -και κυρίως οι αθλήτριες- από μικροί ασχολούνται υπερβολικά με το φαγητό και ακολουθούν ειδική δίαιτα (υπάρχουν για παράδειγμα απαγορευμένες τροφές). Από την άλλη πλευρά, τα παιδιά έχουν συχνά την εντύπωση -λανθασμένη σύμφωνα με τους ειδικούς- ότι όσο πιο χαμηλό είναι το βάρος τους τόσο καλύτερες επιδόσεις θα έχουν τελικά στο άθλημα. Έτσι, δεν είναι απίθανο, ειδικά μετά από μια αποτυχία (π.χ. έναν τραυματισμό), να «μπερδευτούν» και να συνεχίσουν να έχουν μια απολύτως λανθασμένη σχέση με το φαγητό ή τη δίαιτα.
«Μέχρι την ηλικία των 17 ετών ζούσα μια φυσιολογική ζωή, έτρωγα μεσογειακά στο σπίτι μου, γυμναζόμουν -χωρίς να κάνω υπερβολές- και δεν είχα ποτέ πρόβλημα με τα κιλά μου. Τα προβλήματα ξεκίνησαν όταν άρχισα αυτή τη δουλειά, το μόντελινγκ, όπου μου “επιβλήθηκαν” κάποια λανθασμένα πρότυπα όσον αφορά το βάρος μου, από άτομα που με προσέγγισαν, κυρίως όταν έφτασα σε διεθνές επίπεδο. Μάλιστα, μου έλεγαν χαρακτηριστικά ότι: “Όσο πιο χαμηλά τα κιλά, τόσο μεγαλύτερη η επιτυχία”. Εγώ -από τη φύση μου τελειομανής- επηρεάστηκα, πείστηκα, ήθελα να πετύχω. Στα 17 μου πήγα σε ένα διαιτολόγο και του είπα ότι έπρεπε να πέσω στα 49 κιλά (το ύψος μου είναι 1,74), επειδή είχα έναν παγκόσμιο διαγωνισμό. Όταν βρισκόμουν λοιπόν στο εξωτερικό για το διαγωνισμό αυτό, έκανα εξαντλητική δίαιτα. Μαζί με τις άλλες κοπέλες, ακολουθούσαμε η μία το παράδειγμα της άλλης, ώστε να είμαστε όσο πιο αδύνατες γινόταν. Τρώγαμε ελάχιστα. Ένα ποτήρι γάλα το πρωί, δύο φύλλα μαρούλι, μία πιπεριά και ένα κομματάκι ψητό κοτόπουλο το μεσημέρι και ένα μήλο το βράδυ. Όταν γύρισα στην Ελλάδα μετά από ένα μήνα, ήμουν πάρα πολύ αδύνατη, 47 κιλά, και έμεινα σε αυτά τα κιλά για αρκετούς μήνες. Ήταν μια μαύρη περίοδος στη ζωή μου. Ήμουν απομονωμένη, δεν μπορούσα να βγω, να ακολουθήσω τους φίλους μου, δεν είχα καθόλου αντοχή. Ταυτόχρονα, είχα σχέση πάθους με το φαγητό. Το σκεφτόμουν συνέχεια. Μόλις έβαζα έστω και μία μπουκιά στο στόμα μου, ένιωθα απόλυτα χορτασμένη και ταυτόχρονα αηδιασμένη. Είχα συνέχεια τύψεις και παράλληλα έκανα ασταμάτητα γυμναστική.
Συνήλθα όταν -αφού είχα γυρίσει στην Ελλάδα και ήθελα να δουλέψω- μου είπαν ότι με αυτά τα κιλά δεν μπορούσα να δουλέψω, ήμουν τρομακτική στην όψη και έμοιαζα με κρεμάστρα. Αυτή ήταν μια πάρα πολύ δυνατή σφαλιάρα, που με βοήθησε να συνειδητοποιήσω ότι έκανα λάθος. Έτσι, ξεκίνησα να διορθώσω την κατάσταση και με τη στήριξη της οικογένειάς μου κατάφερα να έρθω ξανά σε φυσιολογικά κιλά. Όμως, το πρόβλημα δεν σταμάτησε εκεί.
