Συχνά παίρνουμε την υγεία μας ως δεδομένη μέχρι να παρατηρήσουμε ένα σύμπτωμα που θα μας κάνει να σκεφτούμε ότι ίσως κάτι πηγαίνει στραβά. Παρ’ όλα αυτά – όπως τονίζουν και οι ειδικοί – η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία και γι’ αυτό είναι σκόπιμο να κάνουμε προληπτικά τακτικά check up, με βάση τις οδηγίες του γιατρού μας, που θα λάβει υπόψη το φύλο μας, την ηλικία μας, το ιστορικό μας κ.λπ. ώστε να μας συστήσει τις εξετάσεις που χρειάζεται να κάνουμε.
Παρ’ όλα αυτά αν παρατηρούμε το σώμα μας και αντιλαμβανόμαστε ακόμα και τις μικρές διαφοροποιήσεις, κάνοντας κατά κάποιον τρόπο ένα ιδιότυπο τσεκ απ μόνοι μας, είναι πιθανό να αντιληφθούμε αλλαγές που πιθανώς υποκρύπτουν προβλήματα.
Check up και μάτια
Τα μάτια – εκτός από καθρέφτης της ψυχής μας – είναι και ένας πολύ καλός καθρέφτης για τη γενική μας υγεία καθώς πολλά προβλήματα μπορεί να «καθρεφτίζονται» στα μάτια μας.
Για παράδειγμα: Οταν υπάρχει εξόφθαλμος, θα πρέπει να ελέγξουμε τη λειτουργία του θυρεοειδούς μας γιατί μπορεί να υποκρύπτει κάποιο πρόβλημα υπερθυρεοειδισμού. Οταν κιτρινίσει το «άσπρο» κομμάτι του ματιού μας, μπορεί να πρόκειται για ίκτερο, που δείχνει ότι υπάρχει πιθανώς πρόβλημα με τη λειτουργία του ήπατός μας.
Οταν θέλουμε να ελέγξουμε το αν έχουμε αναιμία, αρκεί να κατεβάσουμε το κάτω μας βλέφαρο και να κοιτάξουμε πόσο έντονα κόκκινο είναι το εσωτερικό του. Αν μας φανεί ωχρό (πολύ ανοιχτόχρωμο) θα χρειαστεί πιθανώς να κάνουμε εξετάσεις αίματος για να δούμε σε ποια επίπεδα κυμαίνεται ο αιματοκρίτης μας.
Επίσης, τα μάτια μπορεί να μας υποψιάσουν για κάποιο αυτοάνοσο νόσημα, όταν τα βλέφαρά μας έχουν πτωτική τάση ή όταν για παράδειγμα είναι πολύ ξηρά (διαφορετικά η ξηρότητα μπορεί να οφείλεται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες ή στη χρήση φακών επαφής).
Επίσης, αν υπάρχει απότομη πτώση βλεφάρου ή αιφνίδιος στραβισμός τότε θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί καθώς αυτά τα συμπτώματα μπορεί να σχετίζονται με κάποιο νευρολογικό πρόβλημα.
Στόμα
Το να δίνουμε λίγο περισσότερη προσοχή στο στόμα μας – εκτός από το να βουρτσίζουμε τα δόντια μας – μπορεί να μας αποκαλύψει σημαντικά στοιχεία για την υγεία μας.
Για παράδειγμα οι άφθες που μπορεί να εμφανιστούν στο στόμα μας, πιθανώς σημαίνουν ότι έχει πέσει το ανοσοποιητικό μας ή/και μας τριγυρίζει κάποια ίωση, αλλά αν βλέπουμε ότι επιμένουν και δεν υποχωρούν σε εύλογο χρονικό διάστημα χρειάζεται να διερευνήσουμε το ενδεχόμενο να υποκρύπτουν κάποιο πρόβλημα στο έντερο ή στο γαστρεντερικό μας σύστημα.
Οποιοδήποτε όμως άλλο, περίεργο και ασυνήθιστο σύμπτωμα στο στόμα μας, στα ούλα, στη γλώσσα ή στις παρειές (στο εσωτερικό από τα μάγουλα), ειδικά όταν επιμένει, χρειάζεται διερεύνηση. Ενα παράδειγμα είναι οι λευκές πλάκες, που μπορεί να παραπέμπουν σε λευκοπλακία, μία σοβαρή προκαρκινωματώδη κατάσταση.
Δέρμα
Καθώς ό,τι συμβαίνει στα εσωτερικά μας όργανα καθρεφτίζεται στο δέρμα μας, είναι σκόπιμο να μην αμελούμε κάτι που μας φαίνεται διαφορετικό, καινούργιο ή ανεξήγητο.
