Το Σάββατο με ΤΑ ΝΕΑ: «Ελληνική Νομαρχία» & «Τα νηστίσιμα της Ντίνας Νικολάου»

Μετά τον Θούριο, τη Χάρτα και τα επαναστατικά γραπτά του Ρήγα Βελεστινλή (1757-1798), η «Ελληνική Νομαρχία» θεωρείται τολμηρό εξεγερσιακό κείμενο, ενταγμένο στο ρεύμα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, που μεταξύ άλλων προτρέπει στη δημιουργία της Φιλικής Εταιρείας και συμβάλλει στο ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Ο Κ.Θ. Δημαράς αποκαλεί την «Ελληνική Νομαρχία» «λαμπρό μνημείο μιας από τις μεγάλες στιγμές του Ελληνισμού» και ο Γεώργιος Βαλέτας εκτιμά ότι «έκλεισε μέσα του όλη την Ελλάδα».

Πρόκειται για έργο εθνικής αφύπνισης και προτροπής σε εθνική έγερση. Εκδόθηκε στην Ιταλία το 1806 και ήταν αφιερωμένο στον Ρήγα. Είναι ύμνος στην «ιερά ελευθερία» και πολεμικό κείμενο κατά της τυραννίας, της κοινωνικής ανισότητας, της παντοκρατορίας του χρήματος, καθώς και κατά του ιερατείου και του ρόλου των ισχυρών. Στόχος του, η συμβολή στη συνειδητοποίηση εκ μέρους του υπόδουλου ελληνικού έθνους της σημασίας της ελευθερίας, η απαλλαγή από τον ξένο δυνάστη, η θεμελίωση ενός κράτους στο οποίο θα άρχει ο νόμος. Δίνεται επίσης έμφαση στην αναγκαιότητα της εκπαίδευσης, που είναι θεμελιώδης αξία.

Ποιος είναι ο συγγραφέας

Ο συγγραφέας της «Ελληνικής Νομαρχίας» δεν είναι γνωστός. Το βέβαιο είναι ότι ήταν λόγιος, πολύγλωσσος (εκτός από τα ελληνικά, μιλούσε ακόμα γαλλικά και ιταλικά), είχε μελετήσει τους αρχαίους έλληνες συγγραφείς, γνώριζε τους εγκυκλοπαιδιστές και τις βασικές ιδέες του γαλλικού Διαφωτισμού και είχε επηρεαστεί βαθύτατα από τον Ρήγα. Ηταν καλός γνώστης της αυλής του Αλή Πασά, ίσως γι’ αυτό έγιναν πολλές προσπάθειες ταύτισής του με ηπειρώτες λόγιους της εποχής του. Το 1978, από την Ακαδημία Αθηνών έγινε προσπάθεια ταύτισής του με τον Αδαμάντιο Κοραή, εκδοχή που καταρρίφθηκε κυρίως με μια προσεκτική μελέτη της ιδεολογικής του ταυτότητας: ο Κοραής πίστευε ότι το έθνος πρέπει, πριν εξεγερθεί, να αποκτήσει μόρφωση, ενώ ο συγγραφέας της «Ελληνικής Νομαρχίας» προέτρεπε για άμεση έναρξη του Αγώνα.

Το ενδιαφέρον για την «Ελληνική Νομαρχία» αναζωπυρώθηκε στην Κατοχή. Εκδόθηκε μετά το 1944, στη διάρκεια του Εμφυλίου, από δύο διαφορετικούς επιμελητές – έναν συντηρητικό, τον Ν.Δ. Τωμαδάκη, και έναν αριστερό, τον Γ. Βαλέτα. Ποιο ήταν το κοινό χαρακτηριστικό του ενδιαφέροντος και των δύο εκδόσεων; Ο πατριωτικός χαρακτήρας της και το σάλπισμα κατά της τυραννίας, ρητορική που ενέπνεε, για διαφορετικούς λόγους, και τις δύο πλευρές του εμφύλιου μετώπου.

Εκτοτε, η «Ελληνική Νομαρχία» συνέχισε να εκδίδεται ως εγχειρίδιο εθνικής αυτογνωσίας. Είναι ο όρος που καθιστά το κείμενο διαρκώς επίκαιρο και ευρύτερα ενδιαφέρον και για τους σημερινούς αναγνώστες.

Μαζί

Σαρακοστή με τη Ντίνα Νικολάου

Τα καλύτερα νηστίσιμα της Ντίνας

«Νηστεία σημαίνει στέρηση και άνοστο φαγητό;

Σε καμία περίπτωση», απαντά η  βραβευμένη σεφ!

Η βραβευμένη σεφ, προτείνει πεντανόστιμες συνταγές για την περίοδο της νηστείας!

Μεζέδες, σαλάτες, αλοιφές, πίτες, θαλασσινά, ζυμαρικά, λαχανικά, λαδερά, όσπρια, σούπες, γλυκά!

Εξυπνες και δημιουργικές ιδέες που αναδύουν άρωμα Ελλάδας, για τη Σαρακοστή και όχι μόνο!