Ο γιατρός σάς «βλέπει» από απόσταση…

«Πάει καλύτερα ο κύριος Ανδρέας», λέει ο γιατρός του νοσοκομείου στο γιατρό του αγροτικού ιατρείου μιας ακριτικής περιοχής. Δεν μιλάνε στο τηλέφωνο ούτε από κοντά, αλλά συζητούν βλέποντας ο ένας τον άλλο μέσω της οθόνης του υπολογιστή. Βρίσκονται δηλαδή σε εικονοδιάσκεψη. Ο πρώτος έχει διαβάσει τις ιατρικές εξετάσεις του ασθενούς, που του έστειλε ο δεύτερος μέσω του συστήματος της τηλεϊατρικής. Αν και στη χώρα μας η εφαρμογή της μεθόδου έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια, μόλις την τελευταία πενταετία έχουν γίνει βήματα προόδου, με ορισμένα (κυρίως δημόσια) νοσοκομεία να κάνουν κάποιες προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση. Είναι σίγουρο ότι η τηλεϊατρική δεν αντικαθιστά τη φυσική παρουσία του γιατρού, ούτε μπορεί να προσφέρει τα ιατρικά μέσα που έχει ένα πλήρες εξοπλισμένο νοσοκομείο. Όμως, μπορεί να βοηθήσει στην παρακολούθηση ενός ηλικιω­μένου ατόμου που πάσχει από μια χρόνια πάθηση, όπως καρδιακή ανεπάρκεια, ή να δώσει κατευθύνσεις στο γιατρό ενός αγροτικού ιατρείου για το πώς θα αντιμετωπίσει, για παράδειγμα, ένα επείγον περιστατικό, όπως ένα καρδιακό επεισόδιο.

To «σύστημα»
Πρέπει να συντρέχουν ορισμένες προϋποθέσεις προκειμένου ο ασθενής να επωφεληθεί από τις υπηρε-σίες της τηλεϊατρικής. Χρειάζονται κατάλληλη υποδομή και εξοπλισμός και βέβαια όλο το εμπλεκόμενο ιατρικό προσωπικό να είναι εκπαιδευμένο, έμπειρο και να ανταποκρίνεται σωστά και έγκαιρα στις απαιτήσεις των γιατρών της περιφέρειας και των ασθενών 24 ώρες το 24ωρο.
› Η κεντρική μονάδα τηλεϊατρικής: Με απλά λόγια, το νοσοκομείο που στηρίζει το δίκτυο του ­συστήματος και διαθέτει τους κατάλληλα εκπαιδευμένους γιατρούς και νοσηλευτές.
› Το περιφερειακό ιατρείο: Τις περισσότερες φορές η παρακολούθηση του ασθενούς γίνεται μέσω του γιατρού που βρίσκεται στο περιφερειακό ιατρείο που διαθέτει το σχετικό εξοπλισμό. Δηλαδή, ένα σταθερό υπολογιστή και μια web camera, ώστε, εκτός από τη μεταφορά των ιατρικών δεδομένων, να υπάρχει δυνατότητα οπτικής επαφής του γιατρού ή του ασθενούς με τους ειδικούς του νοσοκομείου. Οι εξετάσεις που γίνονται και στέλνονται από τα περιφερειακά ιατρεία είναι οι εξης: ηλεκτροκαρδιο-γράφημα, ακτινογραφίες, αναπνευστικές εξετάσεις (οξυμετρία, σπιρομέτρηση), μέτρηση πίεσης.



Ποιους μπορεί να βοηθήσει
1¦ Aνθρώπους που πάσχουν από χρόνια νοσήματα, όπως καρδιακή ανεπάρκεια, σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, χρόνια απο­φρα­κτική πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π). Αν, για παράδειγμα, πάσχει κάποιος από την τελευταία πάθηση, μέσω της τηλεϊα­τρικής οι ειδικοί τού δίνουν συμβου-λές για τις ασκήσεις ­φυσικοθεραπείας που μπορεί να κάνει σε καθημερινή βάση, τον ενημερώνουν για το πώς θα αναγνωρίζει ορισμένα συμπτώματα που μπορεί να σημαίνουν επιδείνωση, αξιολογούν τις αναπνευστικές του εξετάσεις κλπ.
2¦ Ανθρώπους που αντιμετωπίζουν ψυχολογικά προβλήματα. Η οπτική επαφή με τον ειδικό μέσω του υπολογιστή και η συζήτηση μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τον ­ασθενή.
3¦ Επείγοντα περιστατικά, όπως στεφανιαία επεισόδια, αρρυθμίες, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, κρίσεις άσθματος και παροξύνσεις χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, κα-θώς και αντιμετώπιση τραυμάτων και ορθοπεδικών κακώσεων.

