Αυτό που κάνουμε σήμερα επηρεάζει αυτό που θα γίνει αύριο. Έτσι, οι αποφάσεις που λαμβάνουμε τώρα για την υγεία μας καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό τη διατήρηση της μελλοντικής μας ευεξίας. Είναι σημαντικό όχι μόνο να μεγαλώνουμε, αλλά να μεγαλώνουμε καλά, να είμαστε δηλαδή υγιείς και δραστήριοι. Ξέρουμε τη σημασία της σωστής διατροφής και της φυσικής δραστηριότητας, ωστόσο έρευνες έχουν δείξει ότι αυτά και μόνο δεν αρκούν. Χρειάζεται και μια διά βίου εφαρμογή προληπτικής υγιούς συμπεριφοράς, που συμπεριλαμβάνει εμβόλια και διαγνωστικούς ελέγχους προκειμένου να επιτευχθεί η υγιής ενηλικίωση και γήρανση. Άλλωστε, στην ιατρική ακόμα και από τη θεραπεία πιο σημαντική είναι η έννοια της πρόληψης.

Καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουμε, η ικανότητά μας για την καταπολέμηση των λοιμώξεων μειώνεται. Το ανοσοποιητικό σύστημα εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου, αυξάνοντας τον κίνδυνο προσβολής από σοβαρές νόσους, όπως η γρίπη και η πνευμονιοκοκκική νόσος, που όμως μπορούν να προληφθούν μέσω εμβολιασμού. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο εμβολιασμός αποτελεί μία από τις πιο επιτυχημένες και οικονομικές υγειονομικές παρεμβάσεις, καθώς προλαμβάνει 2 έως 3 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο σε ανθρώπους όλων των ηλικιών. Γι’ αυτό, πριν μπει ο χειμώνας και ξεκινήσουν οι λοιμώξεις, ας λάβουμε τα μέτρα μας. Απευθυνόμαστε, λοιπόν, στον κ. Κωνσταντίνο Καρύδη, παιδίατρο-λοιμωξιολόγο, και λύνουμε όλες μας τις απορίες.

Tι είναι η πνευμονιοκοκκική νόσος;
Στον όρο «πνευμονιοκοκκική νόσος» περιλαμβάνεται μία ομάδα λοιμώξεων που προκαλούνται από το βακτήριο Streptococcus pneumoniae, επίσης γνωστό ως πνευμονιόκοκκος. Σε αυτές τις λοιμώξεις περιλαμβάνονται: Διεισδυτικές λοιμώξεις, όπως η βακτηριαιμία (λοίμωξη του αίματος), η μηνιγγίτιδα και η βακτηριαιμική πνευμονία (μεικτή λοίμωξη πνευμόνων και αίματος) και μη διεισδυτικές πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις, όπως η οξεία μέση ωτίτιδα, η πνευμονία χωρίς βακτηριαιμία και η παραρρινοκολπίτιδα.

Πόσο επικίνδυνη είναι;
Ο πνευμονιόκοκκος είναι η συχνότερη αιτία βακτηριακής πνευμονίας παγκοσμίως, η οποία με τη σειρά της είναι ένα από τα κυρίαρχα αίτια θανάτου από λοιμώδη νοσήματα. Είναι γνωστό εδώ και πάρα πολλές δεκαετίες ότι η πνευμονιοκοκκική νόσος έχει μεγάλες πιθανότητες να εμφανιστεί σε άτομα άνω των 50 ετών. Η απειλή της νόσησης και του θανάτου γίνεται ακόμη μεγαλύτερη όταν συνυπάρχουν και άλλες χρόνιες παθήσεις, όπως η καρδιακή ανεπάρκεια, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, το βρογχικό άσθμα, ο σακχαρώδης διαβήτης, ο καρκίνος. Ιδιαίτερα επιβαρυντικοί παράγοντες είναι και το κάπνισμα, καθώς και ο χρόνιος αλκοολισμός.

Πώς μεταδίδεται;
Με σταγονίδια μέσω του βήχα ή του φτερνίσματος από κάποιον που έχει προσβληθεί από τη νόσο ή είναι φορέας του πνευμονιόκοκκου.

Αξίζει να εμβολιαστούμε;
Η μεγάλη επίπτωση της πνευμονιοκοκκικής νόσου, καθώς και η αποδεδειγμένη υψηλή αντοχή του πνευμονιόκοκκου στα αντιβιοτικά, έχουν οδηγήσει τον Π.Ο.Υ. στο σημείο να αναδείξει την πνευμονιοκοκκική νόσο ως την πρώτη σε συχνότητα αιτία θανάτου παγκοσμίως που μπορεί να προληφθεί με εμβολιασμό. Γι’ αυτό και η έρευνα στοχεύει στη δημιουργία εμβολίων νέας τεχνολογίας που θα χρειάζονται λίγες ή μία μόνο δόση και θα έχουν χαμηλή σχέση κόστους/οφέλους, σε συνάρτηση με τα άμεσα και έμμεσα οφέλη από τον εμβολιασμό του γενικού πληθυσμού.

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και η πρόσφατη έγκριση από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού για επέκταση της χρήσης του 13δύναμου συζευγμένου πνευμονιοκοκκικού εμβολίου στους ενηλίκους άνω των 50 χρόνων. Εκτός από τη γνωστή ασφαλή παιδιατρική του εφαρμογή -πάνω από 400 εκατομμύρια δόσεις παγκοσμίως-, είναι πλέον εγκεκριμένο και για τον εμβολιασμό (ενεργητική ανοσοποίηση) ενηλίκων άνω των 50 ετών με στόχο την πρόληψη της διεισδυτικής νόσου, η οποία προκαλείται από τον πνευμονιόκοκκο. Πιο συγκεκριμένα, παρέχει κάλυψη ενάντια στους 13 πιο συχνούς πνευμονιοκοκκικούς ορότυπους που προκαλούν τη νόσο σε ενηλίκους, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που σχετίζονται
με αυξημένη θνησιμότητα και αντοχή στα αντιβιοτικά.

Με πόσες δόσεις του εμβολίου είμαστε καλυμμένοι;
Για τον εμβολιασμό των ενηλίκων χρειάζεται μία μόνο δόση του εμβολίου, η οποία χορηγείται σε μία δόση.

Πόσο θα μας κοστίσει;
Το εμβόλιο αποζημιώνεται 100% από όλα τα ταμεία και αυτό αφορά όλους τους πολίτες άνω των 50 ετών.

Ποια άλλα εμβόλια πρέπει να κάνουν οι ενήλικοι;
Συστήνεται ο εμβολιασμός ή η ολοκλήρωση των εμβολιασμών των ενηλίκων για την πρόληψη των παρακάτω λοιμώξεων:
Τέτανος, διφθερίτιδα, κοκκίτης, ανεμοβλογιά, μηνιγγιτιδόκοκκος, ηπατίτιδα Α και Β, ιλαρά, παρωτίτιδα, ερυθρά, γρίπη, ιός ανθρωπίνων θηλωμάτων-HPV (στα κορίτσια και τις νέες γυναίκες 12 έως 27 ετών) και έρπης ζωστήρας (θα είναι προσεχώς διαθέσιμο για τους άνω των 60 χρόνων).