Όταν ο Παύλος και η Μαίρη παντρεύτηκαν, ο ενθουσιασμός για το ξεκίνημα της κοινής τους ζωής ήταν μεγάλος. Λίγους μήνες μετά, η Μαίρη έμεινε έγκυος και το ζευγάρι ένιωθε τρισευτυχισμένο. Σήμερα, 4 χρόνια μετά, η Μαίρη αισθάνεται ότι έχουν αλλάξει πολλά στη σχέση τους. Εκείνη κουράζεται από τη φροντίδα του παιδιού σε συνδυασμό με τη δουλειά της, ενώ ο Παύλος νιώθει απογοητευμένος από τους καβγάδες, που ξεκινούν με το παραμικρό, και την ερωτική απομάκρυνση από τη Μαίρη. Αυτό που προβληματίζει και τους δύο είναι πώς μεταμορφώθηκαν από δύο ερωτευμένους συνοδοιπόρους σε δυο ξένους κάτω από την ίδια στέγη, ζώντας σκηνές που θυμίζουν κάτι από τον «Πόλεμο των Ρόουζ».

La vie en rose?

Όταν είμαστε νιόπαντροι ή στο ξεκίνημα μιας νέας σχέσης, εκδηλώνουμε με ζέση την καλύτερη πλευρά του εαυτού μας και τείνουμε να εστιάζουμε στις θετικές πλευρές της συμπεριφοράς του συντρόφου μας. Ωστόσο, με την πάροδο των χρόνων, καθώς ο αρχικός ενθουσιασμός κοπάζει και οι υποχρεώσεις της κοινής ζωής μάς «γειώνουν», αλλάζει και η οπτική γωνία από την οποία βλέπουμε τη συμβίωσή μας. Διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν πράγματα στη συμπεριφορά του συντρόφου μας που μας ενοχλούν, στα οποία είτε δεν είχαμε δώσει τη δέουσα προσοχή είτε δεν είχαν εκδηλωθεί τόσο έντονα είτε πιστεύαμε -ακράδαντα, αλλά εσφαλμένα- ότι εμείς θα τα αλλάξουμε.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, καθώς η κοινή ζωή του ζευγαριού γίνεται πιο σύνθετη -με τη δημιουργία οικογένειας, τις οικονομικές υποχρεώσεις και τις πολλές ώρες εργασίας-, αναδεικνύονται εξ ανάγκης και άλλες πτυχές της συμπεριφοράς των δύο συντρόφων, ώστε αυτοί να ανταποκριθούν στις νέες συνθήκες. Τονίζουν δε ότι για την «προστασία» του ζευγαριού είναι απαραίτητος ο δίκαιος καταμερισμός των μεταξύ τους υποχρεώσεων, μια και η άνιση κατανομή των ρόλων συνήθως αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα σημεία προστριβών. Είναι απαραίτητο, δηλαδή, να καταλάβουμε ότι οι νέες καταστάσεις της ζωής μας απαιτούν να οριοθετήσουμε εκ νέου τις ισορροπίες στη σχέση μας και να συνεργαστούμε με το σύντροφό μας με σκοπό την αρμονική συμβίωση.

Επίσης, είναι σημαντικό να προχωρήσουμε σε αυτό το βήμα προτού αρχίσουν να συσσωρεύονται τα παράπονα για το «ποιος κάνει τι», με αποτέλεσμα να αισθανόμαστε απογοήτευση, να απομακρυνόμαστε από το σύντροφό μας και να τον βλέπουμε σαν αντίπαλο. Οι έρευνες δείχνουν ότι όταν η κατανομή των υποχρεώσεων είναι ισότιμη, τότε και οι δύο σύντροφοι είναι ικανοποιημένοι από τη συμβίωσή τους.