Τα επόμενα χρόνια -και μέχρι τα 25 μου, που έμεινα έγκυος- είχα βουλιμία, πράγμα που δεν είχα αναγνωρίσει και έμαθα πρόσφατα από την εταιρεία “Ανάσα”, στην οποία είμαι μέλος. Oι διατροφικές διαταραχές είναι ένα τέρας με πολλά κεφάλια που επανέρχεται με διαφορετικές μορφές. Τη βουλιμία δεν την είχα αναγνωρίσει, επειδή δεν έκανα εμετούς αλλά εντατική γυμναστική για να “καίω” όσα έτρωγα. Αυτή η ακατάσχετη εκγύμναση -είχα μάλιστα ανεβάσει τις επιδόσεις μου σε επίπεδο πρωταθλητισμού – μπορούσα να τρέξω 25 χλμ. σε μία ημέρα– μου είχε δημιουργήσει προβλήματα τραυματισμών. Βρισκόμουν στα δύο άκρα: σε μία εβδομάδα μπορούσα με πολύ αυστηρή δίαιτα να χάσω 7 κιλά και σε 2 μέρες να τα ξαναπάρω τρώγοντας ακατάσχετα.
Κάποια στιγμή κουράστηκα και αποφάσισα να απευθυνθώ σε ένα διατροφολόγο. Εκείνος με βοήθησε ουσιαστικά, με εκπαίδευσε στο να διατρέφομαι κανονικά, με ολοκληρωμένα γεύματα. Πέρασα έτσι ένα χρόνο πλήρους ηρεμίας κοντά στους δικούς μου ανθρώπους, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μου, που με βοήθησε πάρα πολύ. Είναι όμως μια μάχη με το φαγητό που δίνω ακόμα, αλλά προσπαθώ να την κερδίζω και να τη βγάζω από το μυαλό μου. Θέλω να θυμίζω και στους άλλους κάτι πολύ σημαντικό, ακόμα κι αν ακούγεται κοινότοπο: Ότι ο κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός, έχει τη δική του ομορφιά και »
«Το πρόβλημά μου με τις διατροφικές διαταραχές ξεκίνησε όταν πήγαινα στη Β΄ Λυκείου και δεν έχω ξεπεράσει ακόμα την κατάσταση. Από παιδί ήμουν αδύνατη και μου το τόνιζαν όλοι. Έκανα πρωταθλητισμό στην κολύμβηση για 10 χρόνια και παράλληλα μπαλέτο. Μετά από έναν τραυματισμό, έπεσαν οι επιδόσεις μου και τότε έγιναν όλοι πολύ αυστηροί μαζί μου. Παράλληλα, μου προκλήθηκε κατάθλιψη. Δεν είχα όρεξη να κάνω τίποτα, δεν ήθελα να βγαίνω κλπ. Κατά συνέπεια, δεν έτρωγα. Όσο οι δικοί μου έβλεπαν ότι αδυνάτιζα, με πίεζαν να φάω. Τότε “έχασα” την εικόνα του εαυτού μου, δεν έβλεπα ότι ήμουν αδύνατη, δεν με ενδιέφερε. Ήμουν 53 κιλά με 1,67 ύψος και έφτασα περίπου 36 κιλά. Είχα απέχθεια για το φαγητό. Έπινα μόνο νερό και σκέτο καφέ. Παρ’ όλα αυτά, έβλεπα τον εαυτό μου στον καθρέφτη ως χοντρό. Έκανα 2 ώρες την ημέρα γυμναστική για να χάσω ό,τι έτρωγα. Είχα σταματήσει να σκέφτομαι λογικά. Aέβαινα στη ζυγαριά την Παρασκευή και ήμουν 46 κιλά, τη Δευτέρα ήμουν 43 και θεωρούσα ότι είχε χαλάσει η ζυγαριά. Είχα πολλά προβλήματα υγείας, βραδυκαρδία και χαμηλή πίεση και επειδή κινδύνευε η ζωή