Η κατάσταση εν Ελλάδι…
Καλά όλα αυτά, αλλά στην… Ελλά-δα μας; Και στη χώρα μας γίνονται εδώ και χρόνια προσπάθειες για την προσφορά υπηρεσιών τηλεϊατρικής. Αναφέρουμε ενδεικτικά μερικές από αυτές:
● Η πρώτη μονάδα τηλεϊατρικής δημιουργήθηκε στο «Σισμανόγλειο» το 1998 και συνδέεται με 42 κέντρα υγείας και περιφερειακά ιατρεία. Μέχρι σήμερα, έχει εξυπηρετήσει περίπου 9.000 περιστατικά. Το «Σισμανόγλειο» έχει οριστεί ως το νοσοκομείο υποστήριξης του δικτύου τηλεϊατρικής του Ε.Σ.Υ.
● Το «Ωνάσειο» Καρδιοχειρουργικό Κέντρο «τρέχει» πρόγραμμα αντιμετώπισης καρδιολογικών περιστατικών με τη συνεργασία κέντρων υγείας των νησιών του Αιγαίου.
● Η μονάδα e-Health του Νοσοκο-μείου «Σωτηρία» λειτουργεί πιλοτικά από το 1999 και χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκά προγράμματα. Παρακολουθεί περίπου 60 ηλικιωμένους που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις. Επίσης, πρόσφατα βραβεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την ποιότητα των τηλεϊατρικών υπηρεσιών που προσφέρει. ● Το «Ιατρικό» Αθηνών, σε συνεργασία με τη «Vodafone» και 17 δήμους της χώρας, «τρέχει» πρόγραμμα τηλεϊατρικής.



Τηλεπαρακολούθηση κατ’ οίκον
Δεν πρόκειται για μια πρακτική διαδεδομένη στη χώρα μας. Προς το παρόν, εφαρμόζεται σε πολύ περιορισμένη κλίμακα από το Νοσοκομείο «Σωτηρία», στο πλαίσιο πιλοτικών προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από την Ε.Ε. και από λίγες ιδιωτικές εταιρείες.
H επίσκεψη του νοσηλευτή: Θα έχει μαζί του μια βαλίτσα που περιέχει ένα φορητό υπολογιστή και ιατρικά μηχανήματα, όπως καρδιογράφο, στηθοσκόπιο, πιεσόμετρο, οξύμετρο, σπιρόμετρο, προκειμένου να σας κάνει όποιες εξετάσεις απαιτούνται στην περίπτωσή σας και να τις στείλει ηλεκτρονικά στο νοσοκομείο. Επίσης, θα τοποθετήσει στην τηλεόρασή σας μια κάμερα και ένα καλώδιο στο τηλέφωνό σας (απαραίτητη η γραμμή ISDN), ώστε να μπορέσει αμέσως (σε πραγματικό χρόνο) να ενημερώσει τον ηλεκτρονικό ιατρικό σας φάκελο (ιατρικό ιστορικό) και να τον στείλει μαζί με τις εξετάσεις σας στους επαγγελματίες υγείας του νοσοκομείου (ειδικοί γιατροί, φυσικοθεραπευτές, νοσηλευτές). Στη συνέχεια, μέσω εικονοδιάσκεψης (teleconference), ο νοσηλευτής ή και εσείς θα συνομιλήσετε με τους ειδικούς του νοσοκομείου.
Το κέρδος του ασθενούς: Όπως δήλωσε στο Vita o ειδικός παθολόγος κ. Περικλής Γιόβας, επιστημονικός συνεργάτης του Τμήματος Τηλεϊατρικής του Νοσοκομείου «Σωτηρία»: «Μέχρι σήμερα, τα αποτελέσματα του προγράμματος είναι πολύ ικανοποιητικά. Οι χρόνια πάσχοντες που συμμετέχουν στα προγράμματα τηλεϊατρικής παρουσιάζουν αισθητή βελτίωση στην ποιότητα ζωής τους. Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι περιορίζεται σημαντικά η εμφάνιση επιπλοκών και, επιπλέον, μειώνεται σχεδόν κατά 50% η συχνότητα εισαγωγής τους στο νοσοκομείο. Αν τα προγράμματα επεκταθούν και σε άλλα νοσοκομεία και υποστηριχτούν από την πολιτεία, το κέρδος για τους ασθενείς θα είναι τεράστιο».

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Περικλή Γιόβα, ειδικό παθολόγο, επιστημονικό συνεργάτη της Μονάδας Τηλεϊατρικής του Γενικού Νοσοκομείου Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών «Σωτηρία», και τον κ. Μιχάλη Τσαγκάρη, παθολόγο, αναπληρωτή διευθυντή της Α΄ Παθολογικής Κλινικής του «Σισμανόγλειου» Νοσοκομείου, υπεύθυνο της Μονάδας Τηλεϊατρικής του Ε.Σ.Υ.