Σταράτες κουβέντες

Αν δεν είμαστε ειλικρινείς με το σύντροφό μας ως προς τους στόχους και τις επιθυμίες μας από τη συμβίωσή μας, τότε θέτουμε εξαρχής το γάμο μας σε κίνδυνο. Εάν, λόγου χάρη, δεν επιθυμούμε και οι δύο να κάνουμε οικογένεια ή αν παραμένουμε ακόμη προσκολλημένοι στις προηγούμενες σχέσεις μας, τότε ο γάμος μας μπορεί να μην πετύχει. Η έλλειψη ειλικρίνειας μπορεί να κλονίσει το γάμο, επειδή ουσιαστικά δεν γνωρίζουμε αν έχουμε τις ίδιες προσδοκίες με το σύντροφό μας. Οι ειδικοί τονίζουν ότι απαραίτητη προϋπόθεση για μια σχέση με γερά θεμέλια είναι να μοιραζόμαστε μια κοινή αντίληψη για τη ζωή και έναν κοινό κώδικα επικοινωνίας.

Η «θανάσιµη» πεθερά

Όσο καλές και αν είναι οι προθέσεις των γονιών μας, έχει μεγάλη σημασία ο κάθε σύντροφος να θέσει κάποια όρια στη συμπεριφορά των δικών του γονιών, προτού δημιουργηθούν αξεπέραστα προβλήματα. Εάν αυτά τα όρια δεν τεθούν εγκαίρως, τότε ο γάμος μπορεί πραγματικά να διαλυθεί. Εκτιμάται ότι 1 στα 4 παντρεμένα ζευγάρια και 4 στα 5 ανύπαντρα χωρίζουν εξαιτίας των προστριβών με την πεθερά. Ωστόσο, το κατά πόσον τα πεθερικά επεμβαίνουν στο γάμο εξαρτάται από τα περιθώρια που εμείς οι ίδιοι τούς δίνουμε. Εμείς φέρουμε την ευθύνη με το να ανεχόμαστε, να επιδιώκουμε ή να εξυπηρετούμαστε από την παρέμβαση των γονιών μας και είναι στο χέρι μας να αλλάξουμε αυτά τα δεδομένα, αρκεί να το επιθυμούμε από κοινού με το σύντροφό μας.

Η παγίδα του εφησυχασµού

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν στο πλαίσιο του γάμου είναι η άνευ όρων παράδοση του ζευγαριού στη ρουτίνα της καθημερινότητας, ο εφησυχασμός ότι με αυτόν το σύντροφο θα είμαστε μαζί για πάντα, οπότε δεν χρειάζεται να προσπαθήσουμε άλλο για τη σχέση μας. Η παραμέληση της εμφάνισης, η αδιαφορία για τις συναισθηματικές ανάγκες του συντρόφου μας, η σωματική απομάκρυνση, η σταδιακή απώλεια των «καλών τρόπων» (δηλαδή ο υποτιμητικός, επικριτικός ή προσβλητικός τρόπος ομιλίας) οδηγούν σε μια άδεια σχέση, ακόμη κι αν οι σύντροφοι εξακολουθούν να ζουν κάτω από την ίδια στέγη.

Χωρίς σεξ;

