Γεια σας, είμαι 15 χρονών, έχω ύψος 1.68 και είμαι 55 κιλά. Έχω φοβερό κόμπλεξ με το σώμα μου. Κάνω καθημερινά ασκήσεις και γενικά το καλοκαίρι ήμουν ευχαριστημένη με το σώμα μου και φόραγα σορτσάκια με ωραία λεπτά πόδια. Τώρα όμως που αγόρασα τζιν τα δοκιμάζω και με βλέπω κοντή με χοντρά πόδια. Τι να κάνω; Θα τρελαθώ τελείως.
Χριστίνα

Αγαπητή Χριστίνα,

Είναι πολύ συνηθισμένο για τους εφήβους και ειδικά για τις νέες κοπέλες, να ασχολούνται με το βάρος και το σχήμα του σώματός τους, στο πλαίσιο των κοινωνικών προτύπων ομορφιάς που επικρατούν και τα οποία παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ταυτότητας του εαυτού. Οι έφηβοι ασχολούνται υπέρμετρα με το σώμα τους και τις αλλαγές του, η σωματική εικόνα και ο βαθμός που πλησιάζει την ιδανική εικόνα σώματος γίνεται πηγή άντλησης αυταξίας και αυτοεκτίμησης, ενώ σημαντικό ρόλο έχουν και οι αντιλήψεις των άλλων για την ιδανική εικόνα σώματος.

Για μερικές όμως κοπέλες, η ανησυχία για το βάρος τους και η αρνητική εικόνα που έχουν σχηματίσει για το σώμα τους φτάνει σε σημείο να κατέχει κεντρική θέση στη ζωή τους και να καθορίζει ολοκληρωτικά την αίσθηση που έχουν για τον εαυτό τους. Υπερεπενδύουν στη σωματική τους εικόνα και εμφάνιση, δεν μπορούν να νιώσουν ικανοποίηση από το σώμα τους και κάθε απόκλιση ανάμεσα στη ρεαλιστική εικόνα σώματος («πώς θεωρώ ότι είμαι») και την ιδανική εικόνα σώματος («πώς θα ήθελα να ήμουν») μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και υπερευαισθησία, αλλά και στην ανάπτυξη διαταραγμένων συμπεριφορών διατροφής με σοβαρές και επικίνδυνες συνέπειες για την υγεία τους. Κεντρικό σημείο του τρόπου σκέψης των ατόμων με προβλήματα διατροφής είναι ότι συνδέουν την αυτοεκτίμησή τους με το βάρος και το σχήμα του σώματός τους. Συχνά θεωρούν ότι το σώμα τους ή συχνότερα κάποια μέρη του σώματός τους έχουν πολύ μεγάλο μέγεθος, αν και αξίζει να σημειωθεί ότι στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν ακριβή αντίληψη για το μέγεθος, αλλά ο τρόπος που αξιολογούν το μέγεθος αυτό δεν ανταποκρίνεται στα αντικειμενικά στοιχεία. Έτσι, είναι πιθανό για το άτομο να ανάγει ένα συγκεκριμένο σημείο του σώματός του σε βαρόμετρο της ψυχολογικής του διάθεσης και να του επιτρέπει να καθορίζει τη ζωή του.

Το πρώτο λοιπόν θέμα με το οποίο θα πρέπει να ασχοληθείς είναι οι πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος. Το ύψος και το σωματικό σου βάρος δείχνουν ότι οπωσδήποτε βρίσκεσαι μες στα φυσιολογικά όρια και ίσως, μάλιστα, το βάρος σου να είναι λίγο χαμηλότερο από το φυσιολογικό για μία έφηβη κοπέλα με το δικό σου ύψος. Είναι σημαντικό να γνωρίζεις ότι η εφηβεία είναι μία περίοδος μεταβατική, όπου το σώμα έχει διαφορετικές απαιτήσεις και ανάγκες, καθώς αναπτύσσεται και αλλάζει με έντονους ρυθμούς και γι’ αυτό το λόγο χρειάζεται σωστή φροντίδα. Το βασικό είναι να διατρέφεσαι σωστά και υγιεινά με όλες τις κατηγορίες τροφίμων, αποφεύγοντας τις υπερβολές και υιοθετώντας συνετή σωματική άσκηση. Μία μεμονωμένη παρεκτροπή δεν πρόκειται να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού σου βάρους, ενώ παράλληλα το να ενδώσεις κάποιες φορές θα σε προστατεύσει μακροπρόθεσμα και θα σου επιτρέψει να διατηρήσεις το βάρος που επιθυμείς. Ο λόγος είναι ότι αν απαγορεύσεις στον εαυτό σου κάθε είδους παρεκτροπή ή αν προσπαθήσεις να ακολουθήσεις μία υπερβολικά περιοριστική δίαιτα, αυξάνεται ο κίνδυνος να υπάρξουν ανεξέλεγκτα ξεσπάσματα κατανάλωσης τροφής, καθώς ο ανθρώπινος οργανισμός δεν αντέχει την υπερβολική στέρηση.

Είναι κατανοητό το ενδιαφέρον σου για προσεγμένη εμφάνιση, αλλά ουσιαστικά ο ασφαλέστερος τρόπος να διατηρήσεις τον έλεγχο του βάρους σου είναι να βασίζεσαι στα αντικειμενικά δεδομένα της πραγματικότητας, να αποφεύγεις τις συναισθηματικές αποφάσεις και να βεβαιωθείς ότι δεν έχεις απαιτήσεις που ξεπερνούν τις βιολογικές δυνατότητες του οργανισμού σου.

Από την άλλη, αν αναγνωρίζεις ότι μάλλον εσύ νιώθεις μειονεκτικά για το σώμα σου, ότι οι απαιτήσεις σου είναι πολύ υψηλές, ότι γίνεσαι αυστηρή με τη σωματική σου εικόνα και ότι κατά τον περισσότερο καιρό δεν είσαι ικανοποιημένη από την εμφάνισή σου και προσπαθείς με διάφορους εξαντλητικούς τρόπους, όπως έντονη σωματική άσκηση, σοβαρή μείωση της τροφής ή των ενδιάμεσων γευμάτων, αποφυγή συγκεκριμένων κατηγοριών τροφών κ.ά., να παραμείνεις αδύνατη, τότε οι συνέπειες μπορεί να είναι πολύ σοβαρές για τη σωματική και ψυχική σου υγεία. Στην περίπτωση αυτή, είναι απαραίτητο να απευθυνθείς σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας ώστε να μπορέσεις να αλλάξεις τον τρόπο που αντιλαμβάνεσαι και βιώνεις το σώμα σου και να αξιολογήσεις τη σημασία της εξωτερικής σου εμφάνισης από κάπως διαφορετική σκοπιά, ώστε να μπορείς να παίρνεις ικανοποίηση από το σώμα σου και να νιώθεις καλά με τον εαυτό σου όχι μόνο ως έφηβη, αλλά και αργότερα ως ενήλικη γυναίκα.