Η Παγκόσμια Ημέρα Όρασης (Παγκόσμια Ημέρα κατά της Τυφλότητας) έχει καθιερωθεί ετησίως τη δεύτερη Πέμπτη κάθε Οκτώβρη, προκειμένου να κάνει γνωστά στο ευρύ κοινό το παγκόσμιο πρόβλημα της μερικής ή ολικής τυφλότητας και τις θεραπευτικές λύσεις για την αποκατάσταση της όρασης. Είναι επίσης εναρμονισμένη με το πρόγραμμα «Όραση 2020: Δικαίωμα στην όραση», που αποτελεί μια συνεργασία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) με τον Παγκόσμιο Οργανισμό για την Πρόληψη της Τυφλότητας. Ο στόχος του προγράμματος είναι τα 245 εκατομμύρια ασθενών με πολύ χαμηλή όραση και τα 39 εκατομμύρια τυφλών, καθώς και το δεδομένο ότι τουλάχιστον το 80% των περιπτώσεων θα μπορούσαν να προληφθούν, να αντιμετωπιστούν και να ιαθούν.

Στις ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ελλάδα, σχεδόν το 70% των ασθενών που έχουν υποστεί σοβαρή απώλεια όρασης πάσχουν από παθήσεις τις ωχράς κηλίδας.

Κυριότερες παθήσεις της ωχράς κηλίδας είναι:

Α) H ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας

Η ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας αποτελεί την κύρια αιτία τύφλωσης ατόμων άνω των 60 ετών.

Β) Tο διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας Το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας είναι η κύρια αιτία τύφλωσης ατόμων εργασιακής ηλικίας που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη.

Γ) Το οίδημα οφειλόμενο σε θρόμβωση φλέβας αμφιβληστροειδούς Το οίδημα που προκαλείται από θρόμβωση φλέβας αμφιβληστροειδούς είναι μια συχνή αγγειακή αιτία τύφλωσης ενηλίκων.

Πρόληψη – διάγνωση – θεραπεία

Σε κάθε ασθένεια, «κλειδί» για επιτυχημένη έκβαση είναι το τρίπτυχο «πρόληψη-διάγνωση-θεραπεία». Μόνο που στην Ελλάδα υστερούμε σημαντικά σε θέματα πρόληψης και διάγνωσης. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τονιστεί ότι τόσο οι ασθενείς της τρίτης ηλικίας όσο και οι διαβητικοί ασθενείς συχνά παραμελούν τον ετήσιο επανέλεγχο από οφθαλμίατρο, παρόλο που αυτός στις συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού είναι απαραίτητος. Έτσι, συχνά παρατηρείται το φαινόμενο να σπεύδουν στον οφθαλμίατρο μόνο όταν η όρασή τους έχει μειωθεί σημαντικά.

Ακόμα όμως και σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να υπάρξει λύση. Στη θεραπεία των παθήσεων της ωχράς κηλίδας, την τελευταία πενταετία έχει λάβει χώρα μια επανάσταση που ονομάζεται «αντι-VEGF θεραπεία». Εκεί που μέχρι πρότινος δεν υπήρχε θεραπευτική λύση ή τα αποτελέσματα των τότε θεραπειών ήταν φτωχά, σήμερα υπάρχει ένας εγκεκριμένος αντι-VEGF παράγοντας, η ρανιμπιζουμάμπη, που αντιμετωπίζει αποτελεσματικά και τις 3 παθήσεις της ωχράς κηλίδας που απειλούν την όραση.

Από κλινικές μελέτες έχει αποδειχθεί ότι η ρανιμπιζουμάμπη διατηρεί ή βελτιώνει την όραση στο 90% των ασθενών που πάσχουν από ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας ή διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας ή οίδημα οφειλόμενο σε θρόμβωση φλέβας αμφιβληστροειδούς. Η αποτελεσματικότητα αυτή συνδυάζεται με ένα τεκμηριωμένο προφίλ ασφάλειας με πάνω από 7.500 ασθενείς σε κλινικές μελέτες και μεγάλη κλινική εμπειρία που υπερβαίνει τα 4 έτη. Η ρανιμπιζουμάμπη είναι εγκεκριμένη από τους οργανισμούς FDA, EMA και ΕΟΦ για όλες τις παραπάνω ενδείξεις και καλύπτεται πλήρως από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Συνεπώς, η μάχη κατά τις τυφλότητας μπορεί να κερδηθεί με τα σύγχρονα όπλα της επιστήμης. Αυτό όμως που παίζει εξίσου σημαντικό ρόλο είναι η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση, που επιτυγχάνονται μόνο μέσω του τακτικού ελέγχου από οφθαλμίατρο. Ιδιαίτερα μάλιστα για ευπαθείς ομάδες, όπως οι σακχαροδιαβητικοί και τα άτομα της τρίτης ηλικίας, ο ετήσιος επανέλεγχος κρίνεται απολύτως αναγκαίος.