Το σεξ στο γάμο μειώνεται, γεγονός που συνήθως δεν οφείλεται στο ότι δεν επιθυμούμε πια το σύντροφό μας, αλλά στο ότι έχουμε μια πληθώρα υποχρεώσεων που μας κρατούν απασχολημένους όλη τη μέρα. Ωστόσο, η διατήρηση της ερωτικής μας ζωής είναι απαραίτητη για τη βιωσιμότητα της σχέσης. Ενδεχομένως να μας φαίνεται δύσκολο, αλλά δεν είναι ακατόρθωτο. Αρκεί να επιθυμούμε ειλικρινά να διατηρήσουμε τον ερωτισμό στην ατμόσφαιρα. Ακόμη και σε ένα φορτωμένο 24ωρο, για παράδειγμα, μπορούμε να βρούμε χρόνο για να στείλουμε ένα μήνυμα στο σύντροφό μας ή να του τηλεφωνήσουμε για λίγα λεπτά. Σίγουρα υπάρχει χρόνος για μια πρωινή αγκαλιά, για ένα στιγμιαίο χάδι ή για ένα νεύμα με υπονοούμενα που μόνο εκείνος θα καταλάβει, ακόμη και όταν δεν είμαστε μόνοι. Αυτές οι μικρές και απλές κινήσεις υποδηλώνουν ότι είμαστε διαθέσιμοι γιατο σύντροφό μας, ότι έχουμε την επιθυμία να διατηρήσουμε την εγγύτητα στη σχέση μας. Η προσπάθειά μας αυτή δεν θα πάει χαμένη και μπορεί να οδηγήσει σε μια ερωτική επαφή πολύ νωρίτερα από όσο φανταζόμαστε. Επίσης, αυτή η εγγύτητα δεν είναι πολύτιμη μόνο για το ζευγάρι, αλλά και για τα παιδιά. Οι ειδικοί εξηγούν ότι τα παιδιά αισθάνονται μεγαλύτερη ασφάλεια διαισθανόμενα την τρυφερότητα των γονιών τους.

Οι «καλοί» και οι «κακοί» καβγάδες

Όταν πλέον η καθημερινή συμβίωση κυριαρχείται από τσακωμούς ακόμη και για ανούσιους λόγους, τότε ίσως χρειάζεται να αναρωτηθούμε ποιος είναι ο σκοπός μας σε μια διαμάχη με το σύντροφό μας. Επιθυμούμε πραγματικά να λύσουμε ένα πρόβλημα ή το μόνο που μας απασχολεί είναι να καταφέρουμε ένα ακόμη χτύπημα στο σύντροφό μας; Όταν εμπλεκόμαστε σε μια διαφωνία, είναι σημαντικό να το κάνουμε με μια διάθεση επίλυσης των διαφορών. Αναμφίβολα απαιτεί τόλμη η εμπλοκή σε μια διαφωνία με την ειλικρινή διάθεση να βρεθεί μια κοινά αποδεκτή λύση. Το εγχείρημα αυτό απαιτεί να αφήσουμε στην άκρη τον εγωισμό μας και να είμαστε πρόθυμοι να παραδεχθούμε τα λάθη μας.

Πάνω από όλα τα παιδιά

Πολλοί γονείς τοποθετούν τη σχέση τους με τα παιδιά σε πρώτη προτεραιότητα, παραμελώντας έτσι τη σχέση τους με το σύντροφό τους. Πρόκειται, ωστόσο, για μια εσφαλμένη προσέγγιση. Όταν η μοναδική μας έγνοια είναι η φροντίδα των παιδιών, αυτό αποτελεί ένα σήμα κινδύνου ότι στη σχέση μας επικρατεί ανισορροπία. Όσο κι αν αυτό μας κάνει εντύπωση, η πρώτη μας έγνοια πρέπει να είναι ο σύντροφός μας. Άλλωστε, φροντίζοντας τη σχέση με το σύντροφό μας, διασφαλίζεται η ενδοοικογενειακή ηρεμία και ενισχύεται η αίσθηση της ασφάλειας στα παιδιά.

Φροντίζοντας το γάµο

Διατηρούμε την επικοινωνία με το σύντροφό μας, μια συμβουλή που αποτελεί τελικά την ουσία της γαμήλιας συμβίωσης.

Μπαίνουμε στη θέση του άλλου Είναι εντυπωσιακό το πώς τα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν προβλήματα στη σχέση τους, όταν καλούνται στο πλαίσιο ερευνών να κρίνουν τη συμπεριφορά άλλων ζευγαριών, είναι δίκαιοι κριτές. Και όμως, χάνουν τη νηφαλιότητά τους όταν πρόκειται για τη δική τους σχέση. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι πολύ συχνά «πέφτουμε έξω» στο τι πιστεύουμε ότι σκέφτεται το ταίρι μας και τελικά οδηγούμαστε σε εσφαλμένα συμπεράσματα με βάση αυτές τις παρερμηνείες.