μου, μπήκα στο νοσοκομείο. Εκεί με αντιμετώπισαν πολύ άσχημα. Αποφάσισα να φάω όταν μου είπαν ότι δεν θα μπορούσα να ξανακολυμπήσω κι ότι θα μου έβαζαν σωληνάκια. Έκατσα συνολικά 2 μήνες και πήρα περίπου 10 κιλά. Όταν βγήκα, ήμουν 47 κιλά. Τώρα, 1 χρόνο μετά, είμαι 49 κιλά. Όταν βγήκα, , που τη συνεχίζω ακόμα. Πέρυσι, όμως, εξαιτίας της πίεσης που μου ασκούσαν όλοι για να πάρω κιλά και να μου έρθει ξανά η περίοδος, ξεκίνησα να έχω βουλιμικά επεισόδια. Έτρωγα δηλαδή και μετά έκανα εμετούς. Δεν έχω ξεπεράσει το πρόβλημα. Δεν θέλω να τρώω, νιώθω πολύ άσχημα όταν παίρνω κιλά, αλλά καταλαβαίνω ότι πρέπει. Έχω και αρκετά προβλήματα υγείας: πρόβλημα με το στομάχι μου, χαμηλές σφίξεις, χαμηλή πίεση, οστεοπενία, αναιμία. Παλιά σκεφτόμουν ότι δεν θα αλλάξει τίποτα. Τώρα προσπαθώ να είμαι πιο αισιόδοξη και να μάθω να δέχομαι τις ατέλειες που πιθανώς έχω».
Σημείωση: Η Άννα παρακολουθείται στη Μονάδας Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών του Νοσοκομείου Παίδων «Π. & Α. ΚΥΡΙΑΚOΥ».
Στοιχεία που προέκυψαν από τις έρευνες της Μονάδας Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) σε δείγμα εφήβων μαθητών σε σχολεία της Αττικής :
• Το 12,66% των εφήβων είχαν χαμηλό βάρος σώματος σε σχέση με το φύλο, το ύψος και την ηλικία τους.
• Το 6% των εφήβων είχαν πολύ χαμηλό (παθολογικό) βάρος σώματος σε σχέση με το φύλο, το ύψος και την ηλικία τους.
• Το 78% των παιδιών με πολύ χαμηλό βάρος σώματος ήταν κορίτσια.
• Από τα παιδιά με πολύ χαμηλό βάρος σώματος, 60% ανέφεραν ότι θα επιθυμούσαν να χάσουν επιπλέον βάρος και ότι τους απασχολεί πολύ η εικόνα του σώματός τους.
Επίσης, από διάφορες έρευνες φαίνεται ότι:
• Το 1-5% των εφήβων παγκοσμίως πάσχουν από ανορεξία.
• Το 20% των παιδιών και των εφήβων μπορεί να παρουσιάσουν διατροφικές παρεκτροπές που μπορεί να οδηγήσουν σε διατροφικές διαταραχές.
• Περίπου το 0,5-2% των γυναικών πάσχει από ψυχογενή ανορεξία και το 2-4% από βουλιμία.
• Στις Η.Π.Α. η ψυχογενής ανορεξία αποτελεί την 3η συχνότερη νόσο στις έφηβες.
•Το ποσοστό θνησιμότητας που σχετίζεται με τη ψυχογενή ανορεξία σε γυναίκες ηλικίας 15-24 ετών είναι δώδεκα φορές υψηλότερο από το ποσοστό θνησιμότητας όλων των υπόλοιπων αιτιών θανάτου.
• Σύμφωνα με μια μελέτη (στο πανεπιστήμιο Flinders της Νότιας Αυστραλίας, σε κορίτσια ηλικίας 5-7 ετών) που πραγματοποιήθηκε πέρυσι, το 28,6% των πεντάχρονων κοριτσιών ήθελε να χάσει βάρος και αυτό το ποσοστό έφτανε το 71% στην ηλικία των 7 ετών.