Για παράδειγμα οι μελανιές (που δεν θυμόμαστε πώς προκλήθηκαν) μπορεί να υποκρύπτουν κάποιο αιματολογικό πρόβλημα αλλά και ο κνησμός όπως και οι κόκκινες παλάμες μπορεί να σχετίζονται με κάποιο πρόβλημα στο ήπαρ.
Επίσης, δεν θα πρέπει να αγνοούμε σημάδια που μπορεί να οφείλονται σε κάποιον καρκίνο του δέρματος.
Τέτοια ύποπτα σημάδια θα μπορούσε να είναι για παράδειγμα κάποια βλάβη στο δέρμα που μοιάζει με μία πληγή, που δεν φαίνεται να κλείνει και κρατάει πάνω από δύο μήνες ή κάποιο ογκίδιο που έχει την τάση να μεγαλώνει και έχει το χρώμα του δέρματος ή είναι ρόδινο και μοιάζει με μαργαριτάρι που έχει επάνω του μικρές ευρυαγγείες,
Επίσης, κάποια ελιά που εμφανίζεται ξαφνικά ή που υπάρχει από πριν και αλλάζει χρώμα, μεγαλώνει, αιμορραγεί, εμφανίζει γύρω της μικρά διάχυτα μαύρα στοιχεία ή προκαλεί ενοχλήματα (π.χ. φαγούρα).
Νύχια
Τα νύχια μας, όπως και το δέρμα μας, μπορούν να μας δείξουν πολλά για την υγεία του σώματός μας. Για παράδειγμα αν είναι πολύ ανοιχτόχρωμα, κοίλα ή με ραβδώσεις, μπορεί να υποφέρουμε από αναιμία και αν είναι μπλε μπορεί να υπάρχει κάποιο αιματολογικό, καρδιολογικό ή αναπνευστικό πρόβλημα.
Επίσης, αν τα νύχια μας σπάνε εύκολα και ξεφτίζουν μπορεί να έχουμε έλλειψη μαγνησίου, ψευδαργύρου, βιταμινών του συμπλέγματος Β, φυλλικού οξέος κ.ά.
Επίσης, τα νύχια μπορεί και να παρουσιάζουν συμπτώματα (το χρώμα του νυχιού αλλάζει και γίνεται πράσινο, κίτρινο ή μαύρο, αλλοιώνεται η επιφάνειά του και σπανιότερα πονάει κιόλας), που σχετίζονται με κάποιο πρόβλημα που εντοπίζεται σε αυτά (π.χ. μύκητες).
Μέση
Η περίμετρος της μέσης μας (τη μετράμε στο ύψος του αφαλού) μπορεί να μας δώσει πολύ σημαντικά στοιχεία για την κατάσταση της υγείας μας τώρα ή και στο μέλλον.
Χαρακτηριστικά μπορούμε να πούμε ότι όταν η μέση είναι μεγαλύτερη από 88 εκατοστά για τις γυναίκες και από 102 εκατοστά για τους άνδρες υπάρχει η πιθανότητα να μας απασχολήσουν καρδιολογικά προβλήματα ή προβλήματα σακχάρου.
Κόπρανα
Κανείς δεν θέλει να συζητάει γι’ αυτά αλλά μπορούν να μας πουν πολλά για την υγεία μας.
Καλό είναι ο καθένας μας να γνωρίζει καλά τις συνήθειες του εντέρου του και αν παρατηρήσει κάποια σοβαρή διαφοροποίηση σε αυτές, ειδικά όταν αυτή διαρκεί ή συνυπάρχει με άλλα συμπτώματα (π.χ. αίμα, πόνος, ξαφνική δυσκοιλιότητα, αίσθηση ότι δεν έχει «αδειάσει» το έντερο κ.λπ.) να απευθυνθεί στον γιατρό του (γιατί μπορεί να οφείλονται σε «αθώα» προβλήματα όπως είναι για παράδειγμα οι αιμορροΐδες, αλλά θα μπορούσαν να υποκρύπτουν ακόμα και έναν καρκίνο του εντέρου).
Επίσης, το ίδιο θα πρέπει να κάνουμε και αν παρατηρήσουμε κάποια έντονη ξαφνική αλλαγή, όπως είναι για παράδειγμα το πολύ σκούρο χρώμα των κοπράνων (σχεδόν μαύρο) που μπορεί να υποδεικνύει ότι υπάρχει κάποια αιμορραγία, το πολύ ανοιχτό χρώμα (σχεδόν άσπρο) που μπορεί να σχετίζεται με κάποιο πρόβλημα στο πάγκρεας, ενώ τα κόπρανα που είναι κάπως αφρώδη με πιθανό πρόβλημα στη διαδικασία της απορρόφησης του λίπους.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον δρα Αναστάσιο Σπαντιδέα, παθολόγο, κλινικό φαρμακολόγο.