Εστιάζουμε στα θετικά Ας κάνουμε μια προσπάθεια να βλέπουμε όχι μόνο τα μειονεκτήματα, αλλά και τα προτερήματα του συντρόφου μας. Ας σκεφτούμε ότι δεν γινόμαστε πιο τρωτοί ομολογώντας στο σύντροφό μας την εκτίμηση, το σεβασμό και το θαυμασμό μας, όταν πραγματικά τα αξίζει.

Αφήνουμε περιθώρια ελευθερίας Επιβάλλεται να έχουμε το δικό μας προσωπικό χρόνο, εκτός γάμου. Ο επίμονος έλεγχος και η γκρίνια οδηγούν στην αποξένωση των συντρόφων. Αντιθέτως, η αίσθηση της από κοινού οριοθετημένης ελευθερίας διασφαλίζει τη συνοχή, αλλά και την ανανέωση της σχέσης. Από την άλλη μεριά, είναι εξίσου απαραίτητη η ύπαρξη ενός κοινού δικτύου φίλων του ζευγαριού.

Έμφαση στη ειλικρίνεια Η ειλικρίνεια απέναντι στο σύντροφό μας, αλλά πρωτίστως απέναντι στον ίδιο μας τον εαυτό, είναι πολύτιμη για τη διατήρηση της σχέσης.

Να παραδεχόμαστε τα λάθη μας Κανείς δεν είναι αλάνθαστος. Η παραδοχή του λάθους και η προσπάθεια να μην το επαναλάβουμε είναι προς όφελος της σχέσης μας.

Να το πιστέψουμε Οι έρευνες αποκαλύπτουν ότι οι σύντροφοι που πιστεύουν ότι θα μπορέσουν να ξεπεράσουν τα εμπόδια που θα προκύψουν στο γάμο τους, τελικά το καταφέρνουν.

Να ζητήσουμε τη βοήθεια ενός ειδικού Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, το 70% των προβληματικών γάμων τελικά δεν οδηγείται σε διαζύγιο. Η συμβολή ενός ειδικού ίσως είναι καθοριστική ώστε ένας γάμος «μετ’ εμποδίων» τελικά να ενταχθεί σε αυτό το 70%.

What’s love got to do with it?

Πρόσφατα δημοσιεύτηκε μια έρευνα σε 2.500 ζευγάρια που είναι παντρεμένα ή συζούν, από το Demographic and Social Research Institute της Αυστραλίας (από το 2001 έως το 2007), με τίτλο «What’s love got to do with it?». Διαπιστώθηκε, λοιπόν, ότι οι λόγοι που αυξάνουν τις πιθανότητες διαζυγίου είναι η μεγάλη διαφορά ηλικίας μεταξύ των συντρόφων, το κατά πόσον η γυναίκα επιθυμεί ένα ακόμη παιδί ενώ ο άνδρας όχι, το αν οι σύζυγοι παντρεύτηκαν σε μικρή ηλικία, αλλά και το αν οι γονείς τους είναι διαζευγμένοι. Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζουν τα οικονομικά προβλήματα και η ανεργία – κυρίως του άνδρα. Επιπλέον, φαίνεται ότι η σχέση μπορεί να κλονιστεί ακόμη και όταν οι δύο σύντροφοι έχουν διαφορετικές συνήθειες όσον αφορά την κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΖΗΣΗ, επίκουρη καθηγήτρια Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, την κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΦΡΟΝΤΖΟΥ-ΧΡΗΣΤΙΔΗ, σύμβουλο σχέσεων, παιδιού και οικογένειας, και την κ. ΜΑΡΙΛΥΝ ΠΙΖΑΝΤΕ, MSc., ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια.