Στο τελευταίο παγκόσμιο δερματολογικό συνέδριο που έγινε πρόσφατα στη Σεούλ και το οποίο παρακολούθησε η ηγεσία των δερματολόγων από όλα τα μέρη του κόσμου παρουσιάστηκαν οι καινούργιες εξελίξεις στον τομέα της ακμής, του μελανώματος, καθώς και στην αισθητική δερματολογία. Εμείς, λοιπόν, που θέλουμε να τα μάθουμε όλα, μιλήσαμε με τον κ. Ανδρέα Κατσάμπα, καθηγητή Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντή του Νοσοκομείου «Ανδρέας Συγγρός», και μας έλυσε όλες μας τις απορίες.

Κύριε Κατσάμπα, μάθαμε ότι έχουμε εξελίξεις στο χώρο της ακμής και επειδή το πρόβλημα απασχολεί πολλούς νέους, μπορείτε να μας πείτε τι ενδιαφέρον συνέβη;
Πράγματι, η ακμή απασχολεί το 80% των νέων ανθρώπων. Άλλοι από αυτούς έχουν ελαφριάς μορφής ακμή, άλλοι μέτρια και άλλοι πιο βαριά. Σε αυτούς που έχουν τη βαριά μορφή συνήθως συστήνεται συστηματική θεραπεία με ισοτρετινοΐνη, ένα αρκετά παλιό φάρμακο, το οποίο όμως έχει ενοχοποιηθεί για πολλές παρενέργειες, με κυριότερη την τερατογένεση. Αυτό που αλλάζει, λοιπόν, τώρα δεν είναι η ουσία, αλλά ο τρόπος που αυτή χορηγείται. Έτσι, ενώ κάποτε θεωρούνταν ότι η ηλικία των 14 με 16 ετών ήταν η ηλικία έναρξης λήψης του φαρμάκου, σήμερα αυτό αλλάζει και η ηλικία έναρξης κατέβηκε στα 12 έτη. Άλλαξαν, όμως, τα δεδομένα και στην τοπική θεραπεία για την ακμή. Τα τοπικά, δηλαδή, αντιβιοτικά ως μονοθεραπεία, τα οποία ήταν κάποτε το κύριο όπλο μας, απομακρύνονται. Οι ειδικοί εστιάζουν πλέον στους συνδυασμούς φαρμάκων και αυτό γιατί έχει αναπτυχθεί πάρα πολύ αυτό που ονομάζουμε αντοχή του προπιονικού βακτηριδίου της ακμής. Λόγω της μεγάλης κατάχρησης που γίνεται με τα αντιβιοτικά, το μικρόβιο αυτό έχει αποκτήσει ανθεκτικότητα. Έτσι, λοιπόν, για να αντιμετωπιστεί αυτό το θέμα, προωθούνται πλέον οι συνδυασμοί τοπικών θεραπειών, δηλαδή αντιβιοτικών και άλλων, μη αντιβιοτικών ουσιών, όπως είναι το υπεροξείδιο του βενζολίου και τα ρετινοειδή.
Πόσο κοντά στο φάρμακο που θα θεραπεύσει το μελάνωμα, το χειρότερο εχθρό του δέρματος, βρίσκεται η επιστημονική κοινότητα;
Δεν ξέρω τι θα γίνει στο μέλλον, προς το παρόν πάντως το βάρος της επιστημονικής έρευνας πέφτει στην πρόληψη, γι’ αυτό και έχουν εξελιχθεί πολύ οι τρόποι ελέγχου, έτσι ώστε να γίνεται ανίχνευση του σημαντικότερου όγκου των μελανοκυττάρων (μελάνωμα) σε πρώιμα στάδια μέσω της δερματοσκόπησης, της χαρτογράφησης και κυρίως μέσω των εκστρατειών ενημέρωσης, που γίνονται για την πληροφόρηση του κοινού προκειμένου να ελέγχει τους σπίλους (ελιές) του. Και όλα αυτά γιατί αν το εντοπίσει κανείς σε αρχικό στάδιο, το μελάνωμα αντιμετωπίζεται σχεδόν 100%, αν όμως προχωρήσει, δυστυχώς η πρόγνωση είναι κακή. Μάλιστα, τα τρία αυτά σημεία που αφορούν την έγκαιρη διάγνωση (δερματοσκόπηση, χαρτογράφηση, εκστρατείες ενημέρωσης) μπορεί να φαίνονται απλά, αλλά έχουν εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό που ενώ το μελάνωμα πριν από 30 χρόνια είχε θνησιμότητα που έφτανε το 80%, τώρα δεν είναι πάνω από 35%.
