Είναι ένα θέμα που έρχεται και ξανάρχεται και δεν σταματάει να με απασχολεί: όσο οι άνθρωποι απευθύνονται σ’ εμένα ως ψυχολόγο και σύμβουλο με διάφορα αιτήματα που αφορούν τον ψυχικό τους κόσμο παραμένει ζωντανό το ερώτημα αν η ψυχολογία (αναφέρομαι κυρίως στην ψυχοθεραπεία, τη συμβουλευτική) αντιμετωπίζεται σαν άλλο ένα αξεσουάρ μόδας. Αν θεωρείται κάτι που πρέπει να βάλει με κάποιο τρόπο στη ζωή του όποιος σέβεται τον εαυτό του και θέλει να θεωρείται «εκσυγχρονισμένος».
Υπάρχει μια μεγάλη δόση αλήθειας, σ’ αυτό. Η άλλη πλευρά όμως είναι η πραγματικότητα του κάθε ανθρώπου που τον κάνει να στραφεί, έμπρακτα ή θεωρητικά στην ψυχολογία. Είναι οι προβληματισμοί, οι πιέσεις, τα άγχη ή ΤΟ άγχος, οι φόβοι και οι φοβίες, οι πανικοί, η αίσθηση της μοναξιάς, οι δυσκολίες στις σχέσεις, η αίσθηση του ανικανοποίητου, η κατάθλιψη. Όταν αυτά γίνονται αβάσταχτα και όταν ένας άνθρωπος νιώσει ότι δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα μόνος του, η ψυχολογία φαντάζει σαν –και πολύ συχνά είναι- σανίδα σωτηρίας.

Το πρόβλημα είναι ότι ταυτόχρονα είναι και μόδα, και παρουσιάζεται σαν ένα ακόμα ωραίο ελκυστικό προϊόν προς κατανάλωση, με γρήγορα και μαγικά αποτελέσματα. Η μόδα της ψυχολογίας λανσάρει ένα μοντέλο που υπόσχεται ότι οδηγεί στην ευτυχία. Αφήνει να εννοηθεί ότι εναποθέτεις την τύχη σου στα χέρια κάποιου που σου λέει τι κάνεις λάθος και τι είναι το σωστό να κάνεις για να απαλλαγείς απ’ τα προβλήματα σου. Καλλιεργεί την εντύπωση ότι είσαι ο παθητικός αποδέκτης της γνώσης και των επιλογών κάποιου άλλου, με τον ίδιο περίπου τρόπο –λίγο πιο επιστημονικό ίσως αλλά παρεμφερή- που πας σ’ έναν αστρολόγο, ένα μέντιουμ που «βλέπει» και ξέρει να σου πει προς τα πού πάει η ζωή σου και ποιο δρόμο πρέπει να ακολουθήσεις.

Συχνά έρχονται άνθρωποι με το αίτημα «πείτε μου τι να κάνω, πείτε μου ποιο είναι το σωστό». Ίσως ακούγεται απογοητευτικό αλλά δεν είναι αυτό η ψυχολογία και δεν είναι ούτε ο τρόπος να βρεις την ευτυχία. Σκοπός της είναι σίγουρα καταρχήν να σκύψει με πολύ νιάξιμο στην πληγή που χάσκει, να απαλύνει συναισθήματα που έχουν γίνει αφόρητα, να ακούσει, να καταλάβει, να νιώσει, να στηρίξει τον άνθρωπο που το έχει ανάγκη.

Αν μπορούμε όμως να συνοψίσουμε το σκοπό της σε λίγες φράσεις, τότε αυτός είναι η βοήθεια και η στήριξη στην αναζήτηση, τη μεγαλύτερη γνώση του –κάθε- εαυτού. Κι αυτό δεν είναι ούτε μια απλή κουβεντούλα, ούτε το παπαγάλισμα κάποιων κοινώς «αποδεκτών» αληθειών. Επειδή υπάρχει για το κάθε άτομο η εντελώς προσωπική του αναζήτηση, αυτή τις πιο πολλές φορές είναι ένας δρόμος δύσκολος και γεμάτος εκπλήξεις, που περνάει αναγκαστικά μέσα από τα πιο εναγώνια ερωτήματα της ζωής (θάνατος, ελευθερία, μοναξιά, έλλειψη νοήματος, κατά τον Ιρβιν Γιάλομ) και το φέρνει μπροστά σε άλλοτε οδυνηρές και άλλοτε ευχάριστες και ανακουφιστικές αποκαλύψεις. Αν μπορώ να μιλήσω για σκοπό στην ψυχολογία, τότε αυτός μάλλον είναι να γνωρίσει και να συμφιλιώσει τον άνθρωπο με τον εαυτό του.