. (Διευθυντής: Καθηγητής Δημήτριος Καφετζής, Επιστημονική Υπεύθυνη: Άρτεμις Τσίτσικα, παιδίατρος), που δέχεται παιδιά, εφήβους (11-19 ετών), αλλά και νέους φοιτητές.
Διεύθυνση: Μεσογείων 24, 6ος όροφος.
Τηλέφωνο για ραντεβού: 210-77.10.824 (10.00-14.00).
Η διαδικασία αντιμετώπισης: Τα παιδιά βλέπει πρώτα ένας εξειδικευμένος παιδίατρος (γίνονται ειδικές εξετάσεις) και επίσης εκτιμώνται από παιδοψυχίατρο και διατροφολόγο. O στόχος είναι να μπορέσει το παιδί, πηγαίνοντας στη μονάδα περίπου μία φορά την εβδομάδα, να εκπαιδευτεί στοιχειωδώς ώστε να επιτύχει το στόχο, που είναι να έχει ένα φυσιολογικό βάρος για το ύψος, την ηλικία και το φύλο του, να διορθώσει τις διατροφικές συνήθειες, να αισθανθεί καλύτερα ψυχολογικά και να αποκτήσει καλύτερη εικόνα του σώματος. Παράλληλα, οι γονείς ακολουθούν ένα ειδικό πρόγραμμα οικογένειας. Επίσης, στη Μ.Ε.Υ. γίνεται εκπαίδευση για την εφηβική ιατρική, αλλά και για τις διατροφικές διαταραχές σε νέους ειδικευόμενους γιατρούς και φοιτητές.
, που δέχεται παιδιά από 11-12 έως 18-19 ετών.
Διεύθυνση: Θηβών 3 και Μικράς Ασίας, Γουδί.
Τηλέφωνα για ραντεβού: 210-77.95.762, 210-74.67.454.
Η διαδικασία αντιμετώπισης: Στην αρχή γίνεται έλεγχος από τον παιδίατρο και αξιολόγηση από τον ψυχολόγο, ενώ σχεδιάζεται και ένα θεραπευτικό πλάνο με στόχο να φτάσει το παιδί στο επιθυμητό βάρος. Το παιδί συναντά περίπου μία φορά την εβδομάδα τον ψυχοθεραπευτή για την απαραίτητη ψυχοθεραπεία, αλλά και τους υπόλοιπους ειδικούς για να αξιολογούν την πορεία της υγείας του και να το κατευθύνουν. Επίσης, υπάρχει και πρόγραμμα υποστήριξης και ενημέρωσης των οικογενειών των παιδιών που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα.
, που δέχεται παιδιά και εφήβους (από περιοχές της Αθήνας και της επαρχίας που καλύπτει το τμήμα) μέχρι 14 ετών στο νοσοκομείο και μέχρι 18 σε παράρτημα της κλινικής.
Διεύθυνση: Θηβών 3 και Μικράς Ασίας, Γουδί.
Τηλέφωνο για ραντεβού: 210-77.57.496 (καθημερινά 09.30-13.30).
Η διαδικασία αντιμετώπισης: Αφού ληφθούν τηλεφωνικά ή στη διάρκεια μιας πρώτης επίσκεψης κάποια στοιχεία, δίνεται ένα ραντεβού στην οικογένεια για να αξιολογηθεί το παιδί ή ο έφηβος. Στη συνέχεια, αν χρειάζεται νοσηλεία (και εφόσον υπάρχει διαθέσιμο κρεβάτι), εισάγεται στη Μονάδα Ενδονοσοκομειακής Νοσηλείας της Κλινικής (ή, αν πρόκειται για επείγον περιστατικό, σε κάποια άλλη κλινική του νοσοκομείου). Σε διαφορετική περίπτωση, το παιδί ή ο έφηβος παρακολουθείται στα εξωτερικά ιατρεία, σε συχνότητα που καθορίζεται από τις ανάγκες του. Παράλληλα, και σε κάθε περίπτωση, είναι απαραίτητη και η συνεργασία με τους γονείς.
Πρόκειται για ένα εξωτερικό ιατρείο που δέχεται ενηλίκους που υποφέρουν από κάποια διατροφική διαταραχή.
Διεύθυνση: Βασιλίσσης Σοφίας 72, Αθήνα.
Τηλέφωνο για ραντεβού: 210-72.89.250, κάθε Τετάρτη 9.00-1.00 (κ. Λεμπέση).
Η διαδικασία αντιμετώπισης: Στο τηλέφωνο γίνεται η πρώτη επαφή με τον άνθρωπο που έχει το πρόβλημα, ώστε να κριθεί αν πληροί τις προϋποθέσεις για να αντιμετωπιστεί στα εξωτερικά ιατρεία του «Αιγινήτειου» Νοσοκομείου. Στη συνέχεια, κλείνεται ένα πρώτο ραντεβού και ο θεραπευόμενος ξεκινάει ψυχοθεραπεία μία φορά την εβδομάδα περίπου (κατά μέσο όρο εξετάζονται 30 άτομα το χρόνο και συνεχίζουν να κάνουν θεραπεία για περίπου 1-2 χρόνια). Επίσης, στα εξωτερικά ιατρεία του «Αιγινήτειου» Νοσοκομείου υπάρχει η δυνατότητα, για τις οικογένειες των ασθενών, να ακολουθήσουν ειδική υποστηρικτική θεραπεία. Η ενδονοσοκομειακή νοσηλεία του «Αιγινήτειου» Νοσοκομείου, όπου νοσηλεύονται (για 6 μήνες κατά μέσο όρο) ενήλικα άτομα που πάσχουν από σοβαρή ψυχογενή ανορεξία και επιθυμούν να νοσηλευτούν για να ακολουθήσουν πρόγραμμα εντατικής ψυχοθεραπείας και επανασίτισης. Αυτών των ανθρώπων, όμως, δεν θα πρέπει να κινδυνεύει άμεσα η ζωή τους, γιατί σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει πρώτα να μπουν σε ένα γενικό νοσοκομείο, να υποστηριχτούν «παθολογικά» και όταν σταθεροποιηθεί η κατάστασή τους, να μεταφερθούν -αν το επιθυμούν- στο «Αιγινήτειο».
(Διευθυντής: Φώτης Κωτσίδας, ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής), που δέχεται ανθρώπους κάθε ηλικίας (εφήβους και ενηλίκους).
Διεύθυνση: Ελλανίκου 3, Παγκράτι.
Τηλέφωνο για ραντεβού: 210-72.32.213.
Η διαδικασία αντιμετώπισης: Στη μονάδα γίνονται συνεδρίες ψυχοθεραπείας (ατομικές ή οικογενειακές, ανάλογα με τις ανάγκες του θεραπευόμενου) περίπου μία φορά την εβδομάδα.
Διεύθυνση: Λεωφόρος Συγγρού 36-38, Τ.Κ. 117-42 Αθήνα.
Τηλέφωνο για ραντεβού: 210-92.34.904, e-mail: anasa2007@mail. gr, site: www.anasa.gr
Εκεί δίνονται συμβουλές και οδηγίες για την αντιμετώπιση των διατροφικών διαταραχών.
• Όλες οι δημόσιες μονάδες που προσφέρουν δωρεάν τις υπηρεσίες τους για την αντιμετώπιση αυτών των διαταραχών βρίσκονται στην Αθήνα και όχι στην περιφέρεια.
• Λόγω έλλειψης σε μονάδες, χώρους και εξειδικευμένο προσωπικό, υπάρχει μεγάλος χρόνος αναμονής για τους ενδιαφερομένους, που κάποιες φορές μπορεί να φτάνει ακόμα και στους 2 μήνες.
• Όταν απαιτείται νοσηλεία σε ανθρώπους που έχουν πολύ σοβαρά προβλήματα εξαιτίας της ανορεξίας και απειλείται έτσι η υγεία και ίσως και η ζωή τους, η συνηθέστερη λύση είναι να απευθυνθούν σε γενικά νοσοκομεία, καθώς υπάρχουν ελάχιστα κρεβάτια που προορίζονται ειδικά για ανορεξικούς ασθενείς.