Ωστόσο, σε επίπεδο αντιμετώπισης του μελανώματος τι γίνεται;
Σε επίπεδο αντιμετώπισης, βασική μέθοδος παραμένει η χειρουργική αφαίρεση με τα σωστά όρια γύρω από τη βλάβη. Υπάρχει, όμως, εξέλιξη στον έλεγχο του «φρουρού λεμφαδένα», όπως λέγεται. Πιο συγκεκριμένα, μπορούμε πλέον και βλέπουμε σε ποιον αδένα έχει πάει η κακοήθεια (π.χ. αν έχει πάει σε κάποιον από τους λαμφαδένες της περιοχής), και αυτό κάνει πιο εύκολη την αντιμετώπιση. Τέλος, υπό διερεύνηση είναι νέα φάρμακα στοχευμένης θεραπείας τα οποία μπορούν να ανακουφίσουν και να παρατείνουν τη ζωή του ασθενούς.
Στον τομέα της αισθητικής δερματολογίας τι πρόοδος έχει γίνει;
Στην αισθητική δερματολογία έχουν εξελιχθεί πολύ τα φάρμακα, αλλά και τα μέσα που χρησιμοποιούνται. Έτσι, η ποιότητα των εμφυτευμάτων (fillers) είναι πολύ πιο βελτιωμένη, κυριαρχεί το υαλουρονικό οξύ -όπου έχουν βρεθεί νέες μορφές, πιο ασφαλείς-, καθώς και καινούργιες τεχνικές οι οποίες είναι λιγότερο τραυματικές από τις προηγούμενες. Στα fillers έχει ενσωματωθεί πλέον και η ξυλοκαΐνη, η οποία κάνει τη θεραπεία σχετικά ανώδυνη. Επίσης, σε ορισμένες περιοχές του προσώπου η βελόνα έχει αντικατασταθεί από ειδικές ατραυματικές κάνουλες που δεν τραυματίζουν και δεν προκαλούν εκχυμώσεις (μελανιές). Τέλος, με την εφαρμογή καινούργιων τύπων λέιζερ, οι θεραπείες αντιγήρανσης είναι λιγότερο τραυματικές από τις προηγούμενες και κυρίως έχει εξαλειφθεί ο χρόνος αποθεραπείας. Δηλαδή, κάνεις το λέιζερ και πας στη δουλειά σου αμέσως και όχι μετά από 10 ημέρες.
Και μιας και διανύουμε καλοκαιρινή περίοδο, τι μας συμβουλεύετε προκειμένου να προστατέψουμε το δέρμα μας από το μελάνωμα και την πρόωρη γήρανση;
Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση συμβαδίζει με την κοινή λογική: 1. Αποφυγή της ηλιοθεραπείας τις ώρες υψηλής ηλιοφάνειας (10.30-15.30). 2. Χρήση αντιηλιακών με κατάλληλο δείκτη και ευρύ φάσμα απορρόφησης UVA και UVB ακτινοβολίας. Μεγάλη σημασία έχει επίσης η σωστή χρήση του αντιηλιακού, η εφαρμογή του δηλαδή πολλές φορές εφόσον η παραμονή στον ήλιο είναι παρατεταμένη. 3. Χρήση καπέλου, γυαλιών ηλίου και κατάλληλου ρουχισμού. 4. Ειδική φροντίδα χρειάζονται τα παιδιά, ώστε να αποφύγουν τα ηλιακά εγκαύματα. Πρέπει να τονιστεί ότι ηλιακά εγκαύματα κατά την παιδική ηλικία προδιαθέτουν σε μελάνωμα σε μεγαλύτερη ηλικία. Εν κατακλείδι, απολαύστε τον ήλιο με λογική.