Εκτάκτως το Μεγάλο Σάββατο, «Το απόκρυφο Ευαγγέλιο του Νικοδήμου – Τα πρακτικά της δίκης του Ιησού Χριστού και η κάθοδός του στον Αδη»
Η δίκη του Ιησού Χριστού από τον Πόντιο Πιλάτο, τα αίτια που οδήγησαν στη δίωξη, η συνωμοσία, οι καταθέσεις των μαρτύρων, τα Πάθη, η θανατική καταδίκη, η Σταύρωση, η κάθοδος στον Αδη, η Ανάσταση και η Ανάληψη.
Οπως περιγράφονται στο Απόκρυφο Ευαγγέλιο του Νικοδήμου.
Από τα σημαντικότερα κείμενα της απόκρυφης χριστιανικής γραμματείας, με άγνωστες πτυχές και λεπτομέρειες που δεν περιλαμβάνονται στην Αγία Γραφή.
Το αυθεντικό κείμενο με τη μετάφρασή του, επεξηγηματικά σχόλια και διαφωτιστικές αναλύσεις.
Από τον 2ο αι. μ.Χ. και μετά κάνουν την εμφάνισή τους διάφορα χριστιανικά κείμενα, «μυθιστορηματικού» χαρακτήρα, τα οποία ωστόσο σχετίζονται με την Καινή Διαθήκη, αφού αναφέρονται σε γεγονότα ή πρόσωπα που περιέχονται σ’ αυτήν. Τα «απόκρυφα» αυτά κείμενα συνήθως τροποποιούν τα Καινοδιαθηκικά γεγονότα ή προχωρούν πέρα από αυτά.
Ποιοι όμως ήταν οι λόγοι που οδήγησαν στη σύνθεση και παραγωγή τέτοιου είδους κειμένων; Αρχικά η ευσεβής φαντασία ορισμένων άγνωστων συγγραφέων, οι οποίοι, όπως σημειώνει ο καθηγητής Ι. Καραβιδόπουλος, θέλησαν να συμπληρώσουν κάποια «κενά» που άφηνε η Κ. Δ. στη ζωή του Ιησού, της Θεοτόκου και των Αποστόλων, με στόχο μερικές φορές απολογητικό. Ετσι π.χ. γεγονότα από τη ζωή του Ιησού, τα οποία οι τέσσερις Ευαγγελιστές προσπερνούν, περιγράφονται με λεπτομέρεια από τα «Απόκρυφα». Η φυγή Του στην Αίγυπτο ή η περιγραφή της Καθόδου Του στον Αδη και τα όσα θαυμαστά έγιναν εκεί απασχόλησαν τους ανώνυμους συγγραφείς των «απόκρυφων».
Ενας δεύτερος λόγος που οδήγησε στη σύνθεσή τους, είναι η ευκολία με την οποία τέτοιου είδους κείμενα μπορούσαν να γίνουν μέσο για τη διατύπωση και διάδοση αιρετικών διδασκαλιών, μεταβάλλοντας τη στερεότυπη εικόνα του Χριστού.
Αν στους παραπάνω λόγους συνυπολογιστεί η έντονη παρουσία του μύθου και η λειτουργικότητα της φαντασίας -δύο χαρακτηριστικά στοιχεία για να αποκτήσει ένα κείμενο την αφηγηματική ζωντάνια που απαιτείται, προκειμένου να γίνει ελκυστικό για το αναγνωστικό κοινό-, αντιλαμβανόμαστε γιατί τα «απόκρυφα» αναδείχτηκαν σε λογοτεχνικά έργα πρώτης γραμμής με ευρεία αποδοχή στη συνεχώς αυξανόμενη και διευρυνόμενη χριστιανική κοινότητα. Η λογοτεχνική τους αξία, άλλωστε, επιβεβαιώνεται ως τις μέρες μας, αφού τα κείμενα αυτά εξακολουθούν να διαβάζονται ευχάριστα και να προσφέρουν τη χαρά της λογοτεχνικής απόλαυσης στον αναγνώστη.
Πέρα όμως από τη λογοτεχνική τους αξία τα «απόκρυφα» αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης και για τη βυζαντινή τέχνη. Η εικόνα της Γεννήσεως αποτελεί κλασικό παράδειγμα έμπνευσης για τον βυζαντινό ζωγράφο από τον χώρο των «απόκρυφων». Η παρουσία των δύο ζώων, του όνου και του βοδιού, αναφέρεται στο Ευαγγέλιο του Ψευδο-Ματθαίου ως εκπλήρωση της προφητείας του Ησαΐα: «έγνω βους το κτησάμενον και όνος φάτνης του κυρίου αυτού. Ισραήλ δε με ουκ έγνω, και ο λαός με ου συνήκεν». Επίσης από το ίδιο κείμενο πληροφορούμαστε ότι δύο μαίες, η Μαία και η Σαλώμη, βοήθησαν τη Θεοτόκο την ώρα του τοκετού. Μάλιστα η Σαλώμη αμφισβήτησε το γεγονός της Γέννησης του Θεανθρώπου και ζήτησε να αγγίξει για να πιστέψει. Αμέσως το χέρι της ξεράθηκε και θεραπεύθηκε μόνον όταν άγγιξε τα σπάργανα του Ιησού.
Ανάμεσα στα δημοφιλή «απόκρυφα» Ευαγγέλια ανήκει και το λεγόμενο «Ευαγγέλιο του Νικοδήμου». Το «απόκρυφο» αυτό Ευαγγέλιο αφηγείται τη δίκη του Χριστού από τον Πόντιο Πιλάτο, τη Σταύρωση Του, την Ανάσταση και τη θριαμβευτική νίκη Του πάνω στον θάνατο και τέλος, την Ανάληψη στους ουρανούς. Σε γενικές γραμμές το «Ευαγγέλιο του Νικοδήμου» ακολουθεί την Καινή Διαθήκη στην παρουσίαση των γεγονότων. Υπάρχουν όμως και εκείνα τα γεγονότα τα οποία δημιούργησε η φαντασία του συγγραφέα και γοητεύουν τον αναγνώστη. Σ’ αυτά ανήκουν μεταξύ άλλων η κατηγορία για μαγεία που διατυπώνουν οι Ιουδαίοι σε βάρος του Ιησού κατά τη διάρκεια της δίκης, η εμφάνισή Του, μετά την Ανάσταση, στον Ιωσήφ τον «από Αριμαθαίας» και η εντυπωσιακή -γεμάτη λεπτομέρειες- περιγραφή της καθόδου Του στον Αδη.
Η ταυτότητα και η ακριβής χρονολογία συγγραφής παραμένουν άγνωστα, όπως άλλωστε συμβαίνει με τα περισσότερα κείμενα αυτής της κατηγορίας. Η απόδοσή τους όμως στον Νικόδημο, γνωστό ή προσωπικό φίλο του Ιησού, δίνει στο κείμενο την απαιτούμενη ιστορικότητα και αληθοφάνεια που χρειάζεται, για να αποκτήσει το κύρος ενός κειμένου που θα μπορούσε πιθανώς, σύμφωνα με την επιθυμία του άγνωστου συγγραφέα, να σταθεί επάξια δίπλα στα επίσημα -από την Εκκλησία- αναγνωρισμένα Καινοδιαθηκικά κείμενα.
Μαζί,
Autohub
Το πληρέστερο ένθετο για το αυτοκίνητο
Και
ΒHMAgazino
Και στην απλή έκδοση των €2