• Δεν υπάρχουν αρκετά κρεβάτια στα παιδιατρικά νοσοκομεία που να απευθύνονται ειδικά σε παιδιά και εφήβους με διαταραχές πρόσληψης τροφής.
• Συχνά τα παιδιά ή οι ενήλικοι που υποφέρουν από ανορεξία δεν συνεργάζονται και αρνούνται να δεχτούν βοήθεια ή και να νοσηλευτούν, όταν αυτό είναι απαραίτητο, ακόμα κι αν κινδυνεύει σοβαρά η ζωή τους. Η δε Πολιτεία δεν μπορεί να επέμβει αυτεπάγγελτα, δηλαδή με εισαγγελική παραγγελία, όπως συμβαίνει με τις ψυχιατρικές διαταραχές.
Αναμένεται (τον Ιανουάριο του 2008) να δημιουργηθεί ένα «Κέντρο Ημέρας» στην Αθήνα (από το Υπουργείο Υγείας) με στόχο την αντιμετώπιση των διατροφικών διαταραχών. Σε αυτό το κέντρο θα υπάρχουν γιατροί διάφορων ειδικοτήτων, ψυχολόγοι και άλλοι ειδικοί, ώστε να μπορούν να απευθύνονται οι ενδιαφερόμενοι (δωρεάν) και να παίρνουν την κατάλληλη καθοδήγηση, υποστήριξη και συμβουλές για το τι ακριβώς τους συμβαίνει και πώς θα το αντιμετωπίσουν. Στο κέντρο θα προσφέρονται επίσης συνεδρίες ψυχοθεραπείας, ατομικές και οικογενειακές.
Πρόκειται για μια θεραπευτική αντιμετώπιση των διατροφικών διαταραχών που δεν είναι γνωστή στη χώρα μας. Στο Vita ενημερωθήκαμε γι’ αυτήν από το e-mail μιας 18χρονης αναγνώστριας. Ψάχνοντας σχετικές πληροφορίες, επιβεβαιώσαμε ότι πρόκειται για μια διαφορετική, αλλά αξιόπιστη, θεραπευτική πρόταση για την αντιμετώπιση των διατροφικών διαταραχών. Το Mandometer, όπως λέγεται η θεραπεία (είναι αρκετά ακριβή), προσφέρεται σε εξειδικευμένες κλινικές στη Σουηδία, στην Oλλανδία, στην Καλιφόρνια και στην Αυστραλία. O ασθενής που θα θελήσει να την ακολουθήσει θα πρέπει να νοσηλευτεί στην εν λόγω κλινική για διάστημα κάποιων μηνών (χωρίς να επιτρέπεται να γυμνάζεται, να παίρνει φάρμακα ή να κάνει ψυχοθεραπεία) και θα εκπαιδευτεί να τρώει με τη βοήθεια μιας συσκευής. Η συσκευή αυτή συνδέεται με έναν υπολογιστή, όπου εμφανίζονται δύο ειδών καμπύλες. Η μία σχετίζεται με το πιάτο που έχει μπροστά του ο ασθενής (το οποίο βρίσκεται πάνω σε μια ζυγαριά, που μετράει το βάρος του) και όσο αδειάζει σχηματίζεται μια καμπύλη στον υπολογιστή για να περιγραφεί ο ρυθμός με τον οποίο τρώει ο θεραπευόμενος. Παράλληλα, μέσω του χεριού του ασθενούς -όπου υπάρχει ένας αισθητήρας-, υπολογίζεται το αίσθημα του κορεσμού που νιώθει και καταγράφεται επίσης στον υπολογιστή. Έτσι, συνδέεται ο ρυθμός του φαγητού με το αίσθημα του κορεσμού και ο ασθενής εκπαιδεύεται στο να τρώει (π.χ. αυξάνοντας το ρυθμό λήψης τροφής). Η μέθοδος αυτή έχει 75% επιτυχία όσον αφορά τη μη υποτροπή, που είναι από τα συχνότερα προβλήματα στην εν λόγω ασθένεια (www. mandometer